Στον Νικόλα Άσιμο,

 που με τη γνήσια παραφροσύνη του ερέθιζε εμάς τους γνωστικούς

Ο Νικόλας και τόσοι άλλοι, «οι δικοί μας άγιοι», όπως λέει ο Ρίτσος. Κι απέναντί τους η χαριτωμένη και προσφιλής κοινωνία της τάξης, της οικογένειας, της εύρυθμης γενικώς λειτουργίας. Μην το λησμονήσουμε ποτέ, η μηχανή πρέπει να λαδώνεται συχνά, να τη συντηρεί ο ειδικός, να ανανεώνονται τα ανταλλακτικά της, κυρίως πρέπει να λειτουργεί. Αλίμονο σ’ αυτούς που γυρνάνε ανάποδα τα βιδάκια της, που δυναμιτίζουν τα βαριά της πέδιλα και επιβουλεύονται γενικώς τη σεπτή της εικόνα. Το ισχύον, κάθε φορά, σύστημα ανέχεται, είναι η αλήθεια, πάρα πολλές παρασπονδίες, πάρα πολλούς δήθεν επαναστάτες, που αντιστρατεύονται, όπως λένε, τα παραδεδομένα και ανοίγουν νέες προοπτικές. Τους ανέχεται για να έχει το άλλοθι της δημοκρατικής διαχείρισης. Αυτό που δεν ανέχεται, όμως, είναι εκείνα τα “παλιόπαιδα” που θέλουν να αμφισβητήσουν το ίδιο το παιχνίδι. Όχι, απλώς να αλλάξουν τη μορφή του παιχνιδιού στο τραπέζι αλλά να αναποδογυρίσουν το τραπέζι ολόκληρο για να μην ξαναπαίξει κανείς!

  Απροσάρμοστοι, καταπίεση, μοναξιά, τιμή και κέρδος, εξευτελισμός. Έτσι πάει το πανάρχαιο αυτό παίγνιο, αρχαίο όσο και η ερώτηση, η αμφιβολία, η αμφισβήτηση, τέλος η άρνηση. Σε βάζω στο περιθώριο, σου δίνω και απεχθές, κατά περίπτωση, όνομα, σε δείχνω εμφανώς στους υπόλοιπους και υποδεικνύω τη δέουσα από αυτούς συμπεριφορά. Τι νόημα, αλήθεια έχει να επέμβει ο σοβαρός οικογενειάρχης και να συνδράμει την κατάλληλη στιγμή το έργο της τάξης, ας πούμε καταφέροντας καίριο, πισώπλατο χτύπημα στον ταραξία της πλατείας; Πρέπει να αρχίσεις να νιώθεις την καταπίεση πάνω σου από τα όργανα της τάξης αλλά και από την υπόλοιπη κοινωνία, που θα σου θυμίζει ποιος είσαι και τι πρόκειται να πάθεις. Νιώθεις κάπως μόνος; Έτσι πρέπει. Πρέπει να φτάσεις πολύ κάτω, να νιώσεις ότι δεν αντέχεις περισσότερο, γιατί τότε θα μπει και η τιμή αγοράς ή μάλλον εξαγοράς της συνείδησής σου, τότε θα νιώσεις το νόημα αυτής της προσέγγισης, της ενσωμάτωσης καλύτερα, θα νιώσεις τι θα κερδίσω εγώ από σένα κι εσύ από τον εξευτελισμό σου.

 Βέβαια εσύ θα ήθελες να παραμείνεις άνθρωπος αλλά αυτό μάλλον δεν γίνεται.

Εσύ θα ήθελες να πιστεύεις ότι θα αλλάξουν κάποτε τα πράγματα.

Και βέβαια ο κάθε Νικόλας αυτού του κόσμου σε διαψεύδει.

 Εκτός αν το δούμε αλλιώς: Να πιστέψουμε, δηλαδή, ότι ο κόσμος αλλάζει, όσο εμείς σκεφτόμαστε ακόμη, όσο μας συγκινεί ο Νικόλας και η παρέα του, όσο το κουβεντιάζουμε, βρε αδελφέ, όσο δεν κοιμόμαστε όρθιοι. Τώρα νομίζουμε δεν αλλάζει τίποτε. Παλιό πρόβλημα κι αυτό. Ο άνθρωπος μπορεί να εκτιμήσει τα τεκταινόμενα γύρω του, αυτά τον επηρεάζουν, δεν μπορεί να δει μπροστά. Η ιστορία, όμως, αλλάζει στον μακρό χρόνο μέσα από όλα αυτά,  ασήμαντα και μηδαμινά, που εμείς δημιουργούμε σήμερα νομίζοντας πως τίποτε δεν αλλάζει. Κάποτε, βέβαια, οι αλλαγές έρχονται, και τότε απορούμε πώς συνέβησαν. Τότε θα εκτιμήσουμε τη σημασία που είχαν όλες αυτές οι μικρές αναλαμπές στον καιρό τους. Μέχρι τότε ας ανησυχούμε τουλάχιστον κάθε φορά που θα ακούμε και θα βλέπουμε τα πισώπλατα χτυπήματα στους κατά καιρούς “ταραξίες”, κάθε φορά που θα βλέπουμε τους ιθύνοντες να θριαμβολογούν, γιατί κατάφεραν κι άλλο καίριο χτύπημα σ’ αυτούς που τους χαλάνε την παρτίδα.

Διώνη Δημητριάδου