Λεπτές ισορροπίες ιστορίες Φώτης Θαλασσινός εκδόσεις Οδός Πανός η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

Λεπτές ισορροπίες

ιστορίες

Φώτης Θαλασσινός

εκδόσεις Οδός Πανός

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

https://www.fractalart.gr/leptes-isorropies/

μια εξομολόγηση σαν άφεση αμαρτιών

Ευφυώς στοχεύοντας στην ουσία της γραφής του Φώτη Θαλασσινού, ο Γιώργος Χρονάς στο οπισθόφυλλο του βιβλίου γράφει:

[…] Αγαπάει άδολα αυτό που κάνει και θεωρεί την εξομολόγησή του άφεση αμαρτιών – τι λέξη! […] Καθαρός και δυνατός ο λόγος του, που όποτε συγκρούεται με τα καθ' υμάς, δεν έχει να φοβηθεί σε τίποτα, να μας πει γιατί είναι έτσι –έτσι ακριβώς– τα πράγματα. Μας ανοίγει τα μάτια. Το νου αλλού. Στο ταξίδι της άδολης γνώμης. Της αλήθειας του.

Ο Φώτης Θαλασσινός με τις ιστορίες του (προσωπικές καταγραφές του έσω τόπου) μας ανοίγει ένα παράθυρο όχι μόνον στον δικό του κόσμο αλλά ταυτόχρονα σε μια αληθινή εικόνα της ζωής, έτσι όπως σπάνια τη συναντάμε εκτεθειμένη στη λογοτεχνική γραφή. Και θέλει θάρρος (αυτή τη σπάνια ιδιότητα των ξεχωριστών ανθρώπων) προκειμένου να μπουν οι λέξεις με την πρωταρχική τους ουσία, την αυθεντική τους ειλικρίνεια, μέσα στις ιστορίες που γράφονται για να διαβαστούν από τον άγνωστο αποδέκτη/αναγνώστη.

Ο ίδιος θα χαρακτηρίσει το κείμενό του άναρχο και αυθεντικό. Δίκιο έχει. Η αυθεντικότητα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, καθόσον η μυθοπλασία μοιάζει εύκολα να υποχωρεί μπροστά στη δύναμη των προσωπικών βιωμάτων – αληθινές ιστορίες διαβάζουμε στις «Λεπτές ισορροπίες» του Θαλασσινού. Όσο για την αναρχία του κειμένου του αξίζει να ειπωθεί πως, όσο ο λόγος πασχίζει να δομήσει τη σκέψη ανασύροντας κομμάτια μνήμης και σκληρά βιωμένες εικόνες ζωής, τόσο το στέρεο χτίσιμο καταργείται και αναδεικνύεται ο συμφυρμός των ανόμοιων, των αντιφάσεων, των εκλεκτών αντιθέτων. Γιατί, αυτή είναι η μορφή που έχει η πραγματική ζωή. Όσο γράφοντας αφήνεται ο λόγος να μαζέψει κομμάτια και αποσπάσματα του βίου, τόσο περισσότερο θα εισχωρεί η μία εικόνα μέσα στην άλλη για να κατασκευαστεί ένα τοπίο άναρχο (ευτυχώς) και εξαίσιο μέσα στην πολυμορφία του και τα διαρκώς πολλαπλασιαζόμενα σημαινόμενα που προκαλεί.

Γραφές εξομολογητικές στο έπακρο, όπως ετούτη του Θαλασσινού, έχουν εγγενή την ιαματική δράση·  όχι μόνον για τον δημιουργό τους, που καταγράφοντας και καταθέτοντας σε κοινή θέα τα εσωτερικά του βιώματα (ακόμη και δράματα) απελευθερώνει την κραυγή που ασφυκτιά μέσα του και αναζητά το μοίρασμα με τους άλλους. Η δυνάμει ιαματική δράση φθάνει και αγγίζει και τον αναγνώστη, που αντικρίζει μια άλλη θέα στη ζωή (πολύ διαφορετική συχνά από αυτήν που σκόπιμα διαχέεται σε κάθε ύφανση του κοινωνικού ιστού) και νιώθει την ανάγκη να απελευθερώσει με τη σειρά του τη δική του κραυγή σύμπλευσης με τον πάσχοντα λόγο του συγγραφέα. Γιατί, ο λόγος αυτός πάσχει και συμπάσχει και προσελκύει τις συμπορευόμενες φωνές ανησυχίας για έναν  κόσμο που αποκλείει τους διαφορετικούς, περιχαρακώνεται στην κενή νοήματος ομοιομορφία του και εφησυχάζει στην ασφαλή και στεγνή ζωή του.

Πονούσα τόσο πολύ, που ήθελα να γεμίσω όλα αυτά τα ασύλληπτα κενά του σύμπαντος, με ένα σπιτικό για όλους τους ξοφλημένους. Ήθελα να ήμουν ο πλαστουργός για όσα δεν πρόλαβε ο ύψιστος να πλάσει μέσα στην πολυδαίδαλη μέριμνά του.

Αυτό γράφει ο Θαλασσινός και προλαμβάνει όποιον θα θεωρήσει έπαρση την παραπάνω αγαστή επιθυμία και οίηση την εικόνα που φτιάχνει για τον εαυτό του:

Και εάν κάπου σας φαίνεται ο γραπτός μου λόγος επηρμένος, φανταστείτε σε τι βόρβορους έχει προηγουμένως κυλιστεί.

Στα 19 (20 μαζί με τον πρόλογο) κείμενα του βιβλίου ο εσωτερικός μονόλογος ανοίγεται σε πιο βαθιές εκμυστηρεύσεις, γίνεται σιγά και σταθερά κοινοποιήσιμος,  ο αναγνώστης αισθάνεται όλο και περισσότερο να τον ενδιαφέρει αυτή η αποκαλυπτική γραφή (τόσο ξεχωριστή στη δυναμική της), ο συγγραφέας αναδύεται όλο και πιο διαυγής στα μηνύματά του, η γλώσσα σταδιακά μετασχηματίζεται από υπαινικτική αρχικά σε απροκάλυπτα ξεκάθαρη ως προς τον προσδιορισμό των νοημάτων και όλο και πιο γνήσια και αυθεντική,  προκλητική ίσως αλλά λειτουργική  στον σχηματισμό μιας  προσωπικής τοιχογραφίας, η οποία ενσωματώνει μέσα της τους μετέχοντες στη γραφή, δημιουργό και αποδέκτη. Έτσι, αφού ακουμπήσει σε πρόσωπα και μνήμες, σε τόπους προσφιλείς και σε γεγονότα, στο τελευταίο εκτενές κομμάτι του βιβλίου (τα 47 COLLECTANEA) ο Θαλασσινός θα αποτυπώσει τις ιδιαιτερότητες της γραφής του στα πλέον αυτοαναφορικά κείμενα και θα εκφράσει τον φόβο του θέτοντας τον εαυτό του στον χώρο ανάμεσα στο έργο του και στον αναγνώστη του:

Τρέμω για το νέο μου βιβλίο. Θα ήθελα πολύ να διαβαστεί σαν μία συλλογή ιστοριών, που εξαιρούνται απ’ τους φορμαλιστικούς κανόνες των αφηγήσεων. Πρόκειται για πεζογραφήματα. Αλλά μπορεί να είναι απλώς η ιστορία μιας ιδέας ή το πορτρέτο ενός προσώπου. Μπορεί να είναι μια ασκητική ζωής ή μια μαθητεία σε ένα ιδεολόγημα.

Συνήθης ο φόβος αυτός για τους δόκιμους της γραφής. Πώς θα φθάσει στον αποδέκτη ο δικός τους λόγος; Ωστόσο, η κάθε ανάγνωση έχει τη δική της δυναμική και μέσω αυτής εξελίσσει το αρχικό κείμενο/αφορμή σε προσωπικές συνδέσεις με βιώματα ιδιωτικά. Πλούτος της γραφής θα πρέπει να θεωρηθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Όσο για τη γραφή του Θαλασσινού, κατορθώνει να γεφυρώσει το χάσμα και να κάνει κοινωνό τον αναγνώστη του στο τοπίο που δημιουργεί μέσα από τα δικά του βιώματα και τις δικές του προσλαμβάνουσες από τον κόσμο γύρω του. Ένα τοπίο που προσφέρεται για μια οπτική από προνομιούχο θέση, αυτήν που μπορεί να δημιουργήσει μια γραφή τόσο προσωπική στα βιώματά της όσο και ενδιαφέρουσα στις κοινωνικές της προεκτάσεις.

Διώνη Δημητριάδου