Ο ΟΣΔΕΛ στην 21ή Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης 2025 (8-11 Μαΐου)

 

Ο ΟΣΔΕΛ στην 21ή Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης 2025 (8-11 Μαΐου)

Από τις 8 έως τις 11 Μαΐου, συγγραφείς, μεταφραστές, εικονογράφοι, επιμελητές, εκδότες, βιβλιοπώλες και αναγνώστες, δίνουν ραντεβού στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, στον εκθεσιακό χώρο της ΔΕΘ – Helexpo. Τιμώμενη χώρα φέτος, για πρώτη φορά, είναι η Ιταλία.

Ο ΟΣΔΕΛ θα συμμετάσχει και αυτή τη χρονιά με το BookPoint (πρώην Osdelnet), την πιο σύγχρονη και ενημερωμένη, βιβλιογραφική βάση της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής, η οποία αναδεικνύεται ως το πλέον αξιόπιστο εργαλείο για τον κλάδο του βιβλίου: βιβλιοπώλες, εκδότες, βιβλιοθηκονόμους, δημιουργούς (συγγραφείς, μεταφραστές, εικονογράφους, επιμελητές κ.ά.) αλλά και τους αναγνώστες, καλύπτοντας κάθε ανάγκη τους.

Το BookPoint και ο ΟΣΔΕΛ, κατά τη διάρκεια της 21ης ΔΕΒΘ, θα βρίσκονται στο Περίπτερο 15, Stand 012.

Με τη συμμετοχή του στη ΔΕΒΘ ο ΟΣΔΕΛ στοχεύει στην ενημέρωση των δημιουργών, των εκδοτών και των αναγνωστών

α) για τη νέα ταυτότητα του BookPoint, τις υπηρεσίες και δυνατότητες που παρέχει και γενικά για την εξελικτική πορεία του και

β) σε όλα τα θέματα που αφορούν τη συλλογική διαχείριση και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων.

Την Παρασκευή 9 Μαΐου 2025, 15:00-16:00, στο Περίπτερο 15 της Αίθουσας Μανόλης Αναγνωστάκης, θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά «Τα στοιχεία της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής 2024», με δεδομένα που αντλήθηκαν από το bookpoint.gr, όπως προκύπτουν από τις καταχωρίσεις των ίδιων των εκδοτικών επιχειρήσεων στο bookpoint.gr, με την επιμέλεια των στελεχών του ΟΣΔΕΛ. Θα μιλήσουν ο Ευριπίδης Κωνσταντινίδης, ιδιοκτήτης βιβλιοπωλείου Κωνσταντινίδης και ο Γιάννης Μπασκόζος, ιδιοκτήτης του ηλεκτρονικού περιοδικού Αναγνώστης.

osdel.gr: Θεμιστοκλέους 73, Αθήνα 106 83, τηλ. 210 3849 100, info@osdel.gr

bookpoint.gr: Θεμιστοκλέους 73, Αθήνα 106 83, τηλ. 210 3849 118, info@bookpoint.gr

 

 

 

 

…και πέρα η θάλασσα, 51 τάνκα Ισμήνη Κωνσταντοπούλου – Μαρία Σταθέα εκδόσεις Λεξίτυπον 2025 [παρουσίαση: Παναγιώτης Χαλούλος]

 

 

…και πέρα η θάλασσα, 51 τάνκα

Ισμήνη Κωνσταντοπούλου – Μαρία Σταθέα

εκδόσεις Λεξίτυπον 2025

[παρουσίαση: Παναγιώτης Χαλούλος]

«Τάνκα» (短歌, «σύντομο ποίημα»), ονομάζεται μια πολύ παλιά μορφή ιαπωνικής ποίησης. Κάθε τάνκα ολοκληρώνεται σε μόλις 31 συλλαβές. Στην επίσημη μορφή τους, τα τάνκα απαρτίζονται από πέντε στίχους των 5, 7, 5, 7 και 7 συλλαβών. Είναι μεταγενέστερα των αρχαίων γουάκα και προγενέστερα των χαϊκού.

Σχετικά με το περιεχόμενό τους, τα τάνκα, αποτύπωναν, σχεδόν επιγραμματικά, το τέλος, την ολοκλήρωση δηλαδή ενός πράγματος, γεγονότος ή συναισθήματος.

Βασικό στοιχείο όλων των ιαπωνικών τάνκα είναι η ομορφιά της φύσης, όχι όμως αυτή καθαυτή, μα άρρηκτα συνδεδεμένη με την εσωτερική ψυχική κατάσταση του ποιητή τους.

 Έτσι αντιλαμβάνομαι πως συμβαίνει στους στίχους των τάνκα για τη Μάνη της Μαρίας Σταθέα και της Ισμήνης Κωνσταντοπούλου:

 

Σ’ άνυδρη πέτρα

Δέρνεται ο κόσμος σου

και σε λατρεύει

 

Γκρίζες πέτρες που καίνε

Φλογίζεται η καρδιά

(για τη Μάνη)

Φλογίζεται η καρδιά στο πέτρινο τοπίο της Μάνης, μεσημέρι καλοκαιριού, γνωρίζουν καλά όσοι έχουν επισκεφθεί την περιοχή, άνυδρος χώρος, που δέρνεται από τους ανέμους, κι έτσι δέρνεται και ο άνθρωπος στις καιρικές συνθήκες αυτού του πέτρινου τόπου στο Νότο της Πελοποννήσου. Παρά ταύτα το μανιάτικο τοπίο σε μαγεύει, η πέτρα έγινε δομικό υλικό στα χέρια των κατοίκων κι εκτός από ξερολιθιές στα μικρά καλλιεργήσιμα χωράφια, περιβόλια και αλώνια, χρησιμοποιήθηκε σε λιθόστρωτους δρόμους, σοκάκια και μονοπάτια, έχτισε εκκλησιές και σπίτια και εκείνους τους περίφημους μανιάτικους Πύργους.

Άνθρωπος και πέτρα ως ένα, άνθρωπος σκληραγωγημένος, μαθημένος σε δύσκολες συνθήκες με το χαρακτηριστικό του ανυπότακτου, όπως από την ιστορία γνωρίζουμε. Κι όμως, βότσαλα λάμπουν σμιλεμένα και σπάνια κοχύλια, στον ανήμερο αυτό τόπο του Νότου. Όπως οι ανθρώπινοι χαρακτήρες και όσους από αυτό τον τόπο έτυχε να γνωρίζω εκτιμώ για την προσωπικότητά τους, την πνευματικότητά τους. Και φυσικά θα βρει κανείς, όπως παντού, άλλωστε, και άξεστους, ακατέργαστους χαρακτήρες σαν τα άγρια μανιάτικα βράχια.

Σπάνια κοχύλια.

Ο Νότος ανήμερος.

Άγρι’ ακρογιάλια

 

Βότσαλα λαμποκοπούν

κάτω από τα κύματα

 

Στις απομακρυσμένες μανιάτικες ακτές μοιάζει να κλείνεται η ψυχή του ανθρώπου (θυμάμαι εδώ το στίχο του Σεφέρη: «Ο τόπος μας είναι κλειστός»…) και να ζει σε μοναχικά ακρογιάλια, μοιάζει να λένε οι παρακάτω στίχοι:

 

Μια χούφτα βράχοι

τη θάλασσα έκλεισαν

Κρυφό λιμάνι

 

Αργόσυρτο το κύμα

Μοναχικό τραγούδι

Μα, στην πέτρα βλέπεις να φυτρώνει η ζωή, αποφασισμένη να απολαύσει κάθε χαρά και γεύση, τίποτα να μη χάσει από την ομορφιά του κόσμου, παρά τα αγκάθια, τα προβλήματα και τις αντιξοότητες του βίου, γλυκιά η ζωή, ποιος θα το αρνηθεί;

 

Τα φραγκόσυκα

πορτοκαλοκίτρινοι

ήλιοι της Μάνης

 

Γλύκα μέσα απ’ τ ’αγκάθια

Ζωή γεύσεις χορτάτη

 

Και όπως ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος – Μανιάτης κι αυτός – έτσι και η Μαρία Σταθέα και η Ισμήνη Κωνσταντοπούλου περιγράφουν τη δύναμη του κυκλάμινου να εκφύεται, με πείσμα, μέσα από την άνυδρη πέτρα:

 

Άγονες πέτρες

κυκλάμινα κρατάνε

στην αγκαλιά τους

 

Πυρακτωμένο μοιάζει

το ηλιοβασίλεμα

Ένας τόπος όμορφος, που, αν τον ζήσεις, θα τον ερωτευθείς, ερωτογόνος τόπος! Έτσι δεν είναι, άλλωστε, η φύση, παντού και όταν η θάλασσα γλείφει τα ακρογιάλια της στεριάς με το χάδι των κυμάτων, ερωτογόνα και λάγνα δεν είναι; Κι όταν τα κύματα δέρνουν τα βράχια, με δύναμη και πάθος τα χτυπούν, με παράφορους έρωτες μοιάζει το σμίξιμο νερού και πέτρας, θάλασσες επιθυμίας για το διαφορετικό, σαν αρσενικό με θηλυκό, θάλασσα και στεριά, και πώς ταιριάζουν τα αντίθετα, αλήθεια! Σπάζουν τα σύνορα μεταξύ τους και αγκαλιάζονται, υγραίνεται η αμμουδιά και τα βράχια στο ακρογιάλι με την υγρασία του έρωτα, εισχωρεί το ένα υλικό στο άλλο, όπως άντρας και γυναίκα στην ερωτική πράξη γίνονται ένα!

 

Θάλασσα πλάι

Χαϊδευτική η στεριά

Λάγνο τοπίο

 

Παράφορους έρωτες

κρύβει στην αγκαλιά του.

 

Η ομορφιά της φύσης, λοιπόν, όπως δείχνουν τα τάνκα της συλλογής, άρρηκτα συνδεδεμένη με την εσωτερική ψυχική κατάσταση των δύο ποιητριών, που συνεργάστηκαν ενώνοντας στο καθένα τη στιχουργική τους ικανότητα. Η ανάγνωση των τάνκα τους δημιουργούν μια ευφρόσυνη διάθεση στον αναγνώστη να ανοίξει τα φτερά της φαντασίας, να ανοίξει τα μάτια σε μια νέα μέρα για τη ζωή του, διάθεση να γεμίσει τις μέρες του με όμορφα ενδιαφέροντα, για να μη μένουν άδειες!...

 

Αποτινάζω

τις άδειες μέρες μου

κι όλες τις λύπες

 

Καινούρια είναι μέρα

Ανοίγω τα φτερά μου.

 

Η ποιητική συλλογή «…και πέρα η θάλασσα», 51 τάνκα των Ισμήνη Κωνσταντοπούλου – Μαρία Σταθέα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λεξίτυπον, Αθήνα 2025.

***

Η Μαρία Σταθέα σπούδασε Κλασική Φιλολογία, εργάσθηκε ως καθηγήτρια στη Δημόσια Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και τρία ακαδημαϊκά έτη με απόσπαση στην Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Είναι εκλεγμένο τακτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων και της Διεθνούς Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων. Αρθρογραφεί, ασχολείται με τη βιβλιοκριτική και τη φιλολογική επιμέλεια βιβλίων. Έχει εκδώσει ποιητικές συλλογές, βιβλία ιστορικά, περιβαλλοντικά, για παιδιά, βοήθημα για την Έκθεση των τάξεων του Λυκείου και δύο Λεξικά. Έχει βραβευθεί για ποιήματα και βιβλία της, αλλά και για το έργο της και τη συμβολή της στον πολιτισμό.

           

Η Ισμήνη Κωνσταντοπούλου μετά τις σπουδές της στην Αγγλία ίδρυσε Κέντρο Ξένων Γλωσσών στην Καλαμάτα, όπου δίδαξε μέχρι τη συνταξιοδότησή της. Έχει γράψει, μεταφράσει και διασκευάσει θεατρικά έργα για μικρούς και μεγάλους, γράφει ιστορίες για μικρούς και μεγάλους. Δύο θεατρικά της έχουν βραβευθεί σε πανελλήνιους διαγωνισμούς. Διηγήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε δύο ανθολογίες παιδικού διηγήματος και στις ετήσιες εκδόσεις της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων. Είναι σύμβουλος της θεατρικής ομάδας «Νέα Σκηνή» Καλαμάτας συνεχίζοντας να γράφει και να σκηνοθετεί.

           

ΑΝΟΜΟΛΟΓΗΤΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ

 

ΑΝΟΜΟΛΟΓΗΤΑ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ

Ξυπόλητα πρωινά, μέρες γυμνές και χρόνοι δικασμένοι,
ασπούδαστα χορικά και κομμοί μιας τραγωδίας ελέους,
σε μια κρυφή χορεία ενοχών μ’ ανέστιες ευθύνες.
Κι εμείς αγύρτες των ηθών και των καιρών πραματευτές,
ξαρμάτωτοι στον πανικό κι αφρόντιστοι στη δίνη,
μονολογούμε βέβηλα και φωνασκούμε άδειοι,
με αμήχανο βηματισμό και φλοιωμένα λόγια,
απαίδευτη γενιά κι αψίκορη, δειλή, παγιδευμένη,
να δούμε το θαύμα στο χαμό, τον τελειωμό στην πλάνη.

Φτιασίδωμα ψυχής των άλλων η οργή και υπακοή η βία.
Ξέπεσε σύνθημα ο στοχασμός και προγραφή η μαρτυρία,
συμβιβασμός οι πείσμονες αποστροφές και τα μεγάλα πάθη
καθώς επαιτούν κι αυτοί, μικρή κι ασήμαντη την εποχή τους
έτσι που στις ψευδαισθήσεις τους τ’ ανάστημά τους χάσαν
και δήλωσαν γενναιότητες κι αφόρητες συνέπειες στους δρόμους,
γιατί τους γήτεψε κι αυτούς η έκσταση κι η ηδονή της ευκαιρίας
και τους γονάτισε η ερημιά κι η τυραννία της αλήθειας,
ανομολόγητα στο ιερό το δίκασμα της μεγαλοσύνης.

Συνοδοιπόροι αμνήμονες, άπραγοι και η αποδοχή συνήθεια,
οι ίδιοι σώφρονες ρυθμοί, συναλλαγή ανοιχτή και ρητορεία.
Βήμα πλατύ η συνείδηση υποταγής και τελετή θριάμβου,
χωρίς κενά η μύηση και η προσαρμογή λατρεία,
σπονδή η υπεροψία της άγνοιας και η οίηση μεγαλείο,
αναζητώντας πρόκριμα στην αναχώρηση και την απουσία.
Πτυχές ασκητισμού η ζωή και μνεία ιστορίας,
μας ταίριαζε η ευπρέπεια της ταραχής και δοκιμασίας,
μα άσπονδοι φίλοι οι καιροί κι εμείς ανομολόγητα δικοί τους.
 

Γιώργος  Αλεξανδρής

(Φωτογραφία: Pierre Pellegrini)

 

 

Κώστας Βούλγαρης Η Προμηθέα Εκδόσεις Κουκκίδα η πρώτη δημοσίευση στην Bookpress

 

Κώστας Βούλγαρης

Η Προμηθέα

Εκδόσεις Κουκκίδα

η πρώτη δημοσίευση στην Bookpress

«Η Προμηθέα» του Κώστα Βούλγαρη (κριτική) – Λόγος εκ λόγου και εν λόγω

 

 

Το δημιουργικό ρίσκο της τέχνης ως αντίπαλον δέος της προόδου

 

Λόγος εκ λόγου και εν λόγω. Η φράση αυτή, με την εις τριπλούν αναφορά στην έννοια του λόγου, επιτρέπει την κατάδυση στο πολυσήμαντο της λέξης, που παραδόξως καταλήγει σε ένα και το αυτό, με τον λόγο εμφανώς να ενσωματώνει τον κώδικα των λέξεων χάριν επικοινωνίας, ταυτόχρονα να παραπέμπει στον λόγο/αιτία, με τη σχέση αιτίου και αιτιατού να κατευθύνει την παράγωγη έννοια της λογικής, αλλά και στον λόγο/αναλογία, με την αρχή του στη θεωρία των αριθμών, με όλα να συμψηφίζονται στη μία έννοια του Λόγου, θεωρούμενου ως αρχής του παντός. Απαραίτητη ενδεχομένως η παραπάνω εννοιολογική αναφορά, προκειμένου να εισχωρήσει κανείς (όχι χωρίς το αναγκαίο ρίσκο) στο πρόσφατο βιβλίο του Κώστα Βούλγαρη – ενδεχομένως περιττή, αν κάποιος έχει ήδη εντρυφήσει στο ύφος και τη γραφή του.

Ό,τι γράφει ο Βούλγαρης έχει την «πηγή» του (όχι τη γενεσιουργό, καθόσον αυτή εμφωλεύει έτσι κι αλλιώς μέσα του, αλλά την πηγή εννοούμενη ως αφετηριακό εφαλτήριο γραφής) στον εκφρασθέντα έως σήμερα λόγο, γραπτό ή προφορικό. Η ενασχόληση του με αυτόν δημιουργεί έναν νέο «τόπο» λογοτεχνικό, στηριγμένο στην αρχή της μετάπλασης, αποδόμησης, δημιουργίας νέας δομής κατόπιν, η οποία και αυτή η ίδια προσφέρεται για εκ νέου επεξεργασία. Τα κείμενά του προϋποθέτουν την αφήγηση για να λειτουργήσουν ως μετα-αφήγηση, προϋποθέτουν τη μυθοπλασία για να λειτουργήσουν ως μετα-μυθοπλασία. Η κατάργηση των αφηγηματικών τεχνικών μα και των αφηγηματικών τρόπων –που συνιστούν τα κλασικά στηρίγματα της λογοτεχνικής γραφής– εδώ  δεν δημιουργεί χάος ασυνεννοησίας, ίσα ίσα οδηγεί σε ένα νέο τύπο γραφής, με την έννοια του «τύπου» ας θεωρείται αναγκαστική ή καταχρηστική, παρόλο που καθόλου σε τυποποίηση δεν παραπέμπει. Όλα τα φαινομενικά ετερογενή συγκλίνουν σε μία θεματική, συνιστώντας έτσι μία ολότητα, μέσα στην οποία το ετερογενές αποτελεί αναπόφευκτα το στοιχείο σύνδεσης. Μιλώντας, άλλωστε, για την έννοια της προόδου –γιατί αυτή είναι η εν λόγω θεματική– δεν θα μπορούσε αυτή να νοηθεί παρά μόνον ως συμβολή (με τη μορφή αντιπαράθεσης, αντίστιξης, αμφιβολίας, αμφισβήτησης, άρνησης και ανατροπής) ετερογενών στοιχείων. Διαλεκτική, έτσι κι αλλιώς, η σχέση των ετερογενών, προκειμένου να δομηθεί η όποια σύνθεση.

Η Προμηθέα του Βούλγαρη, εσωκλείει στη θηλυκή της υπόσταση τη γέννηση, την υπόσχεση, τη θαρρετή πράξη, αλλά και την πολεμική εναντίον της, την καταδίκη της εν τέλει, με δεδομένη την κρίση του πολιτισμού, που με όχημα (ή πρόσχημα) την πρόοδο, υποσχόταν πολλά με, συχνά, αλματώδη πορεία. Εκκινώντας ο Βούλγαρης από την εκ του αποτελέσματος κρίση του πολιτισμού (στη βάση δύο διαπιστώσεων: η πρόοδος εφιάλτης της ιστορίας, η τέχνη εφιάλτης της προόδου), θα διέλθει τους αιώνες ανάπτυξης τού εν κοινωνία ανθρώπου, προκειμένου να κάνει τις επιλογές του   (στη βάση των προσωπικών του αισθητικών κριτηρίων), από την ιστορία τής πιο δημιουργικής πράξης, στην οποία επιδόθηκε με ζήλο το νοήμον ον ακριβώς για να υπερβεί τους κανονιστικούς λογικούς κανόνες, δηλαδή της Τέχνης, που του άνοιξε μικρές χαραμάδες ελευθερίας μέσα στον αποπνικτικό κλοιό μιας ασταμάτητης πορείας προόδου. Και όλο αυτό δεν προκαλεί την αίσθηση ενός «διδακτικού εγχειριδίου», μια καθοδήγηση προς μια ανασύνταξη δημιουργικών δυνάμεων· αντιθέτως, με τον τρόπο της γραφής του αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο εισχώρησης και άλλων φωτεινών σημείων, τόσο από τον ίδιο, όσο και από την αναγνωστική επάρκεια αλλά και την ευαισθησία σε κάθε περίπτωση. Γιατί, όσο κι αν γράφοντας περιχαρακώνεται το συγγραφικό πεδίο, άλλο τόσο η γραφή η ίδια έχει τη δυναμική να αυτονομηθεί, το βιβλίο τελικά να «κάνει τα δικά του», όπως δηλώνεται στο συνοδευτικό σημείωμα.

Πώς εξυπηρετείται, όμως, το νοηματικό αυτό εγχείρημα; Η γλώσσα των κειμένων, μεικτή και παραλλάσσουσα διαρκώς το ύφος της, από την αρχαιότροπη σε λεκτικό κώδικα αλλά και σε σχήματα λόγου έως την προφορικότητα της απλής καθομιλουμένης, αλλά και με τη γλωσσοπλαστική δεινότητα της συλλειτουργίας (αιδιοταυτώφαλλος, ομουγαμησευόμεθα) δεν αποτελεί απλώς το όχημα, προκειμένου τα νοήματα να γίνουν κοινό κτήμα· αυτή τη λειτουργία την έχει έτσι κι αλλιώς ο κάθε χρησιμοποιούμενος κώδικας. Εδώ η γλώσσα «καθοδηγεί» το νόημα, το διαμορφώνει, το επεκτείνει σε χώρο και χρόνο, συνδιαλέγεται με τις εποχές, μεταπλάθει τις αντοχές της, προκειμένου να προσεγγίσουν τα πρόσωπα και τα έργα τους το ένα το άλλο, να βρουν τις απώτερες και εσώτερες συνδέσεις τους που τα κατατάσσουν σε μια νοητή γραμμή, απελευθερωτική, που μπορεί να νοηματοδοτήσει κάθε εποχή στις πιο ουσιαστικές της εκδοχές, πέρα από την επιφάνεια των επιτευγμάτων που τη χαρακτηρίζουν· η τέχνη του λόγου, των εικαστικών, των μουσικών έργων ήταν πάντοτε μια ματιά από την αντίπερα όχθη, μια άλλη εκδοχή ζωής, που άλλοτε προφήτευε, άλλοτε διεκδικούσε, άλλοτε καθοδηγούσε, άλλοτε ανέτρεπε, όσο ήταν επιτρεπτό από τους εκάστοτε εξουσιαστικούς μηχανισμούς που είχαν τη δύναμη να κυριαρχήσουν επάνω της, να την καταπιούν. Η περίπτωση του Ντμίτρι Σοστακόβιτς ενδεικτική, στον οποία αφιερώνει ο Βούλγαρης αρκετές σελίδες, κυρίως στη δυναμική της 7^ης Συμφωνίας του, γραμμένης εν μέρει στο πολιορκημένο Λένινγκραντ, στην αναμέτρησή της με την ισχύ της χιτλερικής πολεμικής μηχανής.

Αναπόφευκτα, ωστόσο, η τέχνη, σε όποια μορφή της –αρκεί να αντιμάχεται τα καθιερωμένα σχήματα, να σπάει τον σκληρό φλοιό τους, να αναδεικνύει τη γυμνότητά τους– ρισκάρει είτε την αυθεντικότητα των μηνυμάτων της είτε την ευρεία διάδοσή τους, απειλούμενη είτε από την ενσωμάτωση στους ίδιους μηχανισμούς που αντιμάχεται, είτε από την περιθωριοποίηση. Αν διασωθεί, και συχνά διασώζεται, τότε όντως προβάλλει μέσα από τις πολλαπλές μορφές, εμφανείς ή όχι,  του σκοταδισμού. Όπως το Βαλς Νο. 2 του Σοστακόβιτς στέκεται αντιμέτωπο, προβάλλοντας την τζαζ «θρασύτητά» του, απέναντι στα αυτοκρατορικά βαλς της οικογένειας Στράους – υπόθεση διαφορετικής οπτικής ή καλύτερα καταξίωση του θαυματουργού μικρού μεγέθους, που κηρύσσει  με τον δικό του τρόπο την επανάσταση· όχι μόνον στη μουσική.

Στο εξώφυλλο το έργο Πορτραίτο (1910) του πρωτοπόρου Καζιμίρ Μαλέβιτς, αναδεικνύει την εσωτερικότητα του προσώπου, ένα πρόσωπο χωρίς τον χώρο μέσα στον οποίο να σταθεί, χωρίς τα πράγματα να το περιβάλλουν. Έμφαση στην ουσία, εμφανής και ο διάλογος με το περιεχόμενο του βιβλίου.

 

Διώνη Δημητριάδου

 

Απόσπασμα

 

Υπήρξε ο εν Τροία περιώνυμος πόλεμος; Και Πάρις, και έρως, και έρις; Και Πρίαμος· όντως μεγαλόθυμος; Και Αχιλλέας· οξύθυμος; Και Αγαμέμνων· πλεονέκτης; Και Έκτωρ· ηρωικός; Και Ελένη· ασυλλόγιστος; Υπήρξε Ελένη; Υπήρξαν· και τα ιστορούμενα, και τα πρόσωπα όλα υπήρξαν, και τα αυτών προτερήματα και αμαρτίες. Τούτο οι πάντες ομολογούμε. Ποια τα τεκμήρια υπέρ αληθείας μαρτυρούν; Μόνον Ιλιάς Ομήρου. Έτερον; Ουδέν. Άρα, υπήρξαν; Και άνθρωποι, και πάθη και χαρακτήρες; Υπήρξε καν πόλεμος; Ή μόνον εις των ραψωδών τα ημιστίχια έλαβε  χώρα, ώστε τούτοι εις τας πανηγύρεις ακόπως σιτίζονται; Υπήρξαν, ότι εισίν Ιλιάδος λέξεις. Παν ανθρώπινο ή της φύσεως έργο, και τα πέραν αυτής, εις οιονδήποτε καιρό, υπήρξε όπως ακριβώς εν τη τέχνη ιστορείται, όσα βέβαια τοιαύτης τύχης ευτύχησαν· και ό,τι άλλο, ως έχει εν τη τέχνη υπάρχει, εάν βεβαίως ταύτη επαξίως ως τέχνη λογίζεται. (σ. 86).

 

 

 

ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ 

 Βασιλική Δεριζιώτη

Αναλύοντας όσα κρύβονται πίσω από τα λόγια

εκδόσεις ἡδυέπεια 2025

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ἡδυέπεια η μονογραφία της Βασιλικής Δεριζιώτη, Αναλύοντας όσα κρύβονται πίσω από τα λόγια. H πρωτοτυπία αυτού του βιβλίου έγκειται στη γλωσσολογική και πραγματολογική θεώρηση των θεατρικών έργων του Marivaux. Ο διάσημος Γάλλος θεατρικός συγγραφέας επινόησε αυτό που σήμερα αναφέρεται ως μαριβοντιανό ύφος, γεμάτο νοήματα που κρύβονται πίσω από τις λέξεις και τον τρόπο εκφοράς του λόγου, προβάλλοντας όλες τις λεπτές αποχρώσεις των συναισθημάτων.

Ο όρος «μαριβοντάζ» χρησιμοποιήθηκε γενικά από τους πολέμιους του στο πρώτο μισό του 18ου αιώνα με υποτιμητικό τρόπο, κυρίως από τους υποστηρικτές της παραδοσιακής λογοτεχνίας. Ωστόσο, στο δεύτερο μισό του ίδιου αιώνα, ο Marivaux και το «marivaudage γίνονται συνώνυμα με τη χάρη, την πνευματική τρυφερότητα, τον αριστοτεχνικό χειρισμό της γλώσσας και την έκφραση του έρωτα που δεν μπορεί να αποκωδικοποιηθεί παρά μόνο μέσα από τα συμφραζόμενα.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ερμηνεία των έργων του απευθύνεται σε ένα ευφυές κοινό που βρίσκει ευχαρίστηση στην άσκηση συλλογιστικής σκέψης. Κατά τη διάρκεια της μελέτης μας, παρατηρήσαμε την υπερβολή στη χρήση του άρρητου, που είναι πιθανό να δημιουργήσει ένα κρυφό παράλληλο κείμενο. Ωστόσο, η κατανόηση αυτού του κειμένου είναι προφανής μόνο σε συνομιλητές ή θεατές που γνωρίζουν τους νόμους της συνομιλίας και επομένως είναι σε θέση να αποκρυπτογραφήσουν την αδιαφανή γλώσσα του Marivaux. Αυτή την γλώσσα, όπου η επιλογή των λέξεων και η μορφή των δηλώσεων δεν είναι ποτέ τυχαία. Ο Marivaux χρησιμοποιεί με τέτοιο τρόπο τη γλώσσα ώστε να εστιάσει την προσοχή των θεατών του έργου σε ό,τι είναι σημαντικό, ενώ τους ενθαρρύνει να προβληματιστούν πάνω στα πιθανά κενά της ιστορίας.

Πιο συγκεκριμένα, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι τα υπονοούμενα δεν αποτελούν απλώς συστατικά του μαριβοντάζ. Είναι η βάση, η ίδια η ουσία του marivaudage. Ακριβώς χάριν της ιδιαιτερότητάς του, το marivaudage πρέπει να αναλυθεί σύμφωνα με την πραγματολογική θεωρία, για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε και να απολαύσουμε τον δυναμισμό και τη μαεστρία του.

 

Βασιλική Δεριζιώτη

Η Βασιλική Δεριζιώτη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, στη γειτονιά του Παγκρατίου. Λόγω επαγγελματικών και προσωπικών επιλογών έζησε στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα, στη Βόρεια Ελλάδα, στη Λευκωσία και στη Μαδρίτη. Σπούδασε Γαλλική και Ελληνική Γλώσσα και Φιλολογία στο ΕΚΠΑ και πραγματοποίησε διδακτορικό κύκλο σπουδών στη Γλωσσολογία, ειδικότερα στην πραγματολογική ανάλυση γαλλικών θεατρικών έργων της εποχής του Διαφωτισμού.
Πριν διοριστεί, εργάστηκε ως Γραμματέας Διεύθυνσης σε γαλλική τράπεζα, στην Αθήνα. Μέσω του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ διορίστηκε το 1998 ως καθηγήτρια Γαλλικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στη συνέχεια, υπηρέτησε σε Γυμνάσια και Λύκεια στην Κω, στην Αθήνα, στη Θήβα, στη Νέα Απολλωνία Θεσσαλονίκης, στην Άνδρο και στη Σύρο. Επίσης, εργάστηκε ως διοικητικός υπάλληλος για δύο χρόνια στο υπουργείο Εσωτερικών της Κύπρου και ένα χρόνο ως εισηγήτρια στο Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων στην κεντρική υπηρεσία του ΥΠΑΙΘΑ. Ως Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού εργάστηκε με διετή θητεία στο ΚΕΣΥΠ Κυκλάδων, στη Σύρο. Ως στέλεχος εκπαίδευσης υπηρέτησε ως Διευθύντρια του ΓΕΛ Σύρου και σήμερα υπηρετεί ως Διευθύντρια του 1ου Πειραματικού ΓΕΛ Αμαρουσίου.
Τα ενδιαφέροντά της καλύπτουν πεδία από τον χώρο του Πολιτισμού, της Τέχνης και του Αθλητισμού. Εκτός από την ελληνική-μητρική της γλώσσα ομιλεί Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Γερμανικά.

 

Εκδόσεις ἡδυέπεια

Διεύθυνση: Ευδόξου 61 Αθήνα 117 43

Τηλέφωνο: 210-2932556

E-mail: info@idiepeia.gr

 

 

 

 

 

 

 

Φωτογραφίες και video από μια αξέχαστη ποιητική βραδιά Στην παρουσίαση του "Ταλαντούχου Νέρωνα" του Κωνσταντίνου Νικολάου, εκδόσεις Σμίλη στον Ιανό (24-4-25) Μαζί με ποιητές, συγγραφείς, φίλους Τι καλύτερο!

 Φωτογραφίες και video από μια αξέχαστη ποιητική βραδιά

Στην παρουσίαση του "Ταλαντούχου Νέρωνα"

του Κωνσταντίνου Νικολάου, εκδόσεις Σμίλη

στον Ιανό (24-4-25)

Μαζί με ποιητές, συγγραφείς, φίλους

Τι καλύτερο!

 ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ

Εκδόσεις Ηριδανός

Η Σκλαβιά των νέγρων ή Το ευτυχές ναυάγιο

θεατρικό έργο της πρώτης Γαλλίδας φεμινίστριας

Ολέμπ ντε Γκουζ

Μετάφραση Νεκτάριος-Γεώργιος Κωνσταντινίδης

Πρόλογος Άννα Ταμπάκη

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ

 

 

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ηριδανός το θεατρικό έργο της πρώτης Γαλλίδας φεμινίστριας Ολέμπ ντε Γκουζ, Η Σκλαβιά των νέγρων ή Το ευτυχές ναυάγιο, σε μετάφραση Νεκτάριου-Γεώργιου Κωνσταντινίδη και πρόλογο της Άννας Ταμπάκη, Ομότιμης Καθηγήτριας θεατρολογίας-ιστορίας του θεάτρου, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.

 

Γραμμένο στα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης (1789), το έργο αφηγείται μια ιστορία αγάπης δοσμένη στο αισθηματικό κλίμα της εποχής, που δίνει στην Ολέµπ τη δυνατότητα να εκφράσει τις περί δουλείας απόψεις της.

Η υπόθεση διαδραματίζεται σε ένα νησί του συμπλέγματος των Αντιλλών. Η περιοχή τελεί υπό γαλλική κυριαρχία. Περιγράφονται οι περιπέτειες δύο ερωτευμένων νέων, του Ζαµόρ και της Μιρζά, που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να καταφύγουν σε ένα έρημο νησί. Το ναυάγιο ενός γαλλικού πλοίου θα επιφέρει σωρεία απροσδόκητων αποκαλύψεων οι οποίες και θα οδηγήσουν στο ευτυχές τέλος.

Το έργο -ινδιάνικο δράμα σε τρεις πράξεις και ένα ιντερμέδιο- παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή στο Παρίσι, στο Théâtre de la Nation, στις 28 Δεκεμβρίου 1789.

 

Ολέμπ ντε Γκουζ: Μια ‘αυτοδίδακτη’ φιλόσοφος

και µαχητική φεµινίστρια στα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης

όπως γράφει χαρακτηριστικά η Άννα Ταμπάκη.

 

Το έργο Η Σκλαβιά των νέγρων ή Το ευτυχές ναυάγιο είναι η πρώτη σοβαρή καταγγελία κατά της υποδούλωσης των νέγρων που τους αποσπούσαν με βίαιο τρόπο από τον τόπο τους και τους μετέφεραν στον Νέο Κόσμο για να εργαστούν στις φυτείες του Νότου.

Η Ολέμπ ντε Γκουζ, έχοντας -καθώς ομολογεί και η ίδια- ελλιπή μόρφωση, όταν ήρθε στο επαναστατημένο Παρίσι εκμεταλλεύτηκε την ευφυΐα της και κατέκτησε μια θέση στην παριζιάνικη κοινωνία, ιδιαιτέρως στα λογοτεχνικά σαλόνια που διατηρούσαν γυναίκες.  Σύντομα καθιερώθηκε ως γυναίκα των Γραμμάτων και δεν άργησε να εμπλακεί στον πολιτικό και ιδεολογικό στίβο.

Εκδίδει μαχητικά φυλλάδια υπέρ των αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών, όπως το θέμα του γάμου και του διαζυγίου, των δικαιωμάτων των παιδιών, το ζήτημα της ανεργίας και της κοινωνικής ασφάλειας.  Ένας άλλος τομέας στον οποίο έδωσε μεγάλη μάχη μέσω της γραφίδας της ήταν η θέση των νέγρων και το αίτημα της κατάργησης της δουλείας.

Άφησε ως παρακαταθήκη περισσότερες από 4.000 σελίδες: φυλλάδια, επιστολές, θεατρικά έργα, πολιτικά, φιλοσοφικά, ουτοπικά κείμενα και μανιφέστα.

 

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

Η Σκλαβιά των νέγρων ή Το ευτυχές ναυάγιο

L’ Esclavage des nègres ou l’ heureux naufrage

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ Ολέμπ ντε Γκουζ (Olympe de Gouges)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Νεκτάριος-Γεώργιος Κωνσταντινίδης

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Άννα Ταμπάκη

Η μετάφραση αφιερώνεται στη μνήμη του Νίκου Μπλαζουδάκη

 

ISBN 978-960-335-559-5

Σελίδες: 110

Τιμή: 12,19 €

Εκδόσεις Ηριδανός

Χαρ. Τρικούπη 24, 106 79 Αθήνα

Τηλ: 2103847660

Email: heridanos_papakosta@yahoo.gr