"Το παιδί και η σφυρίχτρα"

(μια σκέψη για την τέχνη, τη ζωή και τον 

μαγικό τους συνδυασμό)

Διαβάστε ένα απόσπασμα από το βιβλίο της Μέλπως Αξιώτη «Ρεπυμπλίκ – Βαστίλλη»: 

«Θα 'πρεπε να γραφτεί ένα βιβλίο που να μπορεί να χωρέσει όλα τα πράγματα: όπου να βλέπεις και ν' ακούς μαζί. Και να νιώθεις. Όπως στη ζωή. Ν' ακούς ήχους˙ να βλέπεις χρώματα˙ να νιώθεις πόνο και χαρά˙ να βλέπεις το αίμα σαν κυλά˙ να το βλέπεις όταν βγαίνει απ’ το στόμα κι αφήνει το σώμα αδειανό σαν  φλάσκα˙ ν' ακούς τον ήχο του τραγουδιού, του τραγουδιού των εξόριστων, και το ρυθμικό τους βήμα σα βαδίζουν σ' ένα δρόμο που δεν έχει γυρισμό˙ και πάνω απ' όλα να νιώθεις, να νιώθεις την συγκίνηση του παιδιού που του υποσχεθήκανε σφυρίχτρα, να νιώθεις πόσο πολύ πονάει όταν σου παίρνουν εκείνον που αγαπάς στον κόσμο πιο πολύ και να νιώθεις όλα όσα ένιωθαν οι άνθρωποι στα μπουντρούμια» 

(Μέλπω Αξιώτη: ‘Ρεπυμπλίκ-Βαστίλλη’, εκδόσεις Άγρα, σσ. 149-150).

Δείτε πώς συνταιριάζει την αληθινή τέχνη με τη ζωή (και τι ζωή!). Αυτό το βιβλίο που ονειρεύεται, πιστεύετε ότι γράφτηκε έστω μία φορά; Εγώ νομίζω πως όχι. Γιατί, αν διαβαζόταν, θα μας έκανε να βλέπουμε αλλιώς τα πράγματα γύρω μας. Και να πράττουμε αναλόγως. Γιατί, αναμφίβολα, η πραγματική τέχνη, αυτή που μιλάει με κοφτερό λόγο ίσια στην ψυχή μας, έχει τη δυνατότητα να αλλάξει (αν όχι τον κόσμο) τουλάχιστον κάτι από τον εαυτό μας.

Σκέφτομαι ότι όσο δεν καταφέρνουμε να δώσουμε στο χαρτί αυτή την αίσθηση της πληρότητας (μιας ζωής ολοζώντανης δηλαδή) μάλλον ματαιοπονούμε ή ναρκισσευόμαστε ότι κάτι κάνουμε στην υπόθεση της γραφής. Από την άλλη, θέλω να πιστεύω ότι όσο περισσότερο συνειδητοποιούμε αυτή την έλλειψη, τόσο θα εμφανίζεται μπροστά μας με τη μορφή του στόχου. Κάτι μπορεί να είναι κι αυτό. Γιατί αυτό το παιδί "που του υποσχέθηκαν σφυρίχτρα", όπως λέει η Αξιώτη, θα περιμένει κάποιος να μιλήσει γι' αυτό. Κι αλήθεια, ένα σημερινό παιδί ξέρει τι είναι οι σφυρίχτρες;

Διώνη Δημητριάδου

(Νικόλαος Γύζης, παιδί που σφυρίζει)