Ανοίγεις το Παράθυρο Καίτη Παυλή ΑΩ εκδόσεις η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

Ανοίγεις το Παράθυρο

Καίτη Παυλή

ΑΩ εκδόσεις

 η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal 

https://www.fractalart.gr/anoigeis-to-parathyro/

Ο χώρος των ποιητών

Όταν η ποιήτρια αναρωτιέται: 

Μα τι ζητούν οι ποιητές/Στην αγορά/Κατεβάζοντας άστρα/Απ’ τον ουράνιο θόλο/Στο παζάρι; 

ήδη ο χώρος των ποιητών είναι αμφισβητούμενος. Μοιάζει η ζωή που αγαπά τους πολυσύχναστους τόπους να μην ανέχεται ή να μην εννοεί τη δική τους αντίστιξη στον ρυθμό της καθημερινής αδιάφορης σκληρότητας. Η ποιήτρια κατανοεί: 

Η ζωή κυριαρχεί/Επιβάλλοντας τον άγριο/Και σκοτεινό ρυθμό της.

Και τότε, οι ποιητές μετέωροι θα μείνουν; Σε έναν κόσμο που είτε τους αρνείται είτε δεν τους κατανοεί (σε κάθε περίπτωση τους τοποθετεί στο περιθώριο) πού θα βρεθεί ο τόπος να σταθούν; Στην ερώτηση αυτή μοιάζει η ποιήτρια να απαντά μέσα από τον τίτλο της συλλογής της. Ανοίγει το παράθυρο. Το παράθυρο ως σύμβολο μπορεί ομοίως να αποκλείσει κάθε επαφή, αν νοηθεί κλειστό, αλλά να ευνοήσει και να προκαλέσει την επικοινωνία, από τη στιγμή που ανοίγει. Ένα παράθυρο ανοιχτό είναι πάντοτε μια ανοιχτή πρόσκληση. Το άνοιγμα της ποιήτριας προς τον έξω κόσμο συνιστά την πρόταση επικοινωνίας με τους άλλους, τους αλλότριους –τους ξένους ίσως προς την ίδια και προς τον ποιητικό της κόσμο– ωστόσο ταυτόχρονα υπογραμμίζει τη δική της ανάγκη να σπάσει τον φλοιό της ποιητικής απομόνωσης. Ο συνειρμός εδώ αναπόφευκτος με την επιλογή του Οδυσσέα Ελύτη να ονομάσει Ιδιωτική την Οδό που οδηγεί σ’ αυτόν και στον κόσμο του αποκλείοντας έτσι την επαφή με τους άλλους οικειοθελώς. Η ποιήτρια, όμως, καταθέτει εδώ τη διαφορετική της οπτική, συνδεδεμένη με την ποιητική της δημιουργία και τη γέννησή της.  Βαθιά η συνειδητοποίηση του τρόπου γέννησης του ποιητικού έργου: 

βγαίνω μια βόλτα/Να δρέψω άστρα ποιήματα/Και πικρά διηγήματα/Στους γύρω δρόμους, θα πει. Κανένας στεγανός χώρος, αποκομμένος από τη γύρω πραγματικότητα, δεν γέννησε ποτέ κάτι που με τη δύναμή του να ξεπερνά τους τέσσερις τοίχους της απομόνωσης. Σαν μια οδηγία προς ναυτιλομένους θα δοθεί η προτροπή για το άνοιγμα προς τον έξω κόσμο. 

Κι εγώ που στέκω/Ακόμα στο παράθυρο/Ό,τι μου φέρνει ο άνεμος μαζεύω.

Σ’  ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ποιήματα της συλλογής (Περίπατος στη Συνοικία Κ. των Αθηνών) η ποιήτρια τριγυρνά στη γειτονιά της, στη συνοικία Κυπριάδη, εκεί προς το βράδυ Όταν όλα ησυχάζουν. Παρατηρεί, θυμάται και σχολιάζει, συνομιλεί με τα απομεινάρια άλλων εποχών, που επιμένουν να ζουν και να υπενθυμίζουν τη φθαρτότητα των πραγμάτων· ανιχνεύει τις αλλοτινές παρουσίες μετρώντας τα ονόματα των δρόμων που ποιητικά επιμένουν να μνημονεύουν τους άλλους δημιουργούς. Έτσι, μέσα από την πεζότητα των δρόμων η ίδια αναδύεται ως δημιουργός του ποιητικού λόγου καταξιώνοντας την αναγκαία συνθήκη της δημιουργίας: την παρατήρηση ως αποτύπωση εικόνων και ως κινητήριο μοχλό της μνήμης. Με τη λιτότητα της αληθινής ποίησης, που μισεί τον φορτωμένο λόγο, καταλήγει: 

Κόβω στο τέλος ένα πικρό νεράντζι/Το βάζω στον κόρφο μου/Κι επιστρέφω σπίτι  μου.

Υπάρχει, λοιπόν, ο τόπος για να σταθεί ο ποιητής. Τον ανακαλύπτει μόνος του, τον ντύνει με τα δικά του μάτια, δημιουργεί μέσα από αυτόν. Σε μια μοναχική ενδεχομένως πορεία, γιατί και τα ανοιχτά παράθυρα μια πρόταση/πρόσκληση είναι· δεν υποχρεώνουν σε μια αμοιβαία επικοινωνία, δεν συνιστούν μια ολοκληρωμένη επαφή των δύο κόσμων. Ωστόσο, η ποιήτρια επιχειρεί το πρώτο βήμα, κι αυτό δεν είναι καθόλου μικρό πράγμα. Η ποίησή της, κάτω από αυτή την οπτική, είναι μια ποιητική πρόταση που έχει μέσα της ψήγματα αισιοδοξίας, παρά τις σκοτεινές αποχρώσεις που αφήνει να φανούν – μια νύχτα που έρχεται, ένας ειρμός που χάθηκε, ένα χάρτινο κιβώτιο κλειδωμένο, μια εποχή ξηρασίας, μια πόρτα που άνοιξε και κατάπιε αιφνιδιαστικά μια παρουσία αγαπημένη, άνεμοι που φύσηξαν και έτσι κατέρρευσαν οι τοίχοι της βεβαιότητας. Η ποίηση, άλλωστε, είναι αυθεντική όταν βρίσκει τα ίχνη της σε μια αντίστιξη του τραγικού με το (έστω ελάχιστα) ελπιδοφόρο. Η Καίτη Παυλή, σ’ αυτή την πρώτη ποιητική της συλλογή που βγαίνει στο φως (θα πρέπει όμως να χτιζόταν βήμα βήμα μέσα σε πολλά βιωμένα χρονικά διαστήματα) αποκαλύπτει πείρα ζωής συνιστώντας ταυτόχρονα  μια πολύ σοβαρή κατάθεση σε τρόπο έκφρασης και σε θεματική.

Ως απέναντι δεμένο/Σε περιμένει το σκοινί τεντωμένο/Περπάτα ήσυχα τώρα/Ολόκληρο το πέλμα να πατά/Ψηλά το κεφάλι/Εισπνοή-εκπνοή/με κινήσεις ακριβείας/Θα περάσεις!

Η πολύ προσεγμένη έκδοση (από τις ΑΩ εκδόσεις) κοσμείται αισθητικά σε εξώφυλλο και εσωτερικό από τα ζωγραφικά έργα της Σοφίας Τζίμα, λιτά απέριττα ασπρόμαυρα, λειτουργικά δεμένα με τους στίχους της ποιήτριας. Μια πλήρης ποιητική πρόταση.

Διώνη Δημητριάδου