ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ Μάκης Τσίτας – Ράνια Μπουμπουρή: «Αινίγματα» και «Κάλαντα» οι νέοι τίτλοι στη σειρά «Η Παράδοσή μας»

 ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ

Μάκης Τσίτας – Ράνια Μπουμπουρή:

«Αινίγματα» και «Κάλαντα»

 οι νέοι τίτλοι στη σειρά «Η Παράδοσή μας»

Δύο αγαπημένοι συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας έχουν ενώσει τις δυνάμεις και το μεράκι τους για να φέρουν τα παιδιά κοντά στην παράδοσή μας με τρόπο σύγχρονο και διασκεδαστικό. Μετά τους δύο πρώτους τίτλους της σειράς «Η Παράδοσή μας» που κυκλοφόρησαν πέρυσι, «Παροιμίες» και «Γλωσσοδέτες», παρουσιάζουν τώρα στα παιδιά τα «Αινίγματα» και τα «Κάλαντα».

 

Η παράδοση είναι κάτι ζωντανό. Ζει και αναπνέει και υπάρχει γύρω μας. Θα ’χετε ακούσει, βέβαια, ότι παράδοση είναι ο τρόπος ζωής, τα ήθη και τα έθιμα των γονιών, των γιαγιάδων και των παππούδων μας. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό! Είναι και κάτι απίστευτα διασκεδαστικό! Μπορεί να μας προσφέρει ώρες χαράς, παιχνιδιού και απόλαυσης. Με τα δύο αυτά βιβλία θα καταλάβετε το πώς!

 

Βιβλίο 3: «Αινίγματα»

Εικονογράφηση: Ανδριάνα Ρούσσου

Εκπαιδευτικές δραστηριότητες: Δήμητρα Ρουσέλη

Σελίδες: 56, σκληρόδετο εξώφυλλο

Τιμή: €13,30

ISBN: 978-618-01-5166-4

Εκδόσεις Ψυχογιός

 

Στα χρόνια των γιαγιάδων και των παππούδων μας, και των δικών τους γιαγιάδων και παππούδων, τα αινίγματα ήταν παιχνίδια που συνήθως παίζονταν ομαδικά: χωρίζονταν οι παίκτες σε δύο ομάδες και έβαζαν αινίγματα η μία ομάδα στην άλλη, για να δουν ποια θα νικήσει: Ποια θα σκεφτόταν το πιο δύσκολο; Και ποια θα κατάφερνε να βρει τη λύση; Κι έτσι τα αινίγματα, που θυμίζουν μικρά ποιηματάκια και συνήθως κλείνουν με την ερώτηση: «Τι είναι;», έφτασαν μέχρι τις μέρες μας: Ζουν και βασιλεύουν και μας αρέσει πολύ να τα λέμε μεταξύ μας.

 

Πάμε, λοιπόν, να διαβάσουμε μερικά από τα πιο αγαπημένα αινίγματα; Άραγε, μπορούμε να βρούμε τη λύση;

 

Βιβλίο 4: «Κάλαντα»

Εικονογράφηση: Ανδριάνα Ρούσσου

Εκπαιδευτικές δραστηριότητες: Δήμητρα Ρουσέλη

Σελίδες: 56, σκληρόδετο εξώφυλλο

Τιμή: €13,30

ISBN: 978-618-01-5168-8

Εκδόσεις Ψυχογιός

 

Τα σχολεία κλείνουν τον Δεκέμβριο για τις διακοπές των Χριστουγέννων, δρόμοι και πλατείες στολίζονται, πόλεις και χωριά παίρνουν μια πιο χαρούμενη όψη. Έτσι είναι τώρα, περίπου έτσι ήταν και τα χρόνια τα παλιά. Φανταστείτε τις γιαγιάδες και τους παππούδες σας όταν ήταν παιδιά, με τα τριγωνάκια ή τα καραβάκια τους στα χέρια, να γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι ή στα μαγαζιά της αγοράς, παρέα με άλλα παιδιά, για να αναγγείλουν με τα κάλαντα τον ερχομό των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων. Είναι τόσο αγαπημένο το έθιμο αυτό, ώστε ζει και βασιλεύει μέχρι τις μέρες μας.

 

Τι λέτε, πάμε να διαβάσουμε τα κάλαντα παρέα; Κι αν θέλετε να τα τραγουδήσουμε κιόλας, ακόμα καλύτερα! 

 

Βρείτε τα βιβλία εδώ:

https://www.psichogios.gr/el/h-paradosh-mas-3-ainigmata.html

https://www.psichogios.gr/el/h-paradosh-mas-4-kalanta.html

 

 

Βιογραφικά

 

Ο Μάκης Τσίτας γεννήθηκε στα Γιαννιτσά, σπούδασε δημοσιογραφία στη Θεσσαλονίκη και ζει στην Αθήνα. Διευθύνει το ενημερωτικό site για το βιβλίο και τον πολιτισμό diastixo.gr. Διηγήματα και βιβλία του για παιδιά έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Έργα του ανέβηκαν στο θέατρο και στίχοι του έγιναν τραγούδια. Για το μυθιστόρημά του ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ, το οποίο κυκλοφορεί σε 12 γλώσσες, έλαβε το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2014. Για το βιβλίο του ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΓΙΓΑΝΤΑΣ έλαβε το Βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού του Παιδικού Βιβλίου 2023. Έχει εκδώσει 26 βιβλία για παιδιά και 5 για ενήλικες. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του ΔΕ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΤΟ ΓΑΛΑ!· ΠΟΙΑΝΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ Η ΣΟΥΠΑ;· ΟΙ ΦΙΛΟΙ· ΜΗ ΦΕΥΓΕΙΣ· ΓΙΑΤΙ ΔΕ ΜΕΤΡΑΣ ΠΡΟΒΑΤΑΚΙΑ;· ΠΑΡΕ ΜΕ ΚΙ ΕΜΕΝΑ ΜΑΖΙ ΣΟΥ!· ΜΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΕΙΣ ΤΟΝ ΑΪ­ΒΑΣΙΛΗ· ΑΧ, ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ· ΑΠ’ ΕΞΩ ΚΙ ΑΝΑΚΑΤΩΤΑ· Ο ΑΔΕΣΠΟΤΟΣ ΚΩΣΤΑΣ· Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΜΟΥ ΑΔΕΡΦΟΣ· ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΔΙΑΣΗΜΗ· ΔΩΡΟ ΓΕΝΕΘΛΙΩΝ· ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ· Η ΠΙΟ ΚΑΛΗ ΑΠ’ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΓΙΑΓΙΑΔΕΣ· Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΜΑΣ 1: ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ· Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΜΑΣ 2: ΓΛΩΣΣΟΔΕΤΕΣ. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε τον ιστότοπό του: www.makistsitas.com

 Η Ράνια Μπουμπουρή γεννήθηκε στο Καρπενήσι και σπούδασε στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Είναι υπεύθυνη ύλης στο ενημερωτικό site για το βιβλίο και τον πολιτισμό diastixo.gr, μεταφράστρια παιδικής λογοτεχνίας, επιμελήτρια εκδόσεων και καθηγήτρια μετάφρασης παιδικής λογοτεχνίας στο κέντρο διά βίου μάθησης meta|φραση. Μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει 34 βιβλία της για παιδιά, τρία από τα οποία έχουν μεταφραστεί στα τουρκικά. Ξεχωριστή θέση στη δουλειά της κατέχουν τα βιβλία της που αποσκοπούν στη διασκεδαστική μάθηση: ΜΙΑ ΤΡΕΛΗ ΤΡΕΛΗ ΑΒ, ΕΝΑ ΤΡΕΛΟ ΤΡΕΛΟ ΑΡΙΘΜΗΤΑΡΙ, ΕΝΑ ΤΡΕΛΟ ΤΡΕΛΟ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ (Εκδόσεις Ψυχογιός) και Η ΜΕΛΩ-ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ (Εκδόσεις Πατάκη), τα οποία έχουν μελοποιηθεί από τον Αλκιβιάδη Κωνσταντόπουλο και τα ερμηνεύουν πολύ γνωστοί κι αγαπημένοι καλλιτέχνες. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε το ιστολόγιό της: http://raniouska.blogspot.com/

 

 

 

 

 

Ονορέ ντε Μπαλζάκ Μετάφραση, Επίμετρο, Εικονογράφηση: Βασιλική Σιαφάκα ΑΩ εκδόσεις η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

 

Το άγνωστο αριστούργημα

*

 Πιέρ Γκρασού

Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Μετάφραση, Επίμετρο, Εικονογράφηση: Βασιλική Σιαφάκα

ΑΩ  εκδόσεις

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ: Η αξία του κλασικού και η επίκαιρη θεματική του • Fractal (fractalart.gr)

 

 

Η αξία του κλασικού και η επίκαιρη θεματική του

 

Ενταγμένα στην εμβληματική Ανθρώπινη Κωμωδία (La Comédie humaine) του Ονορέ ντε Μπαλζάκ, μέσα στην οποία ο συγγραφέας (ένας από τους σημαντικότερους της Ευρωπαϊκής λογοτεχνίας) θέλησε να δείξει τα ήθη της κοινωνίας του 19ου αιώνα και να προσδιορίσει τις κοινωνικές συνθήκες που τα διαμόρφωσαν, είναι τα δύο έργα («Το άγνωστο αριστούργημα» και «Πιέρ Γκρασού») που μόλις κυκλοφόρησαν από τις ΑΩ εκδόσεις, σε μετάφραση, επίμετρο και εικονογράφηση από τη Βασιλική Σιαφάκα. Εύστοχη επιλογή να «συστεγαστούν» στην ίδια έκδοση, και μάλιστα τυπωμένα αντίστροφα ως ένδειξη διαφορετικής αντιμετώπισης του ίδιου θέματος, τα δύο έργα που αφορούν τους ζωγράφους, εμβαθύνοντας στον τρόπο που αυτοί αντιμετωπίζουν την τέχνη τους, τον σκοπό της, τη φύση του καλλιτέχνη καθώς και τη σχέση τέχνης και κοινωνίας, ως χώρο από τον οποίο το έργο τους αφορμάται αλλά και ως χώρο προς τον οποίο απευθύνεται.

Ο ήρωας, ζωγράφος Φρενχόφερ, στο «Άγνωστο αριστούργημα» είναι ένας γνήσιος υπηρέτης της τέχνης του, μιας τέχνης που πασχίζει διαρκώς να φέρει στην τέλεια μορφή της, χωρίς να πιστεύει πως θα το καταφέρει – σχόλιο του Μπαλζάκ για το ανολοκλήρωτο του αυθεντικού έργου τέχνης, αλλά και υπόμνηση για τη δική του αναζήτηση της τελειότητας. Έτσι, το αριστούργημα του ζωγράφου θα παραμείνει αρχικά μη αναγνωρισμένο και εν τέλει ες αεί άγνωστο, αφού ο ίδιος θα προτιμήσει να το καταστρέψει. Ενδιαφέρον σχόλιο για την προσωπική σχέση του δημιουργού με το δημιούργημά του αλλά και τις συνθήκες που καθιστούν ένα έργο αναγνωρίσιμο.

Ο ήρωας του δεύτερου έργου, ο μέτριος ζωγράφος Πιέρ Γκρασού, στον αντίποδα του Φρενχόφεν, θα προτιμήσει την ευκολία της απομίμησης έργων, αδυνατώντας να ευτυχήσει σε μια προσωπική δημιουργία, διεκδικώντας όμως μια θέση αναγνωρίσιμη στην αστική κοινωνία της εποχής του, χωρίς φυσικά να την αξίζει. Σχόλιο του Μπαλζάκ αφενός για την ουσιαστική απαξίωση της Τέχνης από τους δήθεν θεράποντές της, και αφετέρου για τον αστικό περίγυρο που εύκολα και χωρίς κριτήρια ανακηρύσσει καλλιτέχνες τους ανάξιους. Στο Επίμετρό της η μεταφράστρια Βασιλική Σιαφάκα υπογραμμίζει τη στάση του Μπαλζάκ απέναντι στην αστική κοινωνία της εποχής του, την απέχθειά του για την ξιπασιά του χρήματος, την υποκρισία και τη χυδαιότητα του αστικού περιβάλλοντος.

 

Να θυμηθούμε εδώ τον χαρακτηρισμό του Ένγκελς για τον Μπαλζάκ ως δεξιοτέχνη του ρεαλισμού, που κατορθώνει, κάτω από το πρίσμα των υποκειμένων που δρουν  να καταδείξει το ήθος των δρώντων προσώπων αντικατοπτρίζοντας κατ’ επέκταση  και την εποχή (στο έργο του βλέπουμε ως φόντο την ιστορία της Γαλλίας από το 1815 έως το 1848) σε μια διαλεκτική σχέση. Έτσι, πέρα και πίσω από την πλοκή των ιστοριών του, βλέπουμε στο φόντο τον έμμεσο σχολιασμό του για την πολιτική κατάσταση αλλά και τη «ματιά» του στο κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο. Η λογοτεχνία, άλλωστε, έχει τη δύναμη να δώσει τη δική της οπτική για τα ιστορικά γεγονότα, πέρα από τη μυθοπλασία και τη συγγραφική επινοητικότητα. 

Η μεταφράστρια αποδίδει πιστά το χειμαρρώδες ύφος του Μπαλζάκ, προφέροντας δύο κείμενα απολαυστικά –όπως όλα τα κλασικά έργα, κυρίως αυτά που καθόρισαν την εποχή τους και τη γραφή των νεοτέρων– με την πολυσημία τους, την ποιητικότητά τους, τις ιδεολογικές παραμέτρους που ανιχνεύονται μέσα τους, ακόμα και τη χαρακτηριστική τους «φλυαρία». Ο λογοτεχνικός ρεαλισμός, αν μπορούμε να προσδιορίσουμε (άρα και να περιορίσουμε) τον τρόπο γραφής σε ένα μόνον είδος, επιτρέπει στους χαρακτήρες του να γίνουν περίοπτοι και διαφανείς, εύκολα αναγνωρίσιμοι και προσεγγίσιμοι και από τον σημερινό αποδέκτη της γραφής του. Ήρωες που είναι «υποχρεωμένοι» να μιλούν, αντικαθιστώντας τις ιδέες με τα λόγια, το συναίσθημα με τη φράση, δίνοντας φωνή στην ψυχή τους.

Προλογίζοντας τα δύο έργα η Μαρία Καπετανάκη-Μιλπάνη (Καθηγήτρια Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Ιππότης του Τάγματος του Ακαδημαϊκού Φοίνικα), τονίζει: «Το συμπέρασμα του Μπαλζάκ είναι ξεκάθαρο: Η τέχνη έχει διάσταση τόσο αισθητική όσο και ιδεολογική. Η τέχνη δεν υφίσταται ανεξάρτητα από τα ίχνη που αφήνει πάνω στην κοινωνία και η ρήση ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, δεν μπορεί να μας πείσει πως η τέχνη έχει μόνο αισθητική διάσταση» (Εισαγωγή στο «Πιέρ Γκρασού», σ. 16).

Μια προσεγμένη και καλαίσθητη έκδοση φροντισμένη από τις ΑΩ εκδόσεις, που προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό την απόλαυση του κλασικού έργου, δείχνοντας ταυτόχρονα με τη θεματική του την επικαιρότητά του. Ερωτήματα όπως αυτά που τίθενται στο έργο του Μπαλζάκ έχουν διαχρονικότητα. Για παράδειγμα: Τι είναι αυτό που απογειώνει ένα έργο τέχνης από απλή δημιουργία σε αριστούργημα; Ποια η σχέση που διαμορφώνει ο δημιουργός με το αντικείμενο της τέχνης του και, στη συνέχεια, πώς επικοινωνεί με τους αποδέκτες του; Ιδιαίτερη μνεία αξίζει, τέλος, να γίνει στην εικονογράφηση του βιβλίου από την ίδια τη μεταφράστρια που διαπρέπει και στον εικαστικό τομέα.

 Διώνη Δημητριάδου

ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΧΙΡΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΑΥΜΑ ΑΝΘΟΛΟΓΗΣΗ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ & ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΚΧΙΚΟΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΧΙΡΣ

ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΑΥΜΑ

ΑΝΘΟΛΟΓΗΣΗ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ & ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΚΧΙΚΟΝ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Φωτογραφίες από τη χθεσινή παρουσίαση (27-11-23) στο Έναστρον Καφέ, του βιβλίου: Έντουαρντ Χιρς "Ταξιδιωτικός οδηγός για το τραύμα", μια επιλογή από όλο το έργο του σπουδαίου Αμερικανού ποιητή σε ανθολόγηση, εισαγωγή, μετάφραση από τον Βαγγέλη Αλεξόπουλο και τη Διώνη Δημητριάδου. Από τις εκδόσεις Βακχικόν στη σημαντική σειρά "Ποίηση από όλο τον κόσμο". Για το βιβλίο μίλησαν η Χριστίνα Λιναρδάκη και ο Νίκος Σαλτερής και διάβασε ποιήματα η Ευτυχία Παναγιώτου.

Οι φωτογραφίες από τη Δήμητρα Καραχάλιου.

ΣΥΝΤΟΜΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΛΟΓΟ Η Οδοντωτός Εκδόσεις Κουκκίδα Διεύθυνση: Ευσταθία Δήμου, Κώστας Θ. Ριζάκης

 

ΣΥΝΤΟΜΑ

ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ 

η Οδοντωτός

Θεωρία/Ποίηση/Τέχνες/Κριτική

Εκδόσεις Κουκκίδα

Διεύθυνση: Ευσταθία Δήμου, Κώστας Θ. Ριζάκης

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Κυριάκος Χαραλαμπίδης: Αναφορά στην Ποίηση

 

ΘΕΩΡΙΑ

 

Ευσταθία Δήμου: Η ΥΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΤΟΝ Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗ

Γιώργος Δελιόπουλος: ΠΑΝΩ Σ’ ΕΝΑΝ ΞΕΝΟ ΣΤΟΧΑΣΜΟ   

Ζωή Σαμαρά: ΛΟΓΟΣ ΣΥΜΠΑΝ ΠΟΙΗΣΗ

Βασίλης Λέτσιος: Η ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ: Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΛΟΣΓΟΥΡΟΣ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΙ ΑΙΣΧΥΛΟ

Γιώργος Γώτης: Ο ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

Μαρίζα Γαλάνη: BEETHOVEN–HUGO: Η ΣΕΡΕΝΑΤΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

Δημήτρης Περοδασκαλάκης: ΤΡΑΓΙΚΟ ΠΑΘΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΠΙΟ

Λίλια Τσούβα: Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σταύρος Σταμπόγλης: ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

 

ΜΕΛΕΤΗ

 

Ξένη Σκαρτσή: Ο ΝΤΥΛΑΝ ΤΟΜΑΣ ΚΑΙ Η «ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ» ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΥΝΤΙΑ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

Σωτήρης Σαράκης: Ο ΠΙΛΟΤΟΣ NΑΓΚΕΛ

Μάνια Μεζίτη: ΣΑΣ ΑΡΕΣΕΙ Ο ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ;

Ευσταθία Δήμου: ΓΙΑ ΜΙΑ ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ-ΑΛΕΞΗ ΑΣΛΑΝΟΓΛΟΥ

Διώνη Δημητριάδου: ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ -  Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΣΚΗΝΙΚΟΥ ΣΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΤΡΙΑΡΙΔΗ

Χριστίνα Καραντώνη: Η ΠΛΑΓΙΑ, ΑΝΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ΒΟΥΤΣΙΝΑ

Άννα Γρίβα: Η «ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ» ΣΤΟ FANCIULLINO TOY GIOVANNI PASCOLI

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

 

Ο ζωγράφος Κώστας Σιαφάκας

 

ΠΟΙΗΣΗ

 

Ειρήνη Καραγιαννίδου

Γιώργος Δελιόπουλος

Χρυσούλα Σπυρέλη

Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου

Θανάσης Γ. Μίχος

Νιόβη Ιωάννου

Ειρήνη Μαργαρίτη

Δημοσθένης Μιχαλακόπουλος

Άντζελα Γεωργοτά

Κώστας Θ. Ριζάκης

 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

 

Κατερίνα Λιάτζουρα [ANDREAS ALTMANN, ODILE KENNEL,

LUTZ SEILER, MAX SESSNER, MARTINA WEBER]

Βασίλης Πανδής [YVAN GOLL]

Γιώργος Δυνέζης [W. H. AUDEN]

Νεφέλη Γκάτσου [CHARLES BAUDELAIRE]

Νάντια Δουλαβέρα [SHARON OLDS]

Κώστας Κουτσουρέλης [CZESLAW MILOSZ]

Ασημίνα Ξηρογιάννη [CZESLAW MILOSZ]

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΦ’ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

 

Κώστας Κρεμμύδας

Τζέλα Ασπρογέρακα

Γιώργος Κεντρωτής

Ιουλίτα Ηλιοπούλου

Σωτήρης Τριβιζάς

Δημήτρης Αγγελής

Κώστας Λιννός

Άννα Γρίβα

 

ΜΙΚΡΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

 

Μυρτώ Χμιελέφσκι

Γιώργος Αλισάνογλου

Μαρία Δαλαμήτρου

Μαρία Χαραλαμπίδη

Δάφνη-Μαρία Γκυ-Βουβάλη

Ελένη Κοσμά

Διονύσης Στεργιούλας

Νίκος Φιλντίσης

Φωτεινή Καπελλάκη

Ξανθίππη Ζαχοπούλου

Ελένη Αλεξίου

Ασημίνα Ξηρογιάννη

Αθηνά Βογιατζόγλου

Αλεξάνδρα Μπακονίκα

Διώνη Δημητριάδου

Φωτεινή Βασιλοπούλου

Κωνσταντίνος Νικολάου

 

ΚΡΙΤΙΚΗ

 

Των σιωπηλών σπαράγματα. Ποιήτριες του αρχαίου κόσμου ·

Eva Runefelt, Από τον κόσμο ·

Η Λήδα και ο κύκνος. Ιρλανδοί ποιητές 19ου αι. & W. B. Yeats ·

Τζων Τέυλορ, Φινιστρίνια ·

Τεβφίκ Φικρέτ, Σερμίν ·

Sara Copia Sullam, La bella Hebrea ·

 Πάνος Κυπαρίσσης, Πέφτοντας σκόνη ·

Γιώργος Δυνέζης, Μικρό και γήινο ·

Μαρία Δ. Σφήκα, Άλογα στο στήθος ·

Γιώργος Χ. Στεργιόπουλος, Των αστέγων ανθόκηπος ·

Ειρήνη Πυλαρινού, Τελάρο ·

Κλεονίκη Δρούγκα, Οκλαδόν με τον χρόνο ·

Ρήσος Χαρίσης, Θάλασσα εσωτερικού χώρου ·

Μαρία Ζαγκλαρά, Τοπογραφία της νοσταλγίας ·

 Παντελής Μπουκάλας, Μηλιά μου αμίλητη ·

Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, Εξωτικά είδη·

Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου, Ο θυρωρός των ημερών ·

Σταμάτης Πολενάκης, Birds in the night ·

Κατερίνα Ζησάκη, Χωρίς εαυτό·

Έρη Σταυροπούλου, Η νεοελληνική ποίηση και το Εικοσιένα

Σμύρνα Μάνα Εικοσιτεσσάρων Ιωάννης Αντιώτης εκδόσεις άνω τελεία η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

 

Σμύρνα Μάνα Εικοσιτεσσάρων

Ιωάννης Αντιώτης

 εκδόσεις άνω τελεία

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ: Με τη ρίζα της ψυχής στη Σμύρνη • Fractal (fractalart.gr)

 

Με τη ρίζα της ψυχής στη  Σμύρνη

Ο Ιωάννης Αντιώτης, στο πρώτο του βιβλίο, επιχειρεί μια ιδιότυπη «επιστροφή ψυχής» στη Σμύρνη που συνιστά για όλους μας (ασχέτως καταγωγής) ένα κομμάτι τόσο της συλλογικής μας ιστορίας όσο και (κυρίως) του συλλογικού μας υποσυνειδήτου – στοιχεία που μας  καθιστούν όλους, πέρα από χρονικούς προσδιορισμούς,  μέλη μιας αδιάσπαστης ενότητας. Με εικοσιτέσσερις μικρές ιστορίες προσεγγίζει την καθημερινότητα των κατοίκων της, πριν η ζωή σταματήσει την ώρα της καταστροφής. Έτσι, παρουσιάζει την αγαπημένη πόλη-σύμβολο από την πλευρά των διαφορετικών πολιτισμικά κατοίκων της που, ωστόσο, είχαν βρει τον δρόμο για μια αγαστή συνύπαρξη. Μέχρι που η μοίρα τους έγινε παιχνίδι στα χέρια των ισχυρών και αποτέλεσε το τίμημα στα συμφέροντά τους.

Οι ιστορίες, όλες σύντομες, λειτουργούν σαν αποτυπώσεις μιας ζωής ενδιαφέρουσας και πολυεπίπεδης, με συγκλίσεις και αποκλίσεις, όπως καθορίζονταν από την ανάμειξη του μικρόκοσμου της καθημερινότητας με τη ροή των γεγονότων της μεγάλης ιστορίας, που συνήθως αδιαφορεί για την ανθρώπινη συνθήκη. Ο Αντιώτης ενδιαφέρεται να αποδώσει όλα τα κοινωνικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά  στρώματα της Σμύρνης, εισχωρώντας με τη δύναμη του νου στα ταπεινά σπίτια και στα αρχοντικά, Ρωμιών και Τούρκων, Χριστιανών και  Μουσουλμάνων, αλλά και αλλοδαπών, καθόσον πολυμορφικός ο χαρακτήρας της ξακουστής πόλης. Ομοίως, θα ασχοληθεί με μικρές λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής, όσο και με καθοριστικά, τραυματικά γεγονότα, δείχνοντας με τον τρόπο αυτό αφενός τη δύναμη της λογοτεχνίας να αναγάγει σε σπουδαία τα μικρά, αλλά αφετέρου και τον συμφυρμό όλων των εικόνων, όλων των αποτυπώσεων, σε μια πολυπρισματική εικόνα που ξεχειλίζει από λαχτάρα για ζωή.

Η γραφή του νεοπαρουσιαζόμενου στο αναγνωστικό κοινό συγγραφέα χαρακτηρίζεται από αίσθηση του μέτρου, καθώς αρκείται σε λίγες κάθε φορά σελίδες για να συμπεριλάβει όλη την εικόνα που η φαντασία του έχει επινοήσει – γεγονός που τον διακρίνει από άλλους πρωτοεμφανιζόμενους που πλατειάζουν χωρίς λόγο. Εδώ, η πληρότητα των στιγμών που αποτυπώνονται, η σοφή «φωτογραφική ματιά» που ξέρει πού αξίζει να στρέψει το ενδιαφέρον της, δείχνουν μια γνήσια αίσθηση για το λογοτεχνικά κάθε φορά σημαντικό. Οι λέξεις έχουν τέτοια δυναμική που είναι αρκετές (αν και λίγες) για να δώσουν τόσο την αρχική ιδέα όσο και τη νοηματική της  επεξεργασία.

Η γλώσσα, από την άλλη, πλούσια και εύστοχη, με τις αφηγηματικές τεχνικές (οπτική γωνία και εστίαση) να καθοδηγούν τους αφηγηματικούς τρόπους (περιγραφή, αφήγηση, διάλογο), συντελούν σε μια ενδιαφέρουσα πρώτη πεζογραφική εμφάνιση, που υπόσχεται μια ανάλογη συνέχεια.

Αξίζει να ειπωθεί εδώ πως ο Ιωάννης Αντιώτης (με καταγωγή από τη Νάξο)  μιλά για τη Σμύρνη με τόση αγάπη, σαν να έλκει από αυτήν τη ρίζα του. Γράφει προλογίζοντας τις ιστορίες του: «Η Σμύρνη συνεχίζει να υπάρχει στο ελληνικό συλλογικό υποσυνείδητο ως μια πόλη πανέμορφη, πλούσια, γοητευτική. Νιώθουμε όλο ότι είμαστε ένα κομμάτι της, ασχέτως εάν έχουμε ρίζες από εκεί ή όχι. Πονάμε όλοι με το φριχτό τέλος της ως μιας πολυπολιτισμικής πόλης το 1922. […] Κάποιου είδους μάνα ήταν η Σμύρνη για τους κατοίκους της, κι εγώ γονιός των πολύπαθων ηρώων της και των  βιωμάτων τους».

Κι ενώ όλες οι ιστορίες αφορούν τα χρόνια πριν την καταστροφή, έρχεται η τελευταία («Καψαλισμένα τριαντάφυλλα») να αντιστρέψει την εικόνα (γιατί και οι αντιθέσεις αποτελούν δείγμα μιας καλής γραφής),  παραπέμποντας στη διάλυση και την καταστροφή – μια έντονη αντίθεση ανάμεσα στη ζωή που παλλόταν ξεχειλίζοντας από επιθυμία για το μέλλον και στο τέλος που διέγραψε μεμιάς τα πάντα. Παραθέτω εδώ την ακροτελεύτια παράγραφο του τελευταίου διηγήματος:

 

Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα δεν κατάλαβα τίποτα. Σκοτάδι απόλυτο. Το αμέσως επόμενο που θυμάμαι είναι να ’μαι σε μια αμμουδιά της Χίου, στην αγκαλιά της μάνας μου, κι εκείνη να κλαίει βλέποντας απέναντι τις τερατώδεις φλόγες να σβήνουν τη Σμύρνη μας απ’ τον χάρτη. Άνοιξα τη σφιγμένη από ώρες χούφτα μου και μέσα ήταν τα σκουλαρίκια που μου είχες χαρίσει. Βυσσινί και μπλε μενεξεδένια τριανταφυλλάκια, καψαλισμένα από τη φωτιά. Καψαλισμένα όπως η ψυχή μου… (σ. 168).

 

Μια γραφή «ψυχής», που αξίζει να προσεχθεί. Ίσως γιατί, πέρα από την αξία της αυτή καθεαυτή, δείχνει να γεννήθηκε από γνήσια αγάπη, με ειλικρίνεια και αυθεντικότητα.

 

 Διώνη Δημητριάδου

Θηρίο ή Θεός Νουβέλα Διώνη Δημητριάδου εκδόσεις ΑΩ Γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

 

Θηρίο ή Θεός

Νουβέλα

Διώνη Δημητριάδου

εκδόσεις ΑΩ

 

 Γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

 

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

Εκείνα τα ερωτήματα που θα μείνουν για πάντα αναπάντητα! • Fractal (fractalart.gr)

 

Εκείνα τα ερωτήματα που θα μείνουν για πάντα αναπάντητα!

 

Ήδη από τις πρώτες σελίδες της νουβέλας ετούτης ένας άγνωστος   αφηγητής, μας ξεδιπλώνει και σκιαγραφεί κάποιες σκέψεις ή παρατηρήσεις του για τον κύριο χαρακτήρα, που πιθανόν ισχύει για όλους γενικώς τους ανθρώπους, ή περισσότερο της προκεχωρημένης ηλικίας, τις οίδε, αναφέροντας, «…από μια ηλικία και μετά, δεν λειτουργούν πια τα άλλοθι, δεν έχεις την πολυτέλεια των αλλαγών…», και συνεχίζει, «…αρχίζεις να σταθεροποιείσαι στα, ας πούμε, συμβατικά πλαίσια της ήδη δομημένης προσωπικότητας, καλής ή κακής, μέσα σε έναν κόσμο που τον αποδέχεσαι όπως ακριβώς είσαι, ίσως γιατί πλέον κατανοείς πως δεν μπορείς να τον αλλάξεις». Έτσι μας κάνει κοινωνούς του περιεχομένου ετούτης της εξαιρετικής νουβέλας της Διώνης Δημητριάδου, στην οποία εμφιλοχωρούν πολυποίκιλα υπαρξιακά ερωτήματα, στα περισσότερα από τα οποία η απάντηση είναι, κατά το μάλλον ή ήττον,  άκρως υποκειμενική, ή μερικώς αναπάντητη. Θα μπορούσαμε γρήγορα να την θεωρήσουμε ως συνέχεια όλων εκείνων των κειμένων με τις βαθυστόχαστες σκέψεις που μας χάρισε η συγκεκριμένη συγγραφέας στα προηγούμενα βιβλία της.

 

Ο κύριος χαρακτήρας της, ο Ευγένιος, στο εσωτερικό του ταξίδι, βρίσκεται αντιμέτωπος με σωρεία προβλημάτων, ερωτηματικών, σκέψεων, ενεργειών στις οποίες προβαίνει ή σχεδιάζει, από πεποίθηση ή αδυναμία, δίνοντας την εντύπωση του ‘αποσυνάγωγου’, μια λέξη που συναντήσαμε πρόσφατα ως τίτλο στο ογκώδες και εμβληματικό βιβλίο ‘Αποσυνάγωγοι’ του Τούρκου συγγραφέα  Oğuz Atay (Εκδόσεις Gutenberg, 2022). Ο Ευγένιος  πλέον πορεύεται κατά μόνας, έως ότου αρχίσει να συνομιλεί με  έναν φίλο του και να ανταλλάσσει απόψεις για το μεγάλο μυστήριο της ανθρώπινης ζωής.   Διαβάζοντας τις σελίδες της νουβέλας, και αν προστρέξουμε για λίγο στην επιστήμη της Ψυχιατρικής, ολοένα και συχνότερα θα διαπιστώσουμε ότι σε μερικές περιπτώσεις παρουσιάζει κάποια από τα συμπτώματα της κατάθλιψης των ηλικιωμένων, κάτι σύνηθες για ένα σεβαστό ποσοστό της ηλικίας αυτής των συνανθρώπων μας. Ίσως να μας περιγράφει καλύτερα την πορεία και εξέλιξη του χαρακτήρα του ο φίλος του, ο Γεράσιμος: «Άρχισες να αποφεύγεις τις πολλές παρέες, έπειτα όλο και περισσότερο κλείστηκες στο σπίτι, εγκατέλειψες αγαπημένους ανθρώπους, μας ξέχασες και σιγά σιγά κατάφερες να ξεχάσεις και τον εαυτό σου»! Η παρατήρηση, βεβαίως, ίσως να συμφωνεί με την προαναφερόμενη ιατρική διάγνωση, ίσως όμως και όχι, κι’ αυτό γατί η μεγάλη ηλικία στεφανώνει τους ανθρώπους με ιδιαίτερες απόψεις οι οποίες πόρω απέχουν από τις αντίστοιχες εκείνες των μικρότερων ηλικιών. Και τότε, ανάμεσα από τις συζητήσεις των δύο φίλων, αναδύεται στην επιφάνεια και έρχεται στο προσκήνιο ο όρος ‘ιδιότυπος ρατσισμός’, που πιθανότατα θα μπορούσαμε, επίσης, να τον προσθέσουμε στην πλούσια παλέτα της συμπτωματολογίας της  κατάθλιψης των ηλικιωμένων. Την έλλειψη ανοχής και συμπόρευσης, τουτέστιν, κάποιου ανθρώπου δίπλα μας, όταν αυτός ξεφεύγει από τα αποδεκτά στάνταρντ, τις προδιαγραφές και τις αξίες από μέρους της ηλικίας μας, περισσότερο, είτε αυτός είναι σύντροφος, είτε συγκάτοικος, φίλος, συνομιλητής, συνοδοιπόρος, κ.ο.κ.

 

Στην όλη πορεία του εσωτερικού του ταξιδιού, ο Ευγένιος αρχίζει να κρατά ένα προσωπικό ημερολόγιο, παρά τις πολλαπλές αντιρρήσεις που εξέφραζε κάποτε η μικρότερη ηλικία του! Στο πρώτο από αυτά που επιγράφεται ‘30 Απριλίου, εδώ που είμαι ακόμα’, αναρωτιέται έντρομος, πιθανώς, «Κόλαση είναι, τελικά, οι άλλοι ή μήπως κόλαση είναι η απουσία των άλλων;» αφού για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα πάντα ήθελε να έχει κάποιες στιγμές αποκλειστικά δικές του και τις οποίες διαφύλασσε, όπως γράφει,  σαν ακριβό απόκτημα. Τα ημερολογιακά αυτά κείμενα είναι σε μεγάλο βαθμό ψυχαναλυτικά με πληθώρα ερωτημάτων και απόψεων πάνω σε αιώνια ζητήματα του κλάδου της φιλοσοφίας. Για ανθρώπους και αντικείμενα.

 

 Σταδιακά ξεδιπλώνονται πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία. Η σχέση ανάμεσα στον φωτογράφο και τον ηθοποιό, η απαθανάτιση μιας στιγμής από την τέχνη της φωτογραφίας, από τη μια μεριά, και η έντεχνη και επιθυμητή υποκρισία των ηθοποιών, από την άλλη. Οι ομοιότητες και οι διαφορές τους και πώς αυτές επιδρούν στην ανθρώπινη προσωπικότητα και συμπεριφορά. Κι ακόμα η ποίηση ως καταφύγιο και προστασία. Ο ρόλος της Μοίρας, η σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, ο τρόπος και η ανάγκη  δημιουργία της και πώς αυτή  επιδρά σε εκείνον που για διάφορους λόγους επιθυμεί να ξεφύγει και να υπερβεί τα εσκαμμένα και συμφωνηθέντα, είτε αυτά αφορούν την θρησκευτική είτε την πολιτική παράμετρο. Κι εδώ έρχεται ενώπιον όλων με δραματικό τρόπο η ρήση του Ηρόδοτου, ότι δηλαδή οι θεοί αρέσκονται να ταπεινώνουν όσους υπερέχουν, ώστε να παραδειγματιστούν και οι άλλοι, οι υπόλοιποι, οι αποσυνάγωγοι!  Πολλούς αιώνες αργότερα, στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, συμφώνησε με αυτόν και ο Αμερικανός ιστορικός Τσαρλς Μπερντ, όταν έγραφε ότι τα μαθήματα της ιστορίας θα μπορούσαν να συμπυκνωθούν σε τέσσερις μόλις προτάσεις, μία από τις οποίες ήταν «όποιον οι θεοί ήθελαν να καταστρέψουν, του έδιναν δύναμη»!

 

Προς το τέλος της νουβέλας πληροφορούμαστε για την απώλεια της Ελένης, ένα σημαδιακό φαίνεται γεγονός που επηρέασε δυσμενώς τη ζωή του πρωταγωνιστή μας. Η τραγικότητα εκείνης της περίπτωσης, η οριστική απουσία της από τη ζωή του, το τελεσίδικο της υπόθεσης, μάλλον αποδείχτηκαν γι’ αυτόν αξεπέραστα εμπόδια. Πιθανόν να ευθύνονται σε κάποιο βαθμό και για τη δική του κοινωνική παραίτηση και απομάκρυνση. Η νουβέλα, συμπερασματικά,  κατακλύζεται από πληθώρα τέτοιων ερωτημάτων υπαρξιακού χαρακτήρα στα οποία ο αναγνώστης όχι μόνο δεν πρέπει να προσδοκά απαντήσεις, αλλά τουναντίον καλείται να τις δώσει μόνος του!

 

Ένα ξεχωριστό βιβλίο από την Διώνη Δημητριάδου, από τις καλύτερες κυκλοφορίες της χρονιάς, κατά την γνώμη του γράφοντος, και από τις πάντοτε αξιόλογες εκδόσεις ΑΩ.

 

Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης

Αλλοτεκοίτη Εκεί που χάθηκε η βλάστηση Νίκος Ξένιος Εκδόσεις Κριτική η πρώτη δημοσίευση στο diastixo.gr

 

 

Αλλοτεκοίτη

Εκεί που χάθηκε η βλάστηση

Νίκος Ξένιος

Εκδόσεις Κριτική

η πρώτη δημοσίευση στο diastixo.gr

Νίκος Ξένιος: «Αλλοτεκοίτη» (diastixo.gr)

 

Ένας από τους πιο πιστούς στη δυναμική της αφήγησης, ο Νίκος Ξένιος, επιχειρεί με το πρόσφατο βιβλίο του να συνδυάσει τον ρεαλισμό με το παραμύθι, παρουσιάζοντας μια δυστοπική ιστορία του κοντινού μέλλοντος, η οποία κατά τόπους θυμίζει τη σύγχρονη ζοφερή πραγματικότητα. Τρομάζει η επιλογή του να τοποθετήσει την  ιστορία του το 2050, μόνο λίγες δεκαετίες από τη σημερινή εποχή. Γιατί, αν αυτά που λογοτεχνικά προοιωνίζεται συμβούν (με δεδομένη την αλληγορική τους σημασία και, φυσικά, τη μυθοπλαστική σκόπιμη υπερβολή), τότε τα σημάδια τους ήδη από τώρα πρέπει να είναι εμφανή· τουλάχιστον σε όποιον δεν επαναπαύεται στις επιβεβαιώσεις των ιθυνόντων ότι όλα τελούν υπό έλεγχο. Έχει ενδιαφέρον ο υπότιτλος (Εκεί που χάθηκε η βλάστηση), καθώς υπογραμμίζει όχι το «πότε» (αυτό μπορεί να είναι πολύ κοντά μας) αλλά το «πού», στρέφοντας την προσοχή στον έρημο και κυρίως άνυδρο χώρο, το κατάλληλο πλαίσιο για την ιστορία. Όποιος κοιτάξει γύρω του με μάτια ανοιχτά, χωρίς παρωπίδες, θα δει ότι είμαστε ήδη μέσα σ’ αυτό το τοπίο. 

Μοιρασμένη σε διαφορετικές αφηγηματικές φωνές η ιστορία, παρουσιάζει στην ουσία δύο αντίθετες εκδοχές της πραγματικότητας – όπως άλλωστε συμβαίνει πάντοτε σε έναν κόσμο όπου η εκάστοτε κυρίαρχη ιδεολογία αντιπαρατίθεται σε όσους αμφισβητούν την απόλυτη εξουσία της να διαπλάθει συνειδήσεις και να διαμορφώνει τις συνθήκες ζωής κατά το δοκούν. Εν προκειμένω, το φλέγον ζήτημα της κλιματικής κρίσης διαφορετικά εκλαμβάνεται, και ακολούθως αντιμετωπίζεται, από το καθεστώς (υπό την ηγεσία του κόμματος «Νέοι Δρόμοι για τον Λαό», τι ονομασία!) και διαφορετικά από την ηρωίδα, την Κυβέλη, που η δράση της θα την οδηγήσει στη σύλληψη και κατόπιν στον εγκλεισμό της σε ψυχιατρική μονάδα.

 

Η Κυβέλη αφηγούνταν τα μυθικά συμβάντα στα παιδιά κι εκείνα έμεναν με το στόμα ανοιχτό. Όχι γιατί βαριούνταν, όχι γιατί νύσταζαν, αλλά γιατί ένιωθαν ότι ο κίνδυνος ήταν κοντά, και μέσα τους ξυπνούσε το ολοζώντανο, ανθισμένο συναίσθημα της ευθύνης για έναν κόσμο που τους κληροδοτούμε εμείς με όλη μας την ανευθυνότητα – κι έχουμε την απαίτηση να τον δεχτούν.

Η Κυβέλη ποτέ δεν συμμερίστηκε αυτή την άποψη. Ήξερε πως είναι τόσο μικρή και αστραπιαία η λάμψη που λέγεται ανθρώπινη ζωή, που σαν σβήνει, πρέπει ν’ αφήνει πίσω το ίχνος της. σαν το σωματίδιο του Θεού κάτι. Τη συγκλόνιζε η υποψία πως πέρασε από τη γη ένας άνθρωπος με Άλφα κεφαλαίο και πως δεν πήγε χαμένη η κοσμική ενέργεια που τον έπλασε, παρά έγινε ασημόσκονη κι ανέβηκε ψηλά για να φωτίσει τη Γη και να τα αλλάξει, να τα διαμορφώσει, να τα μεταρρυθμίσει όλα. Να κάνει τον πλανήτη έναν τόπο που να μπορούν τα παιδιά να τον κατοικήσουν και  να κάνει τον κάμπο ένα πεδίο αντάξιο του σφρίγους και της ευθύτητάς τους. (σσ. 89-90).

 

Το γεγονός πως ισορροπούν οι δύο αφηγηματικές εκδοχές, χωρίς να «παρεμβαίνει» συγγραφικά ο παντογνώστης δημιουργός τους, επιτρέπει στην εκάστοτε αναγνωστική πρόσληψη να επιλέξει την αλήθεια που ικανοποιεί τον «συμμέτοχο» κατά κάποιον τρόπο αποδέκτη της ιστορίας. Ωστόσο, η επιλογή της συγκεκριμένης θεματικής, από μόνη της  αφήνει να διαφανεί η συγγραφική θέση· άλλωστε, η μυθοπλασία πάντα με τον τρόπο της υποκρύπτει τη ιδεολογική κατεύθυνση του δημιουργού της. Έτσι, μπορούμε να δούμε, πίσω από την επιφανειακά ίση αντιμετώπιση των δύο εκδοχών, πόσο βαθιά πολιτικό είναι το υπόβαθρο του βιβλίου, με άξονα την αφύπνιση και κινητοποίηση του αναγνώστη απέναντι σε ένα από τα πλέον μείζονα προβλήματα του κόσμου μας, την αποστασιοποίηση του ανθρώπου από το φυσικό του περίβλημα, την εχθρική του στάση απέναντι σε ό,τι του χαρίζει ζωή.  

Στην ιστορία της Αλλοτεκοίτης η βλάστηση είναι πλέον ένα μακρινό παρελθόν, η απομάκρυνση του ανθρώπου από το φυσικό περιβάλλον αποτελεί κανονικότητα, όποιος αναζητά τη φυσική ζωή είναι εχθρός του καθεστώτος, άρα αυτοδίκαια διώκεται και η φωνή του καταργείται· αυτό θα συμβεί και με την Κυβέλη αλλά και με τον Μάρκο, τον σύντροφό της. Την τύχη τους θα αναζητήσει η δημοσιογράφος Στέλλα Μπεράτη ακολουθώντας τα ίχνη τους στο έρημο τοπίο, προσθέτοντας τη δική της αφηγηματική φωνή.  

 

Η αλήθεια είναι πως συνήθως δεν με ελκύει η λογοτεχνία που προσανατολίζεται σε ένα δυστοπικό κοντινό ή απώτερο μέλλον. Ωστόσο, ο Νίκος Ξένιος κατάφερε με τη γραφή του να ισορροπήσει δύο αντινομικές συνθήκες. Από τη μια τοποθετεί τους ήρωές του και την πλοκή της ιστορίας του σε ένα ξερό, ολόστεγνο τοπίο χωρίς ίχνος φυσικής ζωής (πώς άλλωστε θα λειτουργούσε η δυστοπία;) και από την άλλη με μια ολοζώντανη αφηγηματική γλώσσα (ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της γραφής του) προτείνει ως μόνη αλήθεια, ως μόνο σημείο ζωντανής παρουσίας την αξία του λόγου.

 

Πετάχτηκες τότε μέσ’ από το σκοτάδι κι ένα τόσο δα βλασταράκι ξεφύτρωσε απ’ το χώμα. Στράφηκα και είδα το βλαστάρι να ασημίζει και να πρασινίζει. Κι όταν οι πρώτες αχτίδες του ήλιου τρύπησαν τη σκοτεινή υγρασία της νύχτας, είδα τον βράχο να ροδίζει. (σ. 164).

 

Κάτω από αυτό το πρίσμα, η Αλλοτεκοίτη του μπορεί να διαβαστεί ως μια απόπειρα καταξίωσης της αφηγηματικής ικανότητας, της δημιουργίας ιστοριών, κι ας είναι πολλές, όσες και οι εκδοχές της έννοιας του πραγματικού που ο καθένας προσλαμβάνει με την ιδεολογία του, την πείρα ζωής που φέρει μέσα του, εν τέλει με τον κόσμο του όπως τον έχει φτιάξει στη συνείδησή του. Ο αναγνώστης μπορεί να αφεθεί  στη γοητεία του αφηγηματικού λόγου, να δεχθεί τον παραμυθητικό του χαρακτήρα, κι αν θέλει (και αντέχει) να δει πίσω από τη μυθοπλασία μια σύγχρονη, εφιαλτική   εγγύτητα στο σκοτεινό τοπίο.

 

Διώνη Δημητριάδου