Δευτέρα 27 Ιουλίου 2020

Ανώνυμη κριτική για την ποιητική συλλογή της Διώνης Δημητριάδου "Ο Ευτυχισμένος Σίσυφος" (ΑΩ εκδόσεις) Η πρώτη δημοσίευση στο Vakxikon.gr


Ανώνυμη κριτική 
για την ποιητική συλλογή 
της Διώνης Δημητριάδου 
"Ο Ευτυχισμένος Σίσυφος" 
(ΑΩ εκδόσεις)
Η πρώτη δημοσίευση στο Vakxikon.gr

Παίρνοντας στα χέρια μου το βιβλίο της Διώνης Δημητριάδου «Ευτυχισμένος Σίσυφος» εκδόσεις ΑΩ, 2019, εκπλήσσομαι ευχάριστα από τη συνοχή των ποιημάτων, από την ετερότητά τους σε σχέση με δεκάδες άλλα που κυκλοφορούν στις μέρες μας και κυρίως γιατί η ποιήτρια δεν χαλαλίζει μελάνι και χαρτί για να αποτυπώσει κάτι που δεν αφορά κανέναν άλλο.


Εδώ οι στίχοι είναι δυνατοί, μεστοί και γεμάτοι από αυτό που λέμε έκσταση της στιγμής, λεκτική μαγεία, εικονοπλασία αφήνοντας πίσω τους βαθιά αποτυπώματα. Στίχοι που σε κάνουν κοινωνό με το μαρτύριο του Σίσυφου ο οποίος δεν είναι άλλος από εσένα αναγνώστη που καλείσαι να σηκώσεις το βάρος μιας κατάρας που σού όρισαν άλλοι.

Ναι, η ποίηση της Δημητριάδου είναι ένας καθρέφτης που μέσα τους βρίσκεις αυτά που κρύβεις κάτω από τόνους ψεύτικης ευτυχίας. Το χέρι της ποιήτριας μαζεύει τα ψήγματα της χαράς που βαυκαλίζεις και στα ρίχνει κατάμουτρα αφήνοντάς σε έντρομο μπροστά στα πόδια ενός Σίσυφου ευτυχισμένου.

Ευτυχισμένου γιατί σήκωσε ανάστημα σε ξένους προς την ανθρώπινη ψυχή θεούς πληρώνοντας ένα τίμημα. Και όσοι πληρώνουν ένα τίμημα σε αυτή τη ζωή δεν μπορεί παρά να είναι ευτυχισμένοι αφού έκαναν μεν αυτό που τους απαγόρευσαν αλλά και αυτό όμως που τους υπαγόρευσε μια ζώσα συνείδηση.

σε τούτο το ατέλειωτο παιχνίδι
ανάμεσα στον πόθο για ερμηνεία
και στην παράλογη σιωπή
ο Σίσυφος περιγελά την τάξη αυτού του κόσμου

Ένα υπαρξιακό κενό, μια υπαρξιακή αγωνία για τα ανθρώπινα αλλά και για την ίδια τη ζωή διαπερνά τα περισσότερα ποιήματα της συλλογής με το ποιητικό νυστέρι της ποιήτριας να ανατέμνει κάθε κομμάτι του «συνεκτικού» ανθρώπινου σώματος και της «ομοούσιας» με το θείο ψυχής.

Άνθρωποι και Θεοί μιας άλλης οντότητας δίνουν τη θέση τους σε ένα μαρτυρικό Σίσυφο που περνά από το εδώ και το τώρα αναζητώντας λύτρωση για το μαρτύριο του. Για το μαρτύριο της ίδιας της ευτυχίας του σε έναν κόσμο σαθρό, σε ένα θεϊκό «ιδεώδες» εκδικητικό και σε μια φύση που σπέρνει τη δική της τιμωρία μεταξύ της ανθρώπινης και της θείας δικαιοσύνης.

Κάτι σαν το μαρτύριο της Φραγκογιαννούς στη Φόνισσα του Παπαδιαμάντη η οποία τιμωρείται μεταξύ θείας και ανθρώπινης δικαιοσύνης γιατί τόλμησε να παίξει με το μέλλον των άλλων ανθρώπων και να σπείρει το θάνατο σε μιαν κοινωνία θανάτου.

μικροί θεοί
στο μπόι του ανθρώπου
του μόχθου προλετάριοι
εργάτες της ζωής
μακριά σειρά αργοβάδιστη
στους λερωμένους δρόμους.

Γυμνός ο Σίσυφος . Αφημένος να ξεχαστεί στο δικό του μαρτύριο, την ώρα που τα ανθρώπινα μαρτύρια διασκεδάζουν τους Θεούς αφημένους στην πλήξη τους και στη μανιώδη καθαρότητά τους. Τι, όμως, θα μπορούσε να αναζητήσει ο Σίσυφος; Τι άραγε θα μπορούσε να ψάξει ένας γυμνός άνθρωπος για να ακουμπήσει το δικό του μαρτύριο παρά έναν άλλο άνθρωπο να του σηκώσει την πέτρα που κουβαλά και να ντύσει τη γύμνια του που τον θέτει εκτός θεϊκού και ανθρώπινου νόμου.

μικροί θεοί
στο ανθρώπινο ύψος
να ακουμπάς στη σκέψη τους
θεός κι εσύ για λίγο.

Ο Σίσυφος της Δημητριάδου είναι γυμνός. Δεν περνά το κατώφλι του Νόμου, δεν αγγίζει την τιμωρία που θα μπορούσαν να του επιβάλουν μικρόψυχοι Θεοί. Απογυμνωμένος από τα θεία και τα ανθρώπινα στέκεται σαν ένα σφάγιο, σαν ένας θεράπων τράγος που ακολουθεί την τιμωρία για τα κρίματα ολάκερης της φυλής και ολάκερου του κόσμου.

Τοπίο ξερό ξαναγεννιέται
φτύνει κατάμαυρο κουκούτσι
και ξεγελά με χρώματα γαλάζια
σε σκοτεινούς καιρούς ομνύει
σταυροκοπιέται ο νους θολώνει

Πώς μπορεί κάποιος να σταθεί μπροστά σε αυτούς τους στίχους αμέτοχος από τον πόνο που κουβαλούν; Κι από κάτω να χάσκει μια μνήμη. Μια μνήμη του καθρέφτη που σηκώνει το βάρος της ύπαρξης έτοιμος να μας φτύσει για το γήρας που έφτασε χωρίς να ολοκληρώσουμε ζωή σ’ αυτήν την εξορία που μας όρισαν για γη. Ένας καθρέφτης που έχει μνήμη και θυμάται το είδωλό μας όπως κι αν το αλλοιώνουμε, όπως κι να το ντύνουμε. Ένας καθρέφτης από τον οποίο και δεν μπορείς να κρυφτείς…

αλάθητος καθρέφτης
έτοιμος να μας φτύσει
γιατί έχει μνήμη.

Και είναι και μια μνήμη- λεπίδα που πετσοκόβει το μέλλον και μας αφήνει αγκυλωμένους και κυρτωμένους στο παρελθόν. Σε χρόνους παρακείμενους και σε παρελθοντικούς σε μιαν πατρίδα, όμως, δική μας. Μιαν πατρίδα χωρίς πατριδοκάπηλους, χωρίς σκοτεινά σημεία, χωρίς παραφουσκωμένους ήρωες. Μιαν πατρίδα δική σου και δική μου που δεν μπορεί να είναι καμιά άλλη παρά η ίδια η ποίηση…

μια μονάχη πατρίδα
να επιστρέφουμε σ΄ αυτήν
συνειδητά επαναπατριζόμενοι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου