[TERR/ATA] ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΚΙΟΥΛΕΚΑ

 

[TERR/ATA]

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΚΙΟΥΛΕΚΑ

Σα ν' άκουσα πριν καλπασμούς 

βορειοδυτικά από τα δάση

κατεβαίνουν οι Κένταυροι  

φτάνουν για την ετήσια γιορτή

(εσύ γύρω από τα κεφάλια σου ζεις

τα μελετάς

πότε να σφύζουν από σκέψη κρυστάλλινη 

πότε από ζωώδη πόθο βαρύ

τα παραβιάζεις

τότε είναι που τα διαπιστώνεις κενά

ούτε εσένα δεν κατορθώνεις 

να εντοπίσεις 

τα τσιτώνεις 

-στα άκρα-)

έξω λάμπει το φεγγάρι του Κάστορα∙

(ζω μέσα στο σώμα μου

παθαίνω

να το φροντίζω σπεύδω να το υπηρετώ

μαθαίνω 

-αργά-

τρέφει πότε πότε

θρεπτικά και τη σκέψη

άλλοτε παραλύει από πόθο μετέωρο

αφουγκράζομαι

κάπου εκεί κρύβομαι κι η ίδια εγώ)

τους περιμένω

-έχει μπει για τα καλά η Εποχή των Σκορπίνων-

(αποζητώ τα κεφάλια σου

τέρας είμαι -μισό-)

αναζητώ τα πρώτα ίχνη από οπλές

πέρα στις λόχμες

κυλιέμαι απρόσεκτα καταγής

θα γιορτάσω και φέτος μαζί τους

θα σκορπιστώ

(σε περιμένω

αργείς;)

 

Κατερίνα  Γκιουλέκα

(16/11/2024, αδημοσίευτο)

Εικαστικό: HAP Grieshaber, Centaurs, 1962

ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ Η ΝΕΛΛΗ ΣΠΑΘΑΡΗ ΣΤΗ ΛΕΣΧΗ ΜΑΣ!

 ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Η ΝΕΛΛΗ ΣΠΑΘΑΡΗ ΣΤΗ ΛΕΣΧΗ ΜΑΣ!

Την Πέμπτη, 14 Νοεμβρίου 2024, υποδεχθήκαμε στη Λέσχη μας τη συγγραφέα Νέλλη Σπαθάρη και τη νουβέλα της "Το νησί και ο Πέρα Κόσμος" (εκδ. Ελκυστής), ένα βιβλίο που αποτέλεσε αφορμή για μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τα μέλη και τους φίλους της Λέσχης μας.

Η επόμενη συνάντησή μας ορίζεται για την Πέμπτη, 19 Δεκεμβρίου 2024, στις 18:00 στο κτήριο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης-Μουσείο Αλέκου Κοντόπουλου (Κοντοπούλου 13). Θα είναι μαζί μας ο συγγραφέας Μάνος Κοντολέων για να συζητήσουμε μαζί του το μυθιστόρημά του "Σαν Μήδεια" (εκδ. Πατάκη). Όλοι οι φίλοι της καλής λογοτεχνίας ευπρόσδεκτοι!

Οι συντονίστριες της Λέσχης

Διώνη Δημητριάδου

Δήμητρα Καραχάλιου

Υπερβαίνοντας τα όρια Με αφορμή το μεγαλύτερο ναυάγιο της Μεσογείου Γιώργος Π. Ιατρού ΑΩ εκδόσεις η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ

 

Υπερβαίνοντας τα όρια

Με αφορμή το μεγαλύτερο ναυάγιο της Μεσογείου

Γιώργος Π. Ιατρού

ΑΩ εκδόσεις

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ | Πού μπορεί να σε ταξιδέψει ένα ναυάγιο; • Fractal

 

 

Πού μπορεί να σε ταξιδέψει ένα ναυάγιο;

 

«Η λέξη memoria σημαίνει στα ιταλικά μνήμη, εμπεριέχει όμως μέσα της τη λέξη ORIA, που είναι το όνομα του ατμόπλοιου της μεγάλης τραγωδίας, αλλά και στην εκφορά της στα ελληνικά περιέχει τη λέξη όρια, εννοώντας τα ανθρώπινα όρια σε συνθήκες πολέμου και καταστροφών». (σ. 15). Έτσι συνδέει τις δύο λέξεις ο ερευνητής Γιώργος Π. Ιατρού, προλογίζοντας το βιβλίο του, ένα πόνημα που φέρει μέσα του δουλειά χρόνων, προσπάθεια άοκνη να αναδειχθεί ένα γεγονός (εν πολλοίς ξεχασμένο), να αποδοθούν οι δέουσες τιμές στα θύματα μιας ανείπωτης τραγωδίας, της μεγαλύτερης τραγωδίας της Μεσογείου, του ναυαγίου του «ORIA», τον Φεβρουάριο του 1944, στο νησί του Πατρόκλου, απέναντι από τα Λεγραινά, που οδήγησε στον υγρό τάφο περισσότερους από 4.100 Ιταλούς αιχμαλώτους των Γερμανών.  

Χωρισμένο το βιβλίο σε δύο κεφάλαια, με το πρώτο («Σημειώσεις για το “ORIA” και τα όρια») να παρουσιάζει, εν είδει ημερολογίου, τα σχετικά με το ντοκιμαντέρ memORIA που δημιούργησε ο ίδιος το 2015, και στο οποίο αποτυπώνονται τα θραύσματα που προέκυψαν από ένα «ταξίδι» αυτογνωσίας σε τόπους σχετικούς με το «ORIA», από τις γνωριμίες ανθρώπων και φυσικά από βιβλία και ταινίες, που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση και συνάφεια με αυτό. Το δεύτερο κεφάλαιο («Η ανάδυση της μνήμης του “ORIA” 70 χρόνια μετά») αποτελεί μια καταγραφή (με στοιχεία, πληροφορίες, ντοκουμέντα, μαρτυρίες, επιστολές κ.λπ.) των ενεργειών που έγιναν, προκειμένου να γίνει γνωστή η ναυτική αυτή τραγωδία, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία, όπου ακόμη και οι συγγενείς των θυμάτων αγνοούσαν τι ακριβώς συνέβη. Κορυφαίο γεγονός η ανίδρυση του μνημείου στον Χάρακα, έργο του γλύπτη Θύμιου Πανουργιά, από τον Σύνδεσμο Πνευματικής και Κοινωνικής Δραστηριότητας Κερατέας «Χρυσή Τομή» και τον Δήμο Σαρωνικού. Σημαντική και η έκδοση του βιβλίου του Πάολο Τσιάμπι Η καραβάνα στο βυθό της θάλασσας (εκδ. ΑΩ &«Χρυσή Τομή», 2014).

Το  βιβλίο συμπληρώνεται από ένα εκτενές Παράρτημα («Η Ελληνοϊταλική φιλία στον Πόλεμο του 40, στην Κατοχή και στον Εμφύλιο»), ένα ιδιότυπο ανθολόγιο, στο οποίο, μέσα από κείμενα κυρίως λογοτεχνικά (38 αποσπάσματα, κυρίως Ελλήνων συγγραφέων, από μαρτυρίες, μυθιστορήματα και διηγήματα, καθώς κι ένα ποίημα του Κύπριου ποιητή Κυριάκου Χαραλαμπίδη), διαφαίνονται αφενός οι ιδιαίτερες συνθήκες της εποχής, αφετέρου αναδεικνύεται, εν καιρώ πολέμου, ο απρόσμενος δεσμός Ελλήνων και Ιταλών· μια απόδειξη πως  είναι εφικτή από τους λαούς μια υπέρβαση των τεχνητών και σκόπιμων ορίων που τους χωρίζουν.

Ο τρόπος που δομεί το υλικό του ο Ιατρού, αλλά και το ύφος της γραφής του, καθιστούν το βιβλίο ένα πολύ ενδιαφέρον ανάγνωσμα, που απηχεί δύο συγγραφικούς λόγους. Από τη μια το χρέος απέναντι στα ιστορικά γεγονότα που συχνά η επίσημη ιστορία αγνοεί, ενώ η ιδιωτική έρευνα, όπως αυτή του Ιατρού, αναδεικνύει στις αληθινές τους διαστάσεις, από την άλλη μια προσωπική κατάθεση για τη δύναμη της φιλίας μεταξύ των λαών, ακόμη κι όταν όλα συνηγορούν για το αντίθετο. Σημαντικοί και οι δύο λόγοι. Ο ίδιος επισημαίνει: «Αν δεν γνωρίζουμε τα σκοτεινά σημεία της ιστορίας ίσως υποχρεωθούμε κι εμείς κι οι μελλοντικές γενιές να τα ξαναζήσουμε. Γιατί, όπως λέει ο Αμερικάνος συγγραφέας Ουίλλιαμ Φώκνερ: “Το παρελθόν δεν έχει πεθάνει, ούτε καν έχει περάσει”» (σ. 17).

Ο Γιώργος Π. Ιατρού ξετυλίγει το νήμα της ιστορίας, χάριν μιας μνήμης που θα πρέπει να μένει πάντα ζωντανή. Καίρια ερωτήματα αναφαίνονται καθώς διαβάζεις, διαχρονικά και επίκαιρα πάντα. Πώς διαχειρίζεται κανείς τα όρια της ανθρώπινης δύναμης; Ποιες σχέσεις αναπτύσσονται, ακόμη και ανάμεσα σε λαούς που οι συνθήκες του πολέμου έφεραν αντιμέτωπους; Δίπλα στις πολλές μαρτυρίες, τα ντοκουμέντα, τα λογοτεχνικά κείμενα, παρουσιάζεται ένα αρχειακό φωτογραφικό υλικό, δημιουργώντας έτσι ένα παλίμψηστο συλλογικής μνήμης, πολύτιμο τεκμήριο για τη φιλία δύο γειτονικών λαών στη φωτιά του πολέμου. Όλα εκτίθενται σ’ αυτό το βιβλίο, που δυσκολεύεσαι να το κατατάξεις σε ένα μόνον είδος. Ίσως γιατί οι ιστορίες των ανθρώπων, όταν γράφονται με ειλικρίνεια και αυθεντικότητα, ξεπερνώντας τα «όρια» που τους χωρίζουν εξυπηρετώντας ξένα συμφέροντα, είναι πολυσύνθετες. Μια σπάνια έκδοση, με εξώφυλλο από τον Δημήτρη Π. Ιατρού, φροντισμένο από τις ΑΩ εκδόσεις.

 

Απόσπασμα

 

Ο μπάρμπα-Κώστας Θηβαίος, όταν έγινε το 2014 το μνημείο του «ORIA» στο Χάρακα, πήγαινε αρκετά συχνά με το αγροτικό του και πότιζε τις 4 ελιές που φυτέψαμε συμβολικά γύρω από το μνημείο.  (Η κάθε μία αντιστοιχούσε στην Ιταλική πρεσβεία, στο «Δίκτυο οικογενειών αγνοουμένων του “ORIA”», ΣΤΟΝ Δήμο Σαρωνικού και στην «Χρυσή Τομή» Κερατέας). Όταν το έμαθα αυτό από την κόρη του, Θεοδώρα Θηβαίου, ανακάλυψα αμέσως τον επίλογο του ντοκιμαντέρ μου memORIA. Το θερμό χειροκρότημα, στην προβολή του στο Βαϊάνο της Τοσκάνης (19-11-2016), από τους Ιταλούς θεατές δεν ήταν μόνο για τους συντελεστές του ντοκιμαντέρ στους τίτλους τέλους αλλά και για τον μπάρμπα-Κώστα να ποτίζει τα δέντρα της ειρήνης. Μια ενέργεια που εκφράζει με γνησιότητα και απλότητα τη διαχρονική φιλία δυο γειτονικών λαών. (σ. 148).

 

Διώνη Δημητριάδου

ΤΑ ΠΛΟΥΤΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ

 

 

ΤΑ  ΠΛΟΥΤΗ  ΤΗΣ  ΦΤΩΧΕΙΑΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ

 

Γι’ αυτούς, άδικο και πικρό τους τυχερό

με το πρώτο κλάμα σε αχυρένιο στρώμα,

που φίλησαν πρώτα τον τίμιο Σταυρό

και ύστερα το άγιο και οργωμένο χώμα,

στάθηκε η άκληρη και δόλια τους ζωή,

του Σταυρού ματωμένο και σκληρό καρφί.

 

Με αλύπητο ξύλο, κατάρες και βρισιές

τους βύζαξε η άγνωστη παραμάνα

γιατί σε μέρες δύσκολες και φτωχές

ξενοδούλευε μερόνυχτα η μάνα

κι έδιωχνε απ’ το μυαλό της το παιδί

να μη θυμάται τόσα  άλλα και πονεί.

 

Δεκάχρονα ανέμελα τρελά παιδιά,

νηστικά, ξυπόλητα στους φράχτες,

κρυφοκοίταγμα στου γείτονα τη μηλιά,

των παιχνιδιών και του γέλιου κράχτες,

μικροκλέφτες κι απόπαιδα από γονείς

της ζωηράδας και αταξίας σκαπανείς.

 

Δρασκέλισαν με ήλιο και φεγγάρια

ανέσπερους χρόνους στο παρακάλι,

ανδρώθηκαν στο χρέος παλληκάρια,

εξύμνησαν της ευθύνης τα κάλλη

και έφεραν τη ζωή τους λυτρωμένη

στα πλούτη της φτώχειας οχυρωμένη.

 

Ευτύχησαν στης λιτότητας τα δρομάκια

τις αξίες της ευπρέπειας να γνωρίσουν,

πέρα από του φθόνου τα σοκάκια

για αλληλεγγύη και τιμή να μιλήσουν,

μακάριοι σε πολυδιάτρητες εποχές

ξένοι της απληστίας και χωρίς ενοχές.

 

Και πορεύονται με πίστη και αγώνες

στο πρέπον του  αλληλοσεβασμού,

στην επιβίωση μακριά από κρυψώνες

με ήθος κοινωνικού λειτουργού

για να είναι η διαβίωση αλήθειας χαρά

και η φτώχεια πλούτος ψυχής και αναφορά.

 

Γιώργος  Αλεξανδρής

(φωτογραφία: Jill Velinos)

ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ Κατερίνα Δασκαλάκη Του λόγου το (αν)αληθές εκδόσεις Στίξις

 

ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ

 

Κατερίνα Δασκαλάκη

Του λόγου το (αν)αληθές

εκδόσεις Στίξις

Από τις εκδόσεις Στίξις κυκλοφορεί το άκρως ενδιαφέρον δοκίμιο της Κατερίνας Δασκαλάκη για τον δημόσιο λόγο με τίτλο «Του λόγου το(αν)αληθές».

Η συγγραφέας, με τη διεισδυτική, στοχαστική ματιά της, κάνει μια βαθιά τομή στον δημόσιο λόγο, πολιτικό, δημοσιογραφικό, διαδικτυακό, με όπλο την μακρά  δημοσιογραφική της εμπειρία από επιτελικές θέσεις. Στον αναγνώστη αποκαλύπτονται κάποιες ιδιαίτερες πτυχές του δημόσιου λόγου, έτσι όπως  απευθύνεται στις μάζες, αλλά και οι συχνά αδιόρατες αλλά ισχυρές επιπτώσεις του στη χειραγώγηση των πολιτών.

Από το οπισθόφυλλο:

 

Πού και πώς κρύβεται η αλήθεια; Πώς επιτυγχάνεται η παραπλάνηση του πολίτη-δέκτη δεκάδων μηνυμάτων καθημερινά; Ο δημόσιος λόγος –πολιτικός ή δημοσιογραφικός– μπαίνει όλο και πιο βαθιά στο ομιχλώδες τοπίο της φαινομενικότητας. Έρχεται ο διαδικτυακός λόγος που προβάλλει εικόνες-προσωπεία, ενώ όλο και πιο πολύ απουσιάζει ο ουσιώδης λόγος της πληροφόρησης. Η ασημαντότητα, το επιφανειακό και το lifestyle επιβάλλονται σε βάρος της πραγματικής διάστασης γεγονότων, προσώπων, δράσεων. Ζούμε στο βασίλειο της εικονικότητας που ανοίγεται ορμητικά στο μέλλον, με μια ορισμένη, και γενικευμένη, ψευδή συνείδηση να παίρνει το επάνω χέρι.

«Ο διαδικτυακός «λόγος», αχαλίνωτος, προβάλλει εικονικές πραγματικότητες και εικονικά είδωλα, προτρέπει σε εικονικές απολαύσεις και κατασκευάζει εικονικές διασημότητες. «Περσόνες». Προσωπεία εξ ορισμού, όχι πρόσωπα. Την ίδια ώρα, σε παγκόσμιο επίπεδο, η συντριπτική πλειονότητα του ανθρωπίνου γένους οδεύει σε μια όλο και μεγαλύτερη εξαθλίωση αλλά, στη συντριπτική πλειονότητά της επίσης, αναζητεί –και βρίσκει– διαδικτυακή παραμυθία σε κόσμους εικονικούς. Βαυκαλίζεται με την αυταπάτη ότι «μετέχει» στη διαμόρφωση αυτών των κόσμων μέσα από την ακατάσχετη φλυαρία του διαδικτυακού λόγου, ο οποίος δύσκολα επιβεβαιώνεται, ενώ ουδέποτε σχεδόν διαψεύδεται η όποια πλάνη και παραπλάνηση παράγεται μέσα απ’ αυτόν…».

Η Κατερίνα Δασκαλάκη γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και παρακολούθησε σεμινάρια δημοσιογραφίας στο Παρίσι. Εργάστηκε από πολύ νεαρή ηλικία στον περιοδικό και κατόπιν στον ημερήσιο Τύπο, όπου κατέλαβε επιτελικές θέσεις, καθώς και στο ραδιόφωνο. Μεταξύ άλλων υπήρξε διευθύντρια, αρθρογράφος και χρονογράφος της εφημερίδας Μεσημβρινή. Έχει τιμηθεί με το βραβείο «Χρυσή Πέννα» του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, με το δημοσιογραφικό βραβείο του Ιδρύματος Μπότση, καθώς και με λογοτεχνικό βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών-Ίδρυμα Πέτρου Χάρη. Έχει διδάξει στο τμήμα ΜΜΕ του Παντείου Πανεπιστημίου (1992-1994). Διετέλεσε ευρωβουλευτής (1994-1999) και πρέσβης, Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO (2013-2015). Είναι Μέλος του Δ.Σ. του Λυκείου των Ελληνίδων και της Γενικής Συνέλευσης της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας. Έχει δημοσιεύσει δέκα βιβλία και έχει μεταφράσει λογοτεχνία, ιστορία και φιλοσοφία από τα γαλλικά και τα ιταλικά.

 

 

 

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ-ΔΙΑΝΟΜΗ: ΣΙΜΟΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ «ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ», Μαυροκορδάτου 9, ΤΗΛ. 210 3830491
Email: simosaxileas@yahoo.gr / ΤΖΑΝΑΚΑΚΗΣ Ε. «ΠΑΡ’ΗΜΙΝ», Χαρ.Τρικούπη 11^Α, ΤΗΛ. 210 3811201 Email: info@parimin.gr / ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ, Μαυροκορδάτου 1-3, ΤΗΛ. 210 3822421, Email: orders.mavro@tsigaridasbooks.gr

 

Τηλ.:6972242956 / e-mail: stixiseditions@gmail.com / Site: stixiseditions.gr

 

 

ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Έντγκαρ Άλλαν Πόε Τέσσερις Ερωτικές Ιστορίες μυστηρίου & φαντασίας (Βερενίκη-Ελεωνόρα-Λιγεία-Μορέλα) Μετάφραση-Σημειώσεις-Επίμετρο: Σπάρτη Γεροδήμου Εκδόσεις Ερατώ

 ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ

Έντγκαρ Άλλαν Πόε

Τέσσερις Ερωτικές Ιστορίες μυστηρίου & φαντασίας

(Βερενίκη-Ελεωνόρα-Λιγεία-Μορέλα)

Μετάφραση-Σημειώσεις-Επίμετρο: Σπάρτη Γεροδήμου

Εκδόσεις Ερατώ

 

Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ερατώ το βιβλίο του Έντγκαρ Άλλαν Πόε «Τέσσερις Ερωτικές Ιστορίες μυστηρίου & φαντασίας» (Βερενίκη-Ελεωνόρα-Λιγεία-Μορέλα) με 13 φωτογραφίες από τη ζωή του συγγραφέα.

Η Βερενίκη, η Ελεωνόρα, η Λιγεία και η Μορέλα, συνοδευόμενες από εκτενείς σημειώσεις, ένα κατατοπιστικό επίμετρο και ένα πλήρες βιογραφικό κείμενο για τον συγγραφέα συνθέτουν το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού.

Μέσα από τις τέσσερις αυτές ιστορίες, τις πιο αντιπροσωπευτικές ίσως του μοναδικού και αξεπέραστου αισθητικού και λογοτεχνικού κόσμου του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, φωτίζεται με τον καλύτερο τρόπο η σκοτεινή ψυχή του, και οπωσδήποτε αποτελούν κάποια από τα σπουδαιότερα δείγματα του ρομαντισμού στην παγκόσμια λογοτεχνία.

Ίσως να φαίνεται παράδοξο, να ισχυριστεί κάποιος πως ο Πόε μεταξύ των άλλων, μέσα από τα έργα του φώτισε κάποιες σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης επιθυμίας εξήντα χρόνια πριν από τον Σίγκμουντ Φρόυντ, αλλά αυτό είναι μια αναντίρρητη αλήθεια.

 

Εκδόσεις Ερατώ

Βαλτετσίου 39, 10681 Αθήνα, Τηλ. 210 3830323

eratobooks@gmail.com

 

Η επίδραση της Μικρασιατικής Καταστροφής στην ελληνική λογοτεχνία του 20 ού & 21ου αιώνα Ζωρζ Σαρρή 100 χρόνια από τη γέννησή της Συλλογικά έργα (Diastixo Αφιερώματα) Κάπα εκδοτική η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ

 

Η επίδραση της Μικρασιατικής Καταστροφής στην ελληνική λογοτεχνία 

του 20 ^ού & 21^ου αιώνα

 Ζωρζ Σαρρή 100 χρόνια από τη γέννησή της

 Συλλογικά έργα (Diastixo Αφιερώματα)

Κάπα εκδοτική

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ | Δύο αφιερώματα ξεχωριστής σημασίας • Fractal

 

 

Δύο αφιερώματα ξεχωριστής σημασίας

Όταν ένας ιστότοπος για το βιβλίο και τον πολιτισμό, πέρα από τον ενημερωτικό του χαρακτήρα, δίνει σημασία και σε γεγονότα και πρόσωπα με διαχρονική αξία, κερδίζει με το παραπάνω το ενδιαφέρον μας. Έτσι, το Diastixo (diastixo.gr), ένας από τους πλέον σημαντικούς και καταξιωμένους ιστότοπους που προάγει τον πολιτισμό, δημιούργησε, με τη συνέργεια σημαντικών ανθρώπων των γραμμάτων, δύο αφιερώματα ξεχωριστής σημασίας και αξίας το καθένα.

 

Η  Μικρασιατική Καταστροφή, τραυματικό γεγονός για την ελληνική ιστορία, άφησε το αποτύπωμά της στη λογοτεχνία τόσο του 20ού όσο και  21ου αιώνα, όχι  μόνον ως γεγονός που ενέπνευσε τη γραφή, αλλά και ως λογοτεχνικό «συμπλήρωμα» στις επιστημονικές ιστορικές μελέτες που γράφηκαν, συχνά αποκαλύπτοντας αθέατες πλευρές· αυτός, άλλωστε, είναι ένας από τους «ρόλους» που επιτελεί η τέχνη του λόγου, με τη δική της ευαισθησία να προσεγγίζει ιστορικά γεγονότα. Το συγκεκριμένο αφιέρωμα, σε επιμέλεια του Μάκη Τσίτα και της Ράνιας Μπουμπουρή, προλογίζει η Αγάθη Γεωργιάδου, Δρ Φιλολογίας, συγγραφέας, που παρουσιάζει τις διαφορετικές γενιές λογοτεχνών που ασχολήθηκαν με το θέμα αλλά και τις τάσεις που εμφανίζουν οι συγγραφείς αυτοί, με δύο ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις:

Περισσότερο στην πεζογραφία και λιγότερο στην  ποίηση έχουμε αναφορές στη Μικρασιατική Καταστροφή, καθώς προσφέρεται η πεζογραφία για τη μεταφορά προσωπικής μαρτυρίας ή την περιγραφή των χαμένων πατρίδων, κυρίως από συγγραφείς που βίωσαν το συνταρακτικό γεγονός, χωρίς φυσικά να λείπουν εξαιρετικές ποιητικές αποδόσεις, με τη μεταφορικότητα και την υπαινικτικότητα του είδους να αποδίδει με διαφορετικό τρόπο το τραύμα.

Η δεύτερη παρατήρηση αφορά τη σχέση μυθοπλασίας και Ιστορίας, με τα βιωματικά έργα (τα κοντινά στα γεγονότα), όπως είναι φυσικό, να προσεγγίζουν περισσότερο την Ιστορία, ενώ τα μεταγενέστερα, πιο απομακρυσμένα από τα γεγονότα, να επιλέγουν τη μυθοπλασία, ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις συχνά να συναντάμε μια ενδιαφέρουσα και, ίσως αναπόφευκτη, μείξη των ειδών.

Στο αφιέρωμα αυτό συμμετέχουν, προσεγγίζοντας ο καθένας με τον δικό του τρόπο το γεγονός, οι: Κώστας Ακρίβος, Γιώργος Ανδρειωμένος, Χριστίνα Αργυροπούλου, Άννα Αφεντουλίδου, Αγάθη Γεωργιάδου, Ανθούλα Δανιήλ, Ευσταθία Δήμου, Μένη Κανατσούλη, Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού, Ευγενία Λαγού, Ευθύμιος Μασούρας, Τάσος Μιχαηλίδης, Βασίλης Μόσχος, Παντελής Μπουκάλας, Ασημίνα Ξηρογιάννη, Γιάννης Σ. Παπαδάτος, Χρυσούλα Πατεράκη, Ζωή Σαμαρά, Λεύκη Σαραντινού, Μαρία Σπυροπούλου-Θεοδωρίδου, Έρη Σταυροπούλου, Αναστάσιος Άγγ. Στέφος, Ηρώ Τσαρνά-Κ., Χριστίνα Τσιτιρίδου, Φίλιππος Φιλίππου.

 

Το δεύτερο αφιέρωμα, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Ζωρζ Σαρρή, αφορά στη ζωή και το έργο της σπουδαίας λογοτέχνιδας, τόσο κυρίως ως συγγραφέως παιδικών και νεανικών βιβλίων, όσο και ως συγγραφέως βιβλίων για ενήλικες, αλλά και ως εξαίρετης μεταφράστριας σημαντικών ξένων συγγραφέων. Το αφιέρωμα αυτό είναι σε επιμέλεια από τον Μάκη Τσίτα και την Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, Ομότιμη καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, στην οποία ανήκει και ο ενδιαφέρων Πρόλογος. Σ’ αυτόν καταγράφεται συνοπτικά η συγγραφική πορεία της Σαρρή, αρχής γενομένης από το 1969, τα χαρακτηριστικά της γραφής της (θεματική, αφηγηματικοί τρόποι, τεχνοτροπίες και καινοτομίες), αλλά και οι τομείς ενδιαφέροντός της, άρρηκτα συνδεδεμένοι με τον ιδεολογικό της προσανατολισμό και τη συνακόλουθη πολιτική της δράση, ακόμη από τα χρόνια της Κατοχής.

Στο αφιέρωμα αυτό συμμετέχουν, φωτίζοντας ο καθένας διαφορετική σημεία της ενδιαφέρουσας πορείας της Σαρρή, οι: Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, Ρόζη-Τριανταφυλλιά Αγγελάκη, Βασιλική Βασιλούδη, Σταματία Γιαννά, Διαμάντη Αναγνωστοπούλου, Αγγελική Γιαννικοπούλου, Δημήτρης Γουλής, Μαρία Δημάκη-Ζώρα, Αλεξάνδρα Ζερβού, Αθανασία Καλογιάννη, Μένη Κανατσούλη, Μάνος Κοντολέων, Χρύσα Κουράκη, Νίκη Κωνσταντίνου-Σγουρού, Μαρία Τοπάλη, Ελπινίκη Νικολουδάκη-Σουρή, Μαρία Παπαγιάννη, Γιάννης Σ. Παπαδάτος, Γιώργος Παπαντωνάκης, Δημήτρης Πολίτης, Μαρία Πυλιώτου, Μαρία Σκιαδαρέση, Φανή Τσιαμπάση, Τασούλα Τσιλιμένη, Γεωργία Καραντώνα, Σίσσυ Τσιφλίδου, Λουίζα Χριστοδουλίδου.

 

Και τα δύο αφιερώματα, με τη συμβολή καθηγητών πανεπιστημίων, ιστορικών, μελετητών, εκπαιδευτικών, πνευματικών ανθρώπων του Λόγου και της Τέχνης, συνιστούν δύο τόμους χρήσιμους σε κάθε ενδιαφερόμενο γύρω από την Ιστορία, στην οποία εμβαθύνει το πρώτο, το αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή, αλλά και γύρω από τη Λογοτεχνία, το δεύτερο, το αφιέρωμα στη Ζωρζ Σαρρή, αναδεικνύοντας πλευρές του έργου της που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.  Μια πολύ ενδιαφέρουσα σειρά, πρωτοβουλία του ιστότοπου Diastixo (diastixo.gr), με διεύθυνση από τον Μάκη Τσίτα και τον Γιώργο Φερμελετζή, υλοποίηση από τις Δέκα Τέχνες, φροντισμένη, σε δύο καλαίσθητους τόμους, από την Κάπα εκδοτική, που ελπίζουμε να έχει συνέχεια με νέα αφιερώματα.    

 Διώνη Δημητριάδου