Το ιστολόγιο (blog) Με ανοιχτά βιβλία προτείνει το βιβλίο της εβδομάδας Τζέην Ώστεν Πειθώ μετάφραση: Δημήτρης Γ. Κίκιζας εκδόσεις Σμίλη

Το ιστολόγιο (blog) Με ανοιχτά βιβλία

προτείνει

το βιβλίο της εβδομάδας

Τζέην Ώστεν

Πειθώ

μετάφραση: Δημήτρης Γ. Κίκιζας

εκδόσεις Σμίλη

Η Βιρτζίνια Γουλφ, με αφορμή την Πειθώ, το τελευταίο μυθιστόρημα που ολοκλήρωσε η Ώστεν, έγραψε γι’ αυτήν πως είναι «η τελειότερη γυναίκα καλλιτέχνις». Η Πειθώ είναι ένα μυθιστόρημα, χωρισμένο σε δύο μέρη, με κεντρική ηρωίδα την Άννα Έλλιοτ, ικανή να σταθεί δίπλα στις πιο γνωστές ηρωίδες της Ώστεν, ίσως και πιο πάνω από αυτές, καθόσον σ’ αυτό το τελευταίο της βιβλίο φανερά έψαχνε μια διαφορετική τεχνική στην αποκάλυψη των χαρακτήρων: έμφαση στον εσωτερικό μονόλογο, στοιχείο που θα μπορούσε να την κατατάξει στους πρώιμους εκφραστές του μοντερνισμού – αν και η ίδια τοποθετείται στο μεταίχμιο του κλασικισμού με τον ρομαντισμό. Η ιστορία της κυλά σε ευθύγραμμη χρονική πορεία με έμμεσες και υπαινικτικές αναφορές σε όσα ήθελε μέσω της γραφής της να στιγματίσει, για παράδειγμα τη θέση της γυναίκας που παρά τα φυσικά της διανοητικά χαρίσματα και τις δυνατότητές της, δεν μπορούσε να καταξιωθεί κοινωνικά παρά στο πλευρό ενός διακριτού αρσενικού. Με ειρωνεία και εύστοχη σάτιρα σκιαγραφεί τα ήθη της εποχής (το μυθιστόρημα γράφτηκε το 1816, σε μια ρευστή και μεταβαλλόμενη εποχή), χτίζει τους χαρακτήρες της και σχολιάζει μέσω αυτών τις τρέχουσες αντιλήψεις – άλλες θεμελιωμένες γερά στο παρελθόν χωρίς καμία διάθεση συμπόρευσης με τα νέα ήθη αλλά και κάποιες που αναγγέλλουν την αλλαγή. Όλα όμως με τη γνωστή αφοσίωση της Ώστεν στο μέτρο. Μια ιστορία στη βάση της ερωτική, εστιασμένη στην πειθώ που μπορεί να ασκήσει το περιβάλλον στη βούληση ενός νεαρού ατόμου και να το αποπροσανατολίσει από την πορεία που θα ήθελε να ακολουθήσει. Η ψυχογράφηση της ηρωίδας είναι εξαιρετική και πιστή στο ύφος της Ώστεν – χαμηλόφωνη και αποκαλυπτική στις εσωτερικές πτυχές της προσωπικότητας.

Η έκδοση, που αποτελεί την πρώτη παρουσίαση του έργου στην ελληνική γλώσσα με την πολύ καλή μετάφραση του Δημήτρη Γ. Κίκιζα (κατατοπιστικό και το σημείωμά του στο επίμετρο), συνοδεύεται από πλούσιο υλικό: σημειώσεις, εικόνες και φωτογραφίες, χρονολόγιο που αντιπαραβάλλει τα γεγονότα της ζωής της Ώστεν με αυτά του ευρύτερου περιβάλλοντος, και πολλές κριτικές που χρονολογούνται από το 1816 (άρα είναι σύγχρονες της Πειθούς) ως το 1975, με κυριότερη την εκτενή ανάλυση από τον κριτικό λογοτεχνίας και καθηγητή στο Princeton University A. Walton Litz, ο οποίος επισημαίνει πως η χρήση του εσωτερικού μονολόγου και η συμπίεση των διαλόγων στην κεντρική συνείδηση δίνει την αίσθηση ότι ολόκληρο το μυθιστόρημα διαδραματίζεται μέσα στον νου της ηρωίδας. Εξαιρετικές τεχνικές αφήγησης που μας θυμίζουν πόσο απολαυστική μπορεί να είναι η κλασική γραφή.

αποσπάσματα του έργου:

Οι σωματικές διαστάσεις και η ψυχική οδύνη δεν συνδέονται βέβαια μέσω αναγκαίας σχέσης. Μια ευτραφής, ογκώδης φιγούρα δικαιούται να βρίσκεται σε εξίσου βαθιά θλίψη με το πιο λεπτεπίλεπτο, χαριτωμένο πλάσμα του κόσμου. Εν τούτοις, δίκαιο ή άδικο, γεννώνται ανάρμοστοι συνειρμοί, που το λογικό μάταια πασχίζει να εξουσιάσει και το καλό γούστο δεν τους ανέχεται, η θυμηδία, ωστόσο, δεν μπορεί να τους αφήσει ανεκμετάλλευτους. (σ.99)

[…]

Η Άννα άκουγε, αλλά δεν πολυκαταλάβαινε. Ήξερε ότι έπρεπε να διατηρεί επιφυλάξεις, σοβαρές επιφυλάξεις, απέναντι στις ιδέες των ομιλητών, ήξερε ότι όσα άκουγε ήσαν εξωραϊσμένα. Κάθε τι που ηχούσε υπερβολικό ή παράλογο στην πορεία της συμφιλίωσης δεν είχε ενδεχομένως άλλη πηγή από τη γλώσσα των αφηγητών. Ωστόσο, παρ’ όλ’ αυτά, είχε την αίσθηση ότι υπήρχε κάτι παραπάνω απ’ ό,τι φαινόταν εκ πρώτης όψεως στην επιθυμία του Κου Έλλιοτ να γίνει δεκτός από την οικογένεια ύστερα από τόσο πολυετή ρήξη. (σ. 197)

Τζέην Ώστεν "Πειθώ", μετάφραση: Δημήτρης Γ. Κίκιζας

Διώνη Δημητριάδου