Δύο επιλογές από την ξένη πεζογραφία: - Thomas Hardy Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ -Hugues Pagan Χαμένο προφίλ -η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

Δύο επιλογές από την ξένη πεζογραφία

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal 

https://www.fractalart.gr/pagan-hardy/

-         Thomas Hardy

Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ

(η ζωή και ο θάνατος ενός ανθρώπου με χαρακτήρα)

Μετάφραση –Προλογικό σημείωμα: Τόνια Κοβαλένκο

Εκδόσεις Gutenberg

-         Hugues Pagan

Χαμένο προφίλ
Μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς
Εκδόσεις Πόλις

Thomas Hardy

Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ

(η ζωή και ο θάνατος ενός ανθρώπου με χαρακτήρα)

Μετάφραση –Προλογικό σημείωμα: Τόνια Κοβαλένκο

Εκδόσεις Gutenberg  

Στην εξαιρετική σειρά Orbis Literae των εκδόσεων Gutenberg, έχουμε συναντήσει αριστουργήματα της κλασικής λογοτεχνίας. Δεν μας εκπλήσσει επομένως η επιλογή του έργου του  Thomas Hardy, που συνιστά στη μυθοπλασία του 19^ου αιώνα μια μεταφορά του τραγικού τοπίου, όπως το γνωρίζουμε από την αρχαιοελληνική τραγική ποίηση. Ο ήρωας υπερβαίνει τα ανθρώπινα μέτρα, έτσι όπως ορίζονται από τον θεϊκό κανόνα, και βρίσκεται σε χώρο όπου ούτε ως άνθρωπος μπορεί να σταθεί ούτε ως θεός. Ο Μάικλ Χέντσαρντ, που σε παροξυσμό μέθης θα πουλήσει τη γυναίκα του και το παιδί του σ’ έναν ναυτικό, θα κατορθώσει να γίνει πολίτης σεβαστός, ακόμη και να ανέλθει στο ύπατο αξίωμα για την τοπική κοινωνία, να γίνει Δήμαρχος. Μετανιωμένος για την πράξη του θα υποβάλει τον εαυτό του στη διαδικασία μιας αυτοτιμωρίας ζώντας μια ζωή με αυτοπεριορισμούς και εγκράτεια. Δεν αρκεί, ωστόσο, αυτή η δικαιοσύνη με τα προσωπικά μέτρα. Η Μοίρα, απλώνοντας την εξουσία της πάνω και σε θεούς και σε ανθρώπους κατά την αρχαία δοξασία, ζητά να πληρωθεί το αμάρτημα που διατάραξε την αρμονία του κόσμου. Το παρελθόν θα επιστρέψει διεκδικώντας τη δίκαιη μοιρασιά, ώσπου να έλθει η πτώση του υβριστή. Ο αναγνώστης καθίσταται συμμέτοχος του δράματος, όπως ακριβώς και ο θεατής της αρχαίας τραγωδίας. Παρακολουθεί τις δραματικές ανατροπές στη ζωή του ήρωα, αισθανόμενος τον «φόβον» και τον «έλεον» γι’ αυτόν που «περιπίπτει» στις αιφνίδιες εναλλαγές της τύχης του επιβεβαιώνοντας την απαραίτητη δραματουργικά αριστοτελική «περιπέτεια». Και όταν με το τέλος της ιστορίας του Hardy επέρχεται η «κάθαρση», ο αναγνώστης νιώθει την ηρεμία της αποκατασταθείσας τάξης. Η «ύβρις» πληρώθηκε. Ένα κλασικό έργο που αποδεικνύει τη διαχρονική του ομορφιά και αξία, αλλά και την επιβίωση των αρχετυπικών  μορφών μέσα από τη μεταφορά τους στη σύγχρονη γραφή – ένας Οιδίπους του 428 π.Χ. μεταποιημένος για τις ανάγκες ενός μυθιστορήματος που πρωτοείδε το φως της έκδοσης το 1886.

Hugues Pagan

Χαμένο προφίλ
Μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς
Εκδόσεις Πόλις

Στην ατμόσφαιρα του κλασικού νουάρ μυθιστορήματος επιστρέφει ο Hugues Pagan, μετά από πολύχρονη απουσία, και μας δίνει το Χαμένο προφίλ,  μια ιστορία του αστυνόμου Σνεντέρ σε υπόκωφους τόνους και χαμηλούς φωτισμούς, ικανό σκηνικό για να μας μεταφέρει σε έναν κόσμο ανίας, κούρασης και τελικά απελπισίας. Η φθορά των προσώπων και του κοινωνικού ιστού, μια σύνθεση αντιθέσεων που δεν οδηγεί σε νέα δημιουργία αλλά σε επιβεβαίωση της κατάρρευσης. Σχέσεις αμοιβαίας ανοχής που καλύπτουν εγκληματικές ενέργειες. Διαφθορά, διαπλοκή και συγκάλυψη. Ο Pagan υπερβαίνει τα όρια ενός τυπικού αστυνομικού μυθιστορήματος, καθώς η αστυνομική πλοκή αποτελεί το όχημα, το επιφανειακό πρώτο επίπεδο της γραφής του. Διατηρώντας την απαραίτητη εναλλαγή του σκηνικού, τον αιφνιδιασμό και την ανατροπή ως δομικά στοιχεία της πλοκής, στρέφει την προσοχή του στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων αναδεικνύοντας την ιδιόμορφη ψυχοσύνθεσή τους, απολύτως απορρέουσα από τη βαριά και απαισιόδοξη ατμόσφαιρα. Παρουσιάζοντας τα κοινωνικά πλαίσια των συμπεριφορών θέτει ερωτήματα ηθικής τάξης: μπορεί να ανακάμψει από τη διαφθορά αυτός ο κόσμος; Αρκεί το ηθικό ανάχωμα κάποιων λίγων για να αποτραπεί η κατάρρευση ή κάθε προσπάθεια αποβαίνει αναποτελεσματική αλλά και ψυχοφθόρα για τους μοναχικούς, όπως ο Σνεντέρ, «ήρωες»; Κατ’ αυτό τον τρόπο το αστυνομικό νουάρ εξελίσσεται σε ένα πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημα χαρακτήρων και καταστάσεων καταξιώνοντας τη συχνά παρεξηγημένη αστυνομική λογοτεχνία ως καθαρή λογοτεχνία. Η επιστροφή του στυλίστα της γραφής Hugues Pagan ευτύχησε στις πολύ προσεκτικές, ως προς τις επιλογές και τον τρόπο παρουσίασης, εκδόσεις Πόλις.

Διώνη Δημητριάδου