«Όλα και τίποτα»

«Λοιπόν, κύριε», συνέχισε έπειτα από μια μικρή διακοπή, «πολέμησα, έκτοτε, στη Γερμανία, στην Ισπανία, στη Γαλλία· περιέφερα το σαρκίο μου αξιοπρεπώς, αλλά ουδέποτε είδα κάτι που να συγκρίνεται με την έρημο… Αχ! Πόση, πόση ομορφιά».

«Σαν τι αισθανθήκατε;… » τον ρώτησα.

«Ω! αυτό δεν λέγεται, νεαρέ μου. Δεν νοσταλγώ εξάλλου πάντα την όασή μου και τη λεοπάρδαλή μου… άλλο με κάνει να λυπάμαι… Στην έρημο, βλέπετε, υπάρχουν όλα και τίποτα…»

«Δηλαδή; Εξηγήστε μου».

«Ε λοιπόν», συνέχισε αφήνοντας να του ξεφύγει μια κίνηση ανυπομονησίας, «είναι ο Θεός δίχως ανθρώπους…»

(Honoré de Balzac, απόσπασμα από το «Ένα πάθος στην έρημο», σε μετάφραση της Σοφίας Διονυσοπούλου, Άγρα, 2013)

(σχέδιο του Balzac από τον Picasso, 1952)