Το πράον παρόν Ελένη Μπουκαούρη εκδόσεις Σμίλη η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ

 

Το πράον παρόν

Ελένη Μπουκαούρη

 εκδόσεις Σμίλη

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ | Εν τέλει ποιητική γραφή • Fractal (fractalart.gr)

 

 

Εν τέλει ποιητική γραφή

 

Το βιβλίο της Ελένης Μπουκαούρη έχει καταχωρισθεί ως πεζογράφημα/αφήγημα. Ας μου επιτραπεί, ωστόσο, στη δική μου ανάγνωση να συνιστά μια ιδιόμορφη ποίηση. Μέσα στην ποίηση, το γνωρίζουμε καλά αυτό, αναπτύσσονται μικρές ιστορίες, είτε η μορφή των ποιημάτων γειτνιάζει προς την πεζογραφία είτε όχι. Στην ποίηση της Μπουκαούρη διαπλάθεται ένας λόγος που, διατηρώντας όλη την ποιητικότητά του, αφηγείται ιστορίες που εκκινούν από την καθημερινότητα για να ανοίξουν τον ορίζοντά τους σε βαθιά εξομολόγηση και από εκεί να συνομιλήσουν με όλους μας. Όχι με εύκολο και ανώδυνο τρόπο, όμως. Η ποίηση αυτή πληγώνει και πληγώνεται. Διαβάζοντας νιώθεις την ανοιχτή πληγή, το ποίημα τη μοιράζεται μαζί σου, την αποδέχεσαι όχι σαν μια ξένη αλλά σαν εν μέρει δική σου. 

 

[…] έσπρωξα τα παντζούρια και ξάπλωσα, εγώ/ και το παλιό μου σώμα (το παιδικό μήπως;) στο φαγωμένο/ ξύλινο πάτωμα, πάνω ακριβώς στον λεκέ του μεσημεριανού/ ήλιου, ώσπου ένιωσα κάτι να καίει στο πρόσωπό μου, το/ άφησα να καίγεται κατακόκκινο, πυρωμένο, στο στήθος/ στα μάγουλα, στα μάτια μέσα να αστράφτει, ορμητικά να/ κυλάει, δεν θυμάμαι να φεύγω, μόνο πως ανηφορίζοντας την/ Ιθάκης, γωνία με Πατησίων, δεξιά στον τοίχο, με μαύρη/ μπογιά που έσταζε ακόμη, έγραφε://TOUCHE MOI LE COEUR/ IL EST MALADE.

 

Ο τρόπος της ποιήτριας να δημιουργεί έναν χειμαρρώδη λόγο, χτίζει μια ροή σκέψεων, καθώς η μια εικόνα διαδέχεται την άλλη με το «εγώ» να στροβιλίζεται στις δίνες τους. Σαν να πετά και πέτρα στην ατάραχη λίμνη του νου, και αυτή να φτιάχνει διαδοχικούς κύκλους, μέχρι που να σβήσει όλη η κίνηση, να τελειώσει το ποίημα. Μια ανάσα, και νέο ποίημα ξεκινά την ίδια διαδικασία. Σ’ αυτά τα ποιήματα δεν χωρούν τελείες, γιατί στην ουσία δεν τελειώνουν – τελειώνει ποτέ η μνήμη να σκάβει το μυαλό; 

 

[…] … και οι νεκροί ζούνε και ζούνε και δεν πεθαίνουν/ όσο κι αν τους σκοτώνεις (δώρον άδωρον) κι ο θάνατός τους/ δεν σου κάνει τη χάρη (ποια χάρη;) και πόσο σκληρή να/ γίνεις μ’ έναν νεκρό που δεν θέλει να πεθάνει κι έναν καιρό/ που δεν περνάει κι αν διώξεις τους νεκρούς θα σκιαχτούν κι/ άλλοι καιροί δεν θα ’ρθουν νέοι κι οι παλιοί θα…

 

Η ποιήτρια χειρίζεται με μαεστρία τη γλώσσα, μέχρι τα όριά της, γνωρίζοντας ότι κάθε λέξη γεννά την επόμενη σε μια ατέρμονη συνέχεια επικοινωνίας και δημιουργίας. Ίσως γι’ αυτό και κάποια ποιήματα βάζουν στο τέλος τους ερωτηματικό:

 

… οι άνθρωποι είναι ρήματα μιας ξένης γλώσσας, τα χέρια/ είναι τα ρήματα του σώματος, απέναντί μου κάποιος/ ανοιγοκλείνει τα χείλη επαναλαμβάνοντας μια παράξενη,/ ακατανόητη λέξη, ένας άλλος κάνει και ξανακάνει την ίδια/ ερώτηση, όμως γρήγορα εξαντλούνται και σωπαίνουν –/ μήπως η άγνωστη, επαναλαμβανόμενη λέξη του ενός είναι/ η απάντηση στην επαναλαμβανόμενη ερώτηση του άλλου;// … μήπως, όταν δεν υπάρχει απάντηση, γεννιέται η καλύτερη/ ερώτηση;

 

Οι «ιστορίες» της δεν έχουν καμία αυταπάτη πως της ανήκουν· ανήκουν στην ίδια όσο και στους άλλους, που τις διαβάζουν. Γιατί η αφήγηση μιας ιστορίας είναι αυτή που πλάθει τον κόσμο, καθώς υπεισέρχονται στην αρχική αλήθεια άλλες «αλήθειες», και ο κόσμος συνεχίζει να ζει και να διαμορφώνεται. Γράφει η ίδια:

 

… την παλιά ζωή σου, όταν πεθάνεις, κάποιος θα βγει/ να διηγηθεί, τάχα πως την γνωρίζει αληθινά […] ο θάνατός σου θα αναστήσει/ μιαν άλλη ζωή, άγνωστοι θα την οικειοποιηθούν και θα/  αφηγηθούν μια ιστορία, που δεν θα σε αφορά καθόλου μα/ καθόλου, δεν θα ’χει τίποτε δικό σου, δεν θα είναι πια η δική/ σου ιστορία…// … άλλωστε, εσύ θα την διηγιόσουν εντελώς διαφορετικά…

 

Πολύ ξεχωριστή γραφή, με ρυθμό, με αφηγηματικότητα αναμφίβολα, με τη συνειρμική δυναμική που μόνον ο ποιητικός λόγος μπορεί να χειριστεί τόσο περίτεχνα. Γι’ αυτό και τόλμησα να την κατατάξω στις ποιητικές δημιουργίες. Ας μου συγχωρεθεί η ιδιότροπη αυτή ανάγνωση. Άλλωστε, η γραφή στην ουσία μία είναι, οι αναγνώσεις της διαφέρουν.

 

 Διώνη Δημητριάδου