Μια απέραντη ματιά Ποιήματα 2018-2023 Ασημίνα Ξηρογιάννη εκδόσεις Βακχικόν η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

 

Μια απέραντη ματιά

Ποιήματα 2018-2023

Ασημίνα Ξηρογιάννη

 εκδόσεις Βακχικόν

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ: Μια ενδιαφέρουσα ποιητική πορεία χρόνων • Fractal (fractalart.gr)

 

 

Μια ενδιαφέρουσα ποιητική πορεία χρόνων

 

Πάντα υπάρχει ενδιαφέρον σε μια συγκεντρωτική έκδοση που περιλαμβάνει την ποιητική πορεία χρόνων, καθώς δίνει την ευκαιρία να επανεκτιμηθεί η γραφή στην εξέλιξή της, επηρεασμένη από εσωτερικές και εξωτερικές συνθήκες που διαμορφώνουν τον τρόπο έκφρασης αλλά και τη θεματική.  Η Ασημίνα Ξηρογιάννη ήδη έχει εκδώσει μια πρώτη συγκέντρωση των ποιημάτων της (Ποιήματα 2009-2017, Βακχικόν, 2021). Τώρα, σε μια συνέχεια από την προηγούμενη συλλογή, αποδεικνύει πως διαρκώς υπηρετεί με συνέπεια τον ποιητικό λόγο, παρουσιάζοντας τα ποιήματα που γράφτηκαν από το 2018 έως τα πλέον πρόσφατα του 2023.

Χωρισμένη η συλλογή σε τρία μέρη. Το πρώτο (Τα θεατρικά) αποτυπώνει την ενασχόληση της ποιήτριας με τα θεατρικά πράγματα, με τις επιλεγμένες θεατρικές μορφές να σχολιάζονται με ποιητικό τρόπο, επιτρέποντας, πέρα από τον αποστασιοποιημένο εν είδει «κριτικής» ματιάς λόγο (απότοκο της θεατρικής παιδείας της Ξηρογιάννη) να διακρίνεται μια  αδιόρατη ενσωμάτωση των προσωπικών της βιωμάτων στο δικό τους δράμα (δύσκολα, άλλωστε, θα μπορούσε να αποφευχθεί η προσωπική σύγκλιση με τα επιλεγμένα πρόσωπα, όσο το επιτρέπει, φυσικά, η επιθυμία του κάθε δημιουργού να υποκρύπτεται πίσω από τους «ήρωές» του) με τον έντονο συμβολισμό τους: Συντρίβεσαι Οιδίποδα,/ πάνω στους βράχους/ της μοίρας/ της από τον θεό σταλμένης/ της εξοικειωμένης με τη φρίκη («Οιδίπους τύραννος»).

Το δεύτερο (Σημείο σύγκλισης)  έχει ευθείες αναφορές στην ποίηση: Ξέρω ότι το ποίημα με περιμένει/ Φροντίζω να μην αργήσω («Πριν τη γραφή»), θέμα στο οποίο η ποιήτρια επανέρχεται συχνά (όπως στο Δοκιμάζοντας το ποίημα, Βακχικόν, 2017), αλλά ανιχνεύονται και πιο προσωπικά βιώματα, σε περισσότερο εξομολογητικό ύφος, και αυτό χαρακτηριστικό της ποιητικής της: Στένεψε η λωρίδα πολύ/ Το σώμα λικνίζεται/ Αβέβαιη κίνηση/ Τα γόνατα έχουν πυρετό/ Μπάλες φωτιάς/ Απωθημένα, συμπλέγματα/ Όλα εκεί/ Δρόμοι οι μύες/ Δρόμοι τραχείς/ Βουνά κακοτράχαλα/ Η ζωή μου («Σώμα ΙΙ»).

Το τρίτο (Η κοιλιά-δραματικός μονόλογος), αφήνει το σώμα να μιλήσει με τον δικό του γήινο τρόπο –πάντα η ποίηση της Ξηρογιάννη αποπνέει την αίσθηση των  σωματικών αγγιγμάτων, ό,τι κι αν γράφει, γεγονός που αποδίδει στη γραφή της το ρεαλιστικό στοιχείο, δίπλα στα συχνά υποφαινόμενα υπερρεαλιστικά ίχνη γραφής –  γιατί […] ο ποιητής σκάβει τα τραύματα/ ψαχουλεύει τα ράμματα/ αναπαλαιώνει τις ρωγμές. Ο συμφυρμός του γήινου στοιχείου, εκφρασμένου με τη σωματική αίσθηση, με τον έτσι κι αλλιώς απογειωτικό, μεταφορικό χαρακτήρα του ποιητικού λόγου,  δημιουργεί μια ποιητική φωνή πλήρη τόσο στην αισθητική της όσο και στο νοηματικό της περιεχόμενο. Όλα «δένουν» αρμονικά στο ποιητικό αποτέλεσμα, ήδη, μετά από τόσα χρόνια, αναγνωρίσιμο στα σημεία του.

Διαβάζοντας την ποιητική πορεία της Ξηρογιάννη, όπως ξεδιπλώνεται στη δεύτερη συγκεντρωτική αυτή έκδοση, συνειδητοποιείς πως ένα στοιχείο που μοιάζει να αγκαλιάζει αναπόφευκτα, εν τέλει, όλα τα ποιήματα είναι η ποιητική μοναξιά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, είτε απροκάλυπτη στα πιο προσωπικά ποιήματα είτε καλυμμένη πίσω από λογοτεχνικές περσόνες που λειτουργούν ως μανδύας για το ποιητικό υποκείμενο, ταυτισμένο συχνά με την ίδια την ποιήτρια. Σπασμένη/ Δεν μεταφράζεται σε πάθος/ αλλά σε πόνο/ η απώλειά μου αυτή/ Δεν είμαι βλάσφημη/ τώρα πια/ ούτε ηδονική/ Είμαι κυρίως μόνη. («Μαγδαληνή»).  Μια παρουσία διακριτή στην αξία της, με διαρκώς ανανεούμενη την έμπνευση, με συνέπεια και σοβαρότητα απέναντι στην ποιητική υπόθεση. 

 Διώνη Δημητριάδου