Ψυχές ιπτάμενες του Γιώργου Μεταξά εκδόσεις Οδός Πανός η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό apodyopteshttps://apodyoptes.com/2018/06/16/psyches-iptamenes/

Ψυχές ιπτάμενες

του Γιώργου Μεταξά

εκδόσεις Οδός Πανός

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό apodyopteshttps://apodyoptes.com/2018/06/16/psyches-iptamenes/

οι άγιες πεταλούδες

Είκοσι πέντε άγιες ψυχές, ιπτάμενες σαν πεταλούδες, μαζεύει ο ποιητής Γιώργος Μεταξάς, τις ακουμπά στους στίχους του και μιλά γι’ αυτές με τον δικό του τρόπο σαν να μας τις συστήνει ξανά. Κάποιες μέσα στα ποιήματά του σε μια τριτοπρόσωπη αναφορά – καθόλου αποστασιοποιημένη ωστόσο η μορφή τους. Και κάποιες να ακούν τον λόγο που τους απευθύνει ο ποιητής, σαν να τις έχει απέναντί του, συντροφιά αγαπημένη, ιερή παρακαταθήκη της ζωής και της γραφής του. Δίπλα στο κάθε ποίημα μια εικόνα του προσώπου στο οποίο αφιερώνεται ο λόγος.

Με τη σειρά, λοιπόν, που θέλησε ο ποιητής (κάποιοι με τη χρονολογική σειρά της αποδημίας/εκδημίας τους):

 Αλκαίος, Σαπφώ, Αρχίλοχος, Λουκιανός, Σαρλ Μπωντλαίρ, Αρθούρος Ρεμπώ, Σεργκέι Γεσένιν, Βασλάβ Νιζίνσκυ, Κνουτ Χάμσουν, Τσαρλς Μπουκόφσκι, Θεόφιλος Καΐρης, Γεώργιος Βιζυηνός, Περικλής Γιαννόπουλος, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Μιχαήλ Μητσάκης, Κώστας Καρυωτάκης, Κ. Π. Καβάφης, Γιαννούλης Χαλεπάς, Ρώμος Φιλύρας, Ελένη Παπαδάκη, Κωνσταντίνος Παρθένης, Νίκος Καββαδίας, Ανδρέας Εμπειρίκος, Μίλτος Σαχτούρης, Γιώργος Λάππας.

Σταχυολογώ εκλεκτά αποσπάσματα:

Γυναίκας άρωμα και φως

βγάζουν τα ποιήματά σου,

φιγούρες απ’ την Κόλαση

μα και του Παραδείσου

χασισοπότη εσύ δανδή,

ως και τα κρίματά σου

στοιχειώσανε μαζί σου.

(μνεία του Μπωντλαίρ)

Οι φίλοι σου χανσενικοί, ρακένδυτοι και μόνοι

πέρα στο Άντεν ζητιανεύαν μεθυσμένοι

εκλάμψεις βγάζει το μυαλό όταν στραβώνει

σκυλίσια μοίρα, από χρόνια αραγμένη.

(μνεία του Ρεμπώ)

Μια ακριβής ισορροπία

κάτι από πέταγμα πουλιών

στοίχειωσε τη ζωή μας,

καθώς μας άρπαξε με πόνο

κάποια μετέωρη στιγμή.

(μνεία του  Νιζίνσκυ)

Ταίριαζε στίχους μπρος στον θάνατο

σαν τον αντάμωνε τα βράδια

κι ύστερα χάνονταν μονάχος του

μεσ’ στης ψυχής του τα σκοτάδια.

(μνεία του Μπουκόφσκι)

Φάσμα φωτός

κρυμμένες λέξεις

θάνατος.

(μνεία του Βιζυηνού)

Εραστής και αριστοκράτης

της Μούσας μαχητής δεινός

Άνδρας Αλεξανδρινός.

(μνεία του Καβάφη)

Εφάνη οχηματαγωγόν

συνωστισμός στην προκυμαία

η έλευσις των ποδηλάτων

γλυκύν γεννά κυματισμόν.

(μνεία του Εμπειρίκου)

Τα χρόνια της νιότης του

τις νύχτες τρύπαγε

τ’ ασημένια της σελήνης

με ποιήματα.

(μνεία του Σαχτούρη)

Ψάχνοντας το κοινό που έχουν αυτές οι πεταλούδες την προσοχή  μου αιχμαλωτίζουν οι τέσσερις στίχοι του Μίλτου Σαχτούρη που «προλογίζουν» συνειρμικά τη συλλογή:

Τα παιδιά προσπαθούν

να την πιάσουν

αλλά δεν το κατορθώνουν

είναι η Άγια Πεταλούδα.

Τα πρόσωπα αυτά, άγιες ψυχές βασανισμένες, γι’ αυτό και μπόρεσαν να κρατήσουν στη ζωή τους το νόημα της ύπαρξης – άλλοι στης γλώσσας τη συμπαντική συνωμοσία κι άλλοι στις μαγικές κινήσεις του σώματος. Άλλοι με τη φωνή τους να ψάχνει ρεαλιστικά την αλήθεια του κόσμου κι άλλοι να πλέουν στο δικό τους νοηματικό σύμπαν αποκομμένοι από τον άθλιο συρφετό. Όλοι μια απόμακρη παρουσία, θες γιατί η φωνή τους ακουγόταν αλλόκοτα ξένη ή πρώιμη για την εποχή τους, θες γιατί θέλησαν να καταξιώσουν την ιερή πάντα διαφορετικότητά τους, θες γιατί οι άλλοι δεν μπόρεσαν να τους καταλάβουν με τη δική τους ατροφική ψυχή. Γι’ αυτούς μιλά ο ποιητής με μικρές ποιητικές καταθέσεις-διαμάντια γραφής. Κρατώντας τον ρυθμό που είχε του καθενός η ζωή (εσωτερικό ρυθμό έξοχο) με τη χρήση της ομοιοκαταληξίας και την αίσθηση του μετρικού λόγου.

Έχω την αίσθηση πως και η δική του φωνή θα αφορά, δυστυχώς, λίγους θερμούς θιασώτες του ποιητικού λόγου, που ανιχνεύουν την ποιότητα της γραφής και απέχουν από την ποίηση του συρμού. Αυτούς μάλλον που εννοεί και στην προμετωπίδα του βιβλίου ο Σαχτούρης. Αλήθεια, πώς να πιάσουν τα «παιδιά» (καθόλου δεν μετρά η ηλικία) την Άγια Πεταλούδα; Αυτά, όμως, με την αθωότητά τους είναι ικανά να κατανοήσουν το αμφίβολο και αβέβαιο πέταγμά της.

Ύστερη σημείωση 1^η:

Μου άρεσε που διάβασα πως ο ποιητής Γιώργος Μεταξάς είναι αρχιτέκτων. Η δομή του ποιητικού του λόγου το μαρτυρά αυτό. Άλλωστε όλα σχετικά είναι, όσα κάνουμε, όσα αντιλαμβανόμαστε. Ο ρυθμός της ποίησης το γνωρίζει αυτό.

Ύστερη σημείωση 2^η:

 Οι ανοιχτές φτερούγες με τις ψηφίδες στο εξώφυλλο της Αφροδίτης Λίτη, μια υπογράμμιση της υπέροχα ιδεατής πτήσης – απίστευτα καλύτερης από την ακινησία των άλλων πτηνών στο βάθος της εικόνας.

Διώνη Δημητριάδου