Μια ποιήτρια καταθέτει
Συνέντευξη
με την ποιήτρια Διώνη
Δημητριάδου
Αν πούμε πως η ποίηση είναι στην ουσία της ένα άχθος, τότε ο ποιητής
είναι καταδικασμένος να το φέρει μέσα του
η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο Newsbomb
https://www.newsbomb.com.cy/perissotera/story/744043/mia-poiitria-katathetei-synenteyxi-me-tin-poiitria-dioni-dimitriadoy?fbclid=IwAR3Ia1rc7LMVuUtMMpCHp3nzxL6BXhiE9W3BGnXgdfw1S0wTJr0twioh39M)
Του Αντρέα Πολυκάρπου
Με αφορμή την έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής της Διώνης
Δημητριάδου «Ο ευτυχισμένος Σίσυφος», εκδόσεις ΑΩ, ζητήσαμε από την ποιήτρια να
μας παραχωρήσει μια συνέντευξη για το τελευταίο της βιβλίο αλλά και για την
ποίηση εν γένει.
Είναι ο ποιητής ένας
Σίσυφος που κουβαλά αενάως το βάρος των λέξεων;
Αν πούμε πως η ποίηση
είναι στην ουσία της ένα άχθος, τότε ο ποιητής είναι καταδικασμένος να το φέρει
μέσα του. Αλλά δεν πρέπει να έχει παράπονο γι’ αυτό. Ο ίδιος τρέφει την ποίηση
και τρέφεται απ’ αυτήν. Έχει τη δυνατότητα να δει μέσα από το ανοιχτό της
παράθυρο τον κόσμο ή –για να έρθουμε πιο κοντά στον Σίσυφο– μπορεί κάθε τόσο να
ατενίζει από την κορυφή του λόφου μια διαφορετική εικόνα του κόσμου. Δεν λέω καλύτερη ή χειρότερη, απλώς διαφορετική
– σπουδαίο αυτό.
Υπάρχουν σήμερα
ποιητές Σίσυφοι που φέρουν το λόγο;
Υπάρχουν. Ίσως δεν έχουν
συνειδητοποιήσει ακριβώς τη θέση τους. Εννοώ αν μετά την κοπιαστική άνοδο στον
λόφο έχουν τη δυνατότητα να νιώσουν την πλεονεκτική τους θέση. «Θα πρέπει να
θεωρήσουμε τον Σίσυφο ευτυχή». Έτσι τελείωνε ο Αλμπέρ Καμύ το δοκίμιό του για
το Παράλογο. Κάποιοι, φυσικά, νιώθουν απλώς την κούραση και το μάταιο ανέβασμα.
Κάποιοι, λιγότεροι αυτοί, μπορούν να δουν πως η ουσία βρίσκεται αλλού, και κάτω
από αυτή τη θεώρηση αισθάνονται μέσα τους την υπέρβαση των μέτρων και των
κανόνων. Η έννοια που περικλείεται στον όρο που χρησιμοποιήσατε: «φέρουν τον
λόγο», είναι απαιτητική. Αλλά η Ποίηση, το γνωρίζετε κι εσείς αυτό γιατί επίσης
γράφετε, δεν ήταν ποτέ εύκολη υπόθεση.
Ποιο είναι το νήμα
της νέας σας ποιητικής συλλογής;
Θα έλεγα πως υπάρχει
ένα νήμα που δένει τα ποιήματα της συλλογής μεταξύ τους. Μπορεί, για
παράδειγμα, να διαβαστεί με γνώμονα τα χνάρια του Σίσυφου προς την κορυφή και
κυρίως με τα πιο βαριά χνάρια της επιστροφής του. Είναι μια ανάγνωση από τις
πολλές που ίσως έχει η ποίηση. Το γνωρίζουμε αυτό: κάθε αναγνώστης προσθέτει τη
δική του ματιά, το δικό του βίωμα και την προσωπική του ερμηνεία. Πάντα με τις
προσλαμβάνουσες που έχει.
Ποιες εικόνες
υπάρχουν στην ποιητική σας συλλογή;
Οι εικόνες
ανταποκρίνονται στα δικά μου βιώματα. Υπάρχει η μνήμη, η βίωση της απώλειας, ο
παντοδύναμος και εξαντλητικός έρωτας, η συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα, τόσα
και τόσα που συμπλέκονται μεταξύ τους (όλα στην ουσία ένα δεν είναι;) και
εκβάλλουν ομαλά στην ποίηση. Ωστόσο, ποιες εικόνες θα δει μέσα από τα ποιήματα
ο αναγνώστης, είναι μια άλλη υπόθεση.
Πώς η φιλοσοφία
συνυπάρχει με τον ποιητικό σας λόγο στο νέο σας έργο;
Ο ποιητικός λόγος
εμπεριέχει τον στοχασμό, επομένως δικαιούται να προσεγγίζει τη φιλοσοφία.
Πιστεύω πως, τουλάχιστον τα δικά μου ποιήματα, είναι σύντομες δοκιμές λόγου,
μικρά δοκίμια/προτάσεις στοχασμού. Σ’
αυτά τα πρόσφατα ποιήματα η φιλοσοφία εμπεριέχεται με την έννοια πως οι μικρές
τους προτάσεις έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν. Νομίζω ότι το ποίημα δεν
πρέπει να ξοδεύει τη δύναμή του με πολλά φορτώματα. Αρκεί να επιλέξει το
ελάχιστο των σημαινόντων, τις λέξεις του δηλαδή, και να αφήσει ανοιχτό το πεδίο
για τον πολύτιμο στοχασμό.
Ψάχνετε την κάθαρση
στην ποίηση σας;
Για να μιλήσουμε για
κάθαρση θα πρέπει να έχουν προηγηθεί τα παθήματα, κατά τον Αριστοτέλη. Κι αυτά
είναι ο έλεος και ο φόβος. Αλίμονο αν δεν τα έχει νιώσει αυτά ο ποιητής, αν δεν
έχει παθήματα και πάθη. Τότε δεν μπορεί
να γράψει ή γράφει ανούσια πράγματα που στην ουσία δεν αγγίζουν κανέναν.
Χρειάζεται ένα βαθύ υπόστρωμα βιωμένου χρόνου. Η ποίηση, όμως, σε κάθε
περίπτωση καθαίρει με μια απολύτως προσωπική έννοια της κάθαρσης. Και η ίαση
που μπορεί να δώσει με τα φάρμακά της έχει μέσα της τη γνώση του σύντομου
χρόνου – που κάμνουνε για λίγο να μη νιώθεται η πληγή, κατά τον Καβάφη. Αυτή
την κάθαρση, ναι, την ψάχνω στην ποίηση. Με τη συντομία της, με τη δύσκολη
ανάβαση και την επαναλαμβανόμενη ματαίωση
αλλά και με την αίσθηση της σισύφειας πληρότητας, αυτής της παράδοξης
ευτυχίας του Σίσυφου καθώς κατέρχεται από τον λόφο.
(συνέντευξη στον Αντρέα Πολυκάρπου, Newsbomb, 16-3-2019)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου