Τρίτη 5 Ιουλίου 2016


Γράφει και στοχάζεται η Γκρέτα Χριστοφιλοπούλου

"Γεμίζοντας τα κάνιστρα με τους Ιούλιους της ζωής μου"







…Μ' ένα ροδοπέταλο τώρα μυρωμένο
το έχει τυλιγμένο τριανταφυλαγμένο.
Και με χάδια το κοιμίζει, με φιλιά το νανουρίζει.
Έλα ύπνε πάρε το, σ' ένα κήπο βάλε το.
Αρμπαρόριζα και μέντα και στη μέση δύο δέντρα…

Ετούτο το νανούρισμα το θυμάμαι καλά. Το ακούω ακόμα σαν απόηχο, κάποιες νύχτες πριν παραδοθώ στον ύπνο. Είχε ωραία φωνή Εκείνη που μου το τραγουδοψιθύριζε στα πρώτα μου χρόνια. Φωνή γλυκιά σαν χάδι. Μου έλεγε και παραμύθια, τόσο όμορφα που της απαγόρευα να παραλλάζει έστω μια λέξη! Τους ήξερα απ’ έξω κι ανακατωτά τους μύθους της. Γνώριζα κατ’ όψη και κατ’ όνομα τους Πρίγκιπες και τις Βασιλοκόρες, τους δράκους και τις δόλιες μάγισσες που παραμόνευαν στο στόμα της. Κι όμως, ήθελα να τα ακούω ξανά και ξανά, γιατί ετούτη η επανάληψη είχε το σπέρμα της ασφάλειας, της απαραίτητης σιγουριάς που έκανε το δύστροπο κοριτσάκι που νανούριζε με ιστορίες, να κοιμάται βαθειά και γαλήνια, δραπετεύοντας σε κάστρα και δάση σκοτεινά μα οικεία. Ήταν κι Εκείνος κοντά μου. Μόλις ωρίμασαν τέλεια τα ρόδια του πρώτου χρόνου της ζωής μου, έσταζε πορφυρές σταγόνες στο στόμα μου, για να είμαι, καθώς έλεγε, ροδόστομη και ροδομάγουλη! Κι έτσι έγινε. Κατά την επιθυμία Του. Μου κρατούσε το χέρι και με καμάρωνε με περηφάνια. Δάκρυζε από αγάπη.
Ξεφυλλίζοντας παλιές φωτογραφίες, στέκομαι σε μια που δείχνει ένα φεγγαροπρόσωπο μωράκι, ντυμένο με ένα λιλιπούτειο φόρεμα. Έχει υψωμένο φρύδι και σουφρωμένα χειλάκια. Μπροστά του υπάρχει μια τεράστια τούρτα και ένα κεράκι. Το βλέμμα της, όμως, δεν κοιτάζει το κεράκι, που προφανώς οι χαμογελαστοί παριστάμενοι περιμένουν με ανόητη προσμονή να φυσήξει. Όλη της η προσοχή κι η έγνοια, είναι στραμμένη στο χέρι της που έχει αρπάξει ένα κομμάτι του γλυκού και το περιεργάζεται πριν το φέρει στο στόμα.
Λίγα χρόνια αργότερα, το κοριτσάκι φοράει ένα λευκό φόρεμα με μπλε πουά, έχει ένα τεράστιο φιόγκο στα μαλλιά και ένα παράξενο χαμόγελο, καθώς προσπαθεί να κρύψει εκείνο το προδοτικό δοντάκι που χαλάει την άρτια στοιχημένη οδοντοστοιχία του. Στέκει ευτυχισμένο, μπροστά σε μια εξίσου τεράστια τούρτα γενεθλίων μαζί με ένα σμάρι παιδάκια. Αχ εκείνα τα χειροποίητα γενέθλια κέϊκ! Έργα τέχνης και ψυχής. Γιατί αυτές που τα κατασκεύαζαν, έβαζαν μέσα στα βασικά υλικά, όλη τους την αγάπη. Και ήξεραν να αγαπάνε και να στο δείχνουν χωρίς επιφυλάξεις και προφυλάξεις.
Εκείνη, έφτιαχνε γενέθλιες τούρτες black forest και τις κεντούσε –κυριολεκτικά- με μαρσιπάν, που έβαζες χέρι στη φωτιά, πως ήταν αυθεντική δαντέλα, λευκά τριαντάφυλλα και φρεσκοκομμένα γιασεμιά, που επέμενε ότι η τρώγονται, με όλο τους το άρωμα και τη φινέτσα. Δεν έγραφε χρόνια πολλά και χαζά επάνω τους! Αυτές ήταν ευχές, που για να «πιάσουν», έπρεπε να σε χαϊδεύει η ανάσα αυτού που τις έδινε. Να βλέπεις στα μάτια του τη γλύκα και το χαμόγελο της χαράς. Έτσι μόνο! Αμ πως!
Ανατρέχοντας, στο ευμετάβλητο mood της γιορτής, βρίσκω γενέθλια αξέχαστα για το στοιχείο της έκπληξης, όπως εκείνη η μαζική έφοδος ξέφρενων φίλων, μέσα στα μαύρα μεσάνυχτα, στο νησί που έκανα διακοπές. Ή πάλι το απρόοπτο που έπρεπε να θεραπεύσω, αφού μια ασύλληπτη καταιγίδα, βύθισε για ώρες στο σκοτάδι την περιοχή και έμειναν οι ετοιμασίες στη μέση. Εκείνη τη χρονιά, η γιορτή μεταφέρθηκε σε μια παραλία και εξελίχθηκε σε ένα μυθικό beach party.
Ήταν κι άλλα μαύρα γενέθλια, σαν αυτά που πέρασα στο θάλαμο της Εντατικής του Memorial ή εκείνα που ακολούθησαν θανάτους. Συμφιλιώθηκα με όλα. Γιατί, τι άλλο είναι η ζωή από την ικανότητα σου να συμφιλιώνεσαι με το ευμετάβλητο, το απρόοπτο, το παράδοξο ή το μη αναμενόμενο; Αν όλα τούτα δεν τα ξεπερνάς, είτε με τις προσωπικές σου μάχες, είτε με τη δυναμική ονειροπόληση που σου επιτρέπουν να βγεις στον αφρό, την πάτησες!  Η ήττα καραδοκεί.
Όλες ετούτες οι προσωπικές συμφιλιώσεις, άλλωστε, ορίζουν την ποιότητα του ανθρώπου και κυρίως, το αν θα σταθεί όρθιος, όταν όλα γύρω του βάλλουν στο ευάλωτον της ίδιας του της ύπαρξης. Καθορίζουν αν θα υπερβεί τα όρια ή θα αφήσει τα γεγονότα να τον υποσκάψουν, καθ’ ολοκληρίαν ή μερικώς.
Αχ εκείνες, οι μαγικές κλωστές που οδηγούν στις αναμνήσεις! Ελάχιστα χρόνια πριν, φίλες καρδιάς αποφάσισαν να μου κάνουν promo γενέθλια την προπαραμονή, αλλά και την παραμονή της αυθεντικής γιορτής! Επιστρατεύτηκε ένα καρπούζι, αφαιρέθηκε το εσωτερικό του, γέμισε με γιαούρτι και σπιτικό βύσσινο γλυκό, βρέθηκε και ένα τεράστιο κερί, και τσούπ! Γιόρταζα μέρα μεσημέρι!
Και την επόμενη, μου εμφάνισαν με τούρτα vintage με ροζ ζαχαρένια τριαντάφυλλα και ασπρισμένα αμύγδαλα, για να συνεχισθούν οι πρόβες γενεθλίων! Θεότρελες.
Ηλιοφίλητη και Πριγκηπέσα και Μεγαλειότατη και Αγαπημένη και Φίλη και Γυναίκα και Σύντροφος και Ερωμένη…
Όλους ετούτους τους τίτλους μου τους χάρισαν και τους τίμησα και τους αγάπησα όλους. Γιατί οι φίλοι και οι αγαπημένοι, είναι θάλασσα, ωκεανός και σπάνια στεριά και λιμάνι. Και ποιος εχέφρων παράφορος θέλει στεριές και δέστρες; Όχι εγώ πάντως. Με τρομάζει η ιδέα της εξασφαλισμένης σιγουριάς. Προτιμώ την αέναη έκπληξη, ως τον ύστατο συμβιβασμό με ό,τι ονομάζουμε ζωή, βίο, ύπαρξη. Είναι ζήτημα οπτικής ή ίσως αυταπάτης. Αλλά έτσι είναι. Όταν ξεφλουτάρει το πράγμα, ανακαλύπτεις σ’ αυτό το μέσα κι έξω κουνημένο: Εσένα.
Τον αυθεντικό σου εαυτό. Ε αυτό!
Αναρωτιέμαι πάντως, για σας που με διαβάζετε, που βρίσκετε το κουράγιο καλοκαιριάτικο και παρακολουθείτε αυτούς τους μεταγενέθλιους συλλογισμούς.  
Θαυμάζω το θάρρος σας, να συνοδοιπορείτε σε ένα λαβύρινθο σκέψεων που καταγράφονται εδώ, ανεπεξέργαστες και ως έχουν, σε μια προσπάθεια να περιγράψω μια αίσθηση του Εγώ, που μπορεί στο τέλος να αποδειχθεί και ολότελα λανθασμένη.
Ποιος νοιάζεται; Το να αναζητάς τις αυθεντίες και τις ανοξείδωτες αλήθειες, είναι από μόνο του μια άθλια καταπόνηση. Κι έχω πάψει προ πολλού να υποβάλω εαυτόν σε μάταιους κόπους.
Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα, ότι το Εγώ είναι ασαφές τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα, αφού εξαρτάται από τις αδιανόητα μεταβλητές συνθήκες κάθε στιγμής. Οπότε, τι ψάχνετε ψύλλους στ’ άχυρα; Έχει εκλείψει άραγε το είδος ή ανθίσταται;
Στέκομαι στην ιερότητα που κρύβει ο καθένας μας στη ψυχή του, εκείνη την άγια πτυχή, που αποκτά μετά από απανωτά ολοκαυτώματα και διαρκείς θυσίες εκείνων που θεωρούσε, φευ, ανέγγιχτα και απαραβίαστα! Κάψατε; Δώσατε στην εξαγνιστική πυρά το είναι σας; Εκμηδενιστήκατε ευπρεπώς και αδιαιρέτως; Ε τότε κατακτήσατε μια θέση στο Πάνθεον των αγνώστων Αγίων, που αξίζει να τους λατρεύει κανείς με τρυφερότητα, γιατί απλώς, έκαναν παρανάλωμα όλο τους το είναι για να επιβιώσουν.
Μόνο, το καλό που σας θέλω, μη δείχνετε πληγές και τραύματα! Αυτά είναι τα πλέον αυστηρά προσωπικά δεδομένα.
Εν κατακλείδι, δεν ξέρω αν υπάρχει όντως ένας σωστός και ένας λάθος τρόπος να πορεύεσαι μέσα στα χρόνια, ούτε αν η ένδοξη ή φρικτή παιδική μας ηλικία καθορίζει τα επόμενα, ως ρυθμιστής συμπεριφοράς και άλλα συναφή Φροϋδικά. Στο χέρι μας είναι να αλλάξουμε τα δεδομένα και να διευρύνουμε χρόνια και στιγμές, κρατώντας τα πολύτιμα και πετώντας στα σκουπίδια, όσα αποδείχθηκαν άχρηστα.
Κρατώντας τις χαρές και τα ευφρόσυνα, ξεσκαρτάροντας τα αυθεντικά ή τα κατά συνθήκην δράματα. Αφού αντέξαμε ως εδώ, το μέλλον διαγράφεται κατά το δοκούν ή το αδόκητον. Κι εμείς αντιστεκόμαστε στη φθορά και αναβιώνουμε με αγιάσματα κι αναθέματα. Είναι εντελώς υψηλή Τέχνη να αντιμετωπίζεις τη Ζωή ως ταξιδευτής κι όχι ως τυχαίος ταξιδιώτης, που χάνεται σε χάρτες και ανουσιότητες. Μάθε να αναζητάς το απροσδόκητο και να νομίζεις ότι το Αύριο σου ανήκει, ο ήλιος θα ανατείλει για να σου χαϊδέψει το πρόσωπο, οι αετοί θα σε συνοδεύουν ηχηρά, οι πηγές θα βρίσκονται εκεί για να ξεδιψάς, τα δάση θα σου προσφέρουν άφατη ομορφιά και καρπούς θεσπέσιους και μια αγαπημένη αγκαλιά θα σε κλείνει μέσα της, στα δύσκολα της νύχτας, με παραμύθια ερωτικά.
Μέσα σε  όλη ετούτη την Ανα(σ)ταση, θα γιορτάζεις γενέθλια ολόδικά σου, αδιαφορώντας για τους καθωσπρεπισμούς, τα κλισέ, τους περιορισμούς της ηλικίας, γιατί επιτέλους συνειδητοποίησες, ότι ως ενήλικας, το μόνο που οφείλεις είναι να ζεις ευδαίμων και να τα έχεις εντάξει με τον εαυτό σου και όχι με τους άλλους. Αν κάποιοι μπορούν να ακολουθήσουν στο ταξίδι της τωρινής εκδοχής της επικίνδυνης σαγήνης, έχει καλώς.
Εγώ, σε κανέναν δεν είπα ποτέ: μοιάσε μου! Θέλω τον άλλον ατόφιο, γιατί έτσι μόνον έχει αξία η συνύπαρξη, κάτω από οποιαδήποτε μορφή σχέσης. Να βγάζετε γλώσσα και να αυθαδιάζετε στις αναπαραγωγές ανθρώπων. Να είσαστε πρωτότυπα, όχι κακέκτυπα του οιουδήποτε. Μικρομεγάλωσα πια και συμφιλιώθηκα με τα διαφορετικό και το καινούργιο. Δεν με ξενίζει (ούτε και με ξινίζει) το άγνωστο. Για ενηλικίωση, ούτε λόγος. Σας τη χαρίζω, με όλα της τα περιγράμματα και τους κανόνες. Τη θεωρώ προβληματική, προσβλητική και άχρηστη ως διαδικασία και έχω αποφασίζει να ‘ξωπετάω τα ζόρια. Άπαντα συλλήβδην, πλην εκείνων που μου ορίζει ο Έρωτας! Στου φτερωτού θεού τα Θοφάνεια, προσέρχομαι γυμνή και αφύλαχτη, για να δεχτώ τις σαϊτιές του κατάστηθα. Γιατί τι να την κάνεις τη ζωή χωρίς την Αγάπη; Βράσε στάρι και κάνε κόλλυβα της μοίρας σου. Εγώ ανανεώνω τους όρκους της δικής μου, σε διπλά συλλείτουργα, τις νύχτες στα σεντόνια μου.
Έρρωσθε και ευχαριστώ σας για τις ευχές και τα λόγια σας. Τα τυπικά, κι εκείνα τα άλλα της ψυχής.
Μακάρι να σας ξαναβρώ όλους εδώ, του χρόνου τέτοια μέρα.


Σκέψεις από "το εργαστήρι του συγγραφέα"

Από παιδάκι με γοήτευαν οι λέξεις. Πιο πολύ όσες δεν κατάφερνα να προφέρω. Ακόμα περισσότερο εκείνες που δεν καταλάβαινα το νόημα τους. Ετούτες οι τελευταίες είχαν μια μυστηριακή γοητεία. Ασκαρδαμυκτί, διαστίζω, έωλος, απεμπολώ, παραφερνάλια,  σόλοικος, τυρβάζει, φληναφήματα… Εσωτερικοί τόποι της παιδικής μου ηλικίας. Τιμαλφείς λέξεις που τις πήρα μαζί μου, τις κουβάλησα ευλαβικά, τις προστατεύω μέχρι σήμερα.
Τόποι αγαπημένοι των μετέπειτα χρόνων. Βιβλία. Στην αρχή δεκάδες, εκατοντάδες μετά. Χιλιάδες σήμερα. Συγγραφείς. Οδυσσείς που κάποτε ναυάγησαν στη βιβλιοθήκη μου, εραστές που επέλεξα να περάσω κάποιες νύχτες και μέρες μαζί τους.
Σκέψεις σύνθετες που χρειάζονταν σύνθετο λόγο για να εκφραστούν. Ή μήπως όχι; Δεν απορρίπτω, δεν αντιπαθώ, δεν αφήνω τίποτα πίσω μου. Οδοιπορούμε μαζί χρόνια τώρα και μάλλον δεν βαρεθήκαμε ο ένας τον άλλον.

[...]

Πού βρίσκεται το εργαστήριο του συγγραφέα;
Σε μια φευγαλέα σκέψη, ένα περίγραμμα ιδεών που άλλοτε μορφοποιείται, συντίθεται, γεννά σελίδες και γίνεται βιβλίο κι άλλοτε εξατμίζεται χωρίς προφανή αιτία.

[...]

Λέξεις. Φράσεις. Κείμενα. Θα γεμίσουν σελίδες κενές που σου βγάζουν προκλητικά τη γλώσσα. Καγχάζουν με το άγχος σου. Περιγελούν την αγωνία σου. Λοξοδρομούν την αναζήτηση σου. Αμφισβητούν τις ανακαλύψεις σου. Αποσιωπούν την είδηση. Μορφοποιούνται μέσα από απανωτά delete και undo. Μέχρι που να θριαμβεύσει η Αλήθεια σου.
Νυν και αεί ην ο λόγος…



Γκρέτα Χριστοφιλοπούλου


(Η Γκρέτα Χριστοφιλοπούλου είναι δημοσιογράφος, μέλος της ΕΣΗΕΑ, εξειδικευμένη στο οικονομικό ναυτιλιακό ρεπορτάζ.  Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Ναυτιλιακά & Ναυτικό Δίκαιο στο Λονδίνο και τη συνέχεια πήρε Μaster στον τομέα του Shipping Management. Ασχολήθηκε αρχικά με το επιχειρηματικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα "Κέρδος" και στη συνέχεια εργάσθηκε ως ναυτιλιακή συντάκτης στην εφημερίδα "Εξπρές", τον "Οικονομικό Ταχυδρόμο", την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" και το "Shipping Outlook" ενώ παράλληλα αρθρογραφεί για πολιτιστικά θέματα σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά. Από το 1986 μέχρι τον Ιούνιο του 2013 ήταν υπεύθυνη του ναυτιλιακού ρεπορτάζ στη ΝΕΤ 105,8 ενώ παρουσίαζε στη ΝΕΤ τη σειρά ντοκιμαντέρ με τίτλο "Οι κυρίαρχοι των θαλασσών" με σημείο αναφοράς το ελληνικό ναυτιλιακό θαύμα. Έχει κάνει δεκάδες εισηγήσεις και παρουσιάσεις σε διεθνή συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό ως πρόεδρος ή βασική εισηγητής προσκεκλημένη Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, Διεθνών Ναυτιλιακών Οργανισμών και φορέων της Ναυτιλίας. Είναι ιδρυτικό μέλος και διετέλεσε Γενική Γραμματέας της Διεθνούς οργάνωσης Women’s International in Shipping and Trading Association, Επίτιμο Μέλος Ναυτιλιακής Λέσχης Πειραιά καθώς και του Greek Children Found – New York  Memorial Cancer Center αλλά και ενεργό μέλος γυναικείων Πολιτιστικών Συλλόγων.
Το πρώτο της διήγημα με τίτλο "Πειραιάς και Piraeus" απέσπασε το δεύτερο βραβείο στον ετήσιο διαγωνισμό διηγήματος της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς, ενώ τον Απρίλιο του 2004, κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο "Η τέχνη της ζωής" αποσπώντας διθυραμβικές αναφορές στις ειδικές σελίδες βιβλιοκριτικής. Το βιβλίο παρακολουθεί την ιστορία μιας οικογένειας που αρχίζει από την Τεργέστη το Μάρτιο του 1824 και εκτυλίσσεται στο πολιορκημένο Μεσολόγγι, τα μαυροθαλασσίτικα λιμάνια, την Πόλη, τη Βοστόνη, το Παρίσι του μεσοπολέμου, τη λεηλατημένη Σμύρνη και φτάνει στην Καλαμάτα του σήμερα.
Το 2005, κυκλοφορεί μια εμπεριστατωμένη πολιτισμική μελέτη με τίτλο "Στου κύκλου τα γυρίσματα" ξετυλίγοντας ήθη, έθιμα, λαϊκές παραδόσεις και δοξασίες. Ανατρέχοντας στις σελίδες του βιβλίου ανακαλύπτεις ότι εκείνοι που ταξίδεψαν στη γη των Μακάρων δεν πήραν ζηλότυπα μαζί τους τις μνήμες και τις παραδόσεις τους. Τα διέσωσαν στο χρόνο και φρόντισαν να μας κληροδοτήσουν αυτούσιες τις πολυποίκιλες εκφράσεις της λατρείας τους, μεταμφιεσμένες πλέον σε χριστιανικές συνήθειες.
Το τελευταίο της μυθιστόρημα με τίτλο το «Παλίμψηστο του Αρχιμήδη» που ξεκινά από τη γέννηση του στις Συρακούσες και φτάνει μέχρι τις μέρες μας, ταξιδεύοντας τον αναγνώστη με τρόπο συναρπαστικό στις άγνωστες και απόκρυφες πτυχές της ιστορίας από το 287π.Χ μέχρι σήμερα.)

(πίνακας: Steven Jones "Learning to fly"







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου