Ένα βαθύ βλέμμα

(μια πρώτη σκέψη διαβάζοντας ένα ξεχωριστό βιβλίο)

«Όλους τους ακούω, όλα τα ακούω, όλα τα καταλαβαίνω, δεν έχω χάσει τα λογικά μου, μη με βλέπετε έτσι.

Έχω καταβροχθίσει βιβλιοθήκες ολόκληρες εγώ, έχω παρακολουθήσει μαθήματα βυζαντινολογίας και ιστορίας της Τέχνης ακόμα και σε σεμινάρια γευσιγνωσίας κι οινολογίας έλαβα μέρος.

Κανέναν σας δεν βλέπω.

Μπορώ όμως να σας περιγράψω με εξονυχιστικές λεπτομέρειες ένα σωρό ερειπιώνες, αίθουσες μουσείων, αγάλματα και πίνακες ζωγραφικής.

Όπως εκείνη την κατακερματισμένη μπλε γυναίκα του Πάμπλο Πικάσο για παράδειγμα. Ή την ακέφαλη Νίκη της Σαμοθράκης και της Δήλειας Νικάνδρης το κατεστραμμένο πρόσωπο[…]

Και να σας ξεναγήσω μπορώ βήμα-βήμα στο λαβύρινθο της Πασιφάης στην Κνωσό, στους τύμβους των βασιλισσών με τα πολύτιμα κτερίσματα και στης Κλυταιμνήστρας το θολωτό τάφο στις πολύχρυσες Μυκήνες[…]

Λαβύρινθοι, τάφοι κι ερείπια, τι παράξενο αλήθεια!

Από μικρό παιδί ξετύλιγα υπομονετικά το μίτο της Αριάδνης χωρίς ποτέ να καταφέρω να βρω το δρόμο για την έξοδο. Ίσως γιατί κανένα πλάσμα δεν επιδίωξα να σκοτώσω, τερατόμορφο, εξόριστο ή καταραμένο. Μύθοι, παραμύθια, όνειρα και οράματα είχαν γίνει σωρός κουβάρι μέσα στο μυαλό μου. Αυτή είναι του θνητού ανθρώπου η αναπότρεπτη μοίρα από κτίσεως κόσμου, όσο κι αν προσπαθήσεις η κατάληξη είναι προδιαγεγραμμένη»

(απόσπασμα από το προσωπικό αφήγημα της Ματίνας Νίκα «Προσπαθώντας τον ήλιο*», εκδόσεις Λογότεχνον)

Θα μπορούσε να είναι η εισχώρηση της Τέχνης στη συνείδηση του ανθρώπου που μεγάλωσε με τα υπόρρητα δικά της θαύματα και μυστικά. Ίσως πάλι να είναι η ελπίδα για μια υπέρβαση που γεννά ζωντανές εικόνες, εκεί που το σκοτάδι εισβάλλει απτόητο και κυριαρχικό. Από την άλλη σκέφτομαι πως είναι μια κατάθεση λογοτεχνική στηριγμένη γερά στο προσωπικό βίωμα. Και μάλλον αυτό το τελευταίο να είναι και το σπουδαιότερο. Αρκεί να δεχθούμε ότι η γραφή απαιτεί ένα βαθύ βλέμμα, σκληρό και ανελέητο συχνά, σε όλα αυτά που δύσκολα ομολογείς και ακόμη δυσκολότερα αφήνεις να εναποθέσουν το βάρος τους στην εικόνα του εαυτού σου. Πρόσωπο με πρόσωπο με την αλήθεια.

*στο βιβλίο της Ματίνας Νίκα θα  επανέλθουμε αναλυτικά στη στήλη Κριτικές 'αναγνώσεις'