Το ποιητικό έργο

του Κωνσταντίνου Μ. Σκηνιώτη

Η ποίηση του Κωνσταντίνου Σκηνιώτη θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί χαμηλόφωνη, όπως άλλωστε πρέπει να είναι η καλή ποίηση.  Μια γνήσια και εσωτερική κατάθεση δεν χρειάζεται ηχηρό τόνο για να ακουστεί, για να προσεγγίσει τον έτερο, τον αποδέκτη/αναγνώστη. Αρκεί να είναι γνήσια, αυθεντική και ειλικρινής. Τότε είναι η δύναμή της πολύ μεγάλη. Ο ίδιος τη χαρακτηρίζει μικρή χειροβομβίδα:

[…]

Με πλησίασε·

στην αριστερή τσέπη του σακακιού μου

μια μικρή χειροβομβίδα

απόθεσε.

«Εσύ θ’ αποφασίσεις», είπε,

«αν θες να την απασφαλίσεις

αν έτοιμος νιώθεις πια

η ζωή να δεις τι σου επιφυλάσσει».

(Ποιητική συνάντηση, Η ζωή είναι ταξίδι)

Ο Σκηνιώτης αντιμετωπίζει την ποίηση με υπευθυνότητα, γνωρίζοντας το εύρος και το βάθος του περιεχομένου της. Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να μιλήσουμε για το ήθος του ποιητή, που δεν σκορπά τα λόγια του εδώ κι εκεί χωρίς σκοπό. Και που, φυσικά, μιλά μόνον όταν έχει κάτι σημαντικό να κοινωνήσει στους άλλους. Απασφαλίζει τον ποιητικό λόγο, έχοντας επίγνωση των συνεπειών για τους άλλους αλλά κυρίως για τον εαυτό του. Εκτίθεται στη γνώμη, στην κρίση, στην επιδοκιμασία ή την αποδοκιμασία των άλλων και νιώθει διαρκώς υπόλογος απέναντι στη δική του φωνή. Είπε αυτά που ήθελε, έδωσε το έναυσμα για την κινητοποίηση της σκέψης των άλλων;

Με ωριμότητα μαζεύει από την γύρω πραγματικότητα όσα είναι άξια να ενδυθούν τον ποιητικό λόγο και να απογειωθούν από την καθημερινότητα, την πεζή και συχνά μίζερη, στο ποιητικό στερέωμα. Καθημερινές σκηνές που κινητοποιούν την κοινωνική του ευαισθησία, ερωτικά σκιρτήματα που αποπνέουν ένα πάθος όχι μόνο  για το έτερο πρόσωπο αλλά και για τη δημιουργία και τη ζωή. Αλλά και ψήγματα ενός πολιτικού λόγου, που φέρει μέσα του την ευθύνη των προτάσεων (αν δεχθούμε πως η ποίηση μπορεί να δώσει στον αναγνώστη της τη θέα σε έναν προνομιούχο κόσμο).

Φωνάζω δυνατά

Κι αγριεύουν τα λόγια.

[…]

Όμως, δες

πώς αλλάζουμε την Ιστορία·

μαζί, σαν παλιά γειτονιά.

Εδώ που είμαστε,

ή ο τοίχος ή εμείς.

Αυτός δεν φεύγει.

Σπάστε τον τοίχο.

(Σπάστε τον τοίχο, Ανθολογία)

Σαφέστατα ο ποιητής δηλώνει την συμπαράταξή του μαζί με τους άλλους, προκειμένου να αλλάξει το ζοφερό τοπίο. Αυτό το «μαζί» που δηλώνει στους στίχους του πέρα από μια στείρα απομόνωση και μια αδιέξοδη εγωκεντρικότητα, είναι από τις σημαντικότερες προσφορές του Σκηνιώτη στην ποίηση.

Η συντροφικότητα με όποια μορφή της, στην προσωπική σχέση, στην κοινωνική επαφή και σε πολιτική ακόμα εκδοχή, διαπνέει τον ποιητικό του λόγο. Σαν συνδετικός ιστός, σαν νήμα που οδηγεί με ασφάλεια σε άρση των αδιεξόδων.

Σε σκοτεινούς έρημους δρόμους

κρατούμενο.

Σε κάδους απορριμμάτων πλούσιους,

δύο τα κρατούμενα.

Στης καρδιάς το άδειο πουκάμισο,

τρία τα κρατούμενα.

Στου έρωτά μας τις συνάξεις

κι εδώ κρατούμενα.

Της ζωής μας το νήμα κομμάτι κομμάτι

πληθαίνουν τα κρατούμενα.

Γιατί έτσι, λέει ο μύθος,

αλώβητος μένω.

Έτσι, λοιπόν, απλά…

κρατούμενος.

(Κρατούμενα, Αγάπης νεύμα)

Στις πιο ώριμες ποιητικές του καταθέσεις ο Σκηνιώτης μιλά για την άλλη όχθη της ζωής, και αντιμετωπίζει τον θάνατο σαν  μια απαραίτητη και αναπόφευκτη συμπληρωματική εικόνα της πλέον θάλλουσας ζωής. Μιλά για τα εξαιρετικά του Επιγράμματα, στα οποία ανατέμνει με σύντομα στιχουργήματα, δίκην επιγραμμάτων, τη συνολική εικόνα του κόσμου: Ο έρωτας, η γέννηση, η έμπνευση, η δημιουργία, το θάρρος, η δύναμη, και άλλες έννοιες ελπιδοφόρες και αισιόδοξες. Πώς συνάδουν άραγε με την παραπάνω αίσθηση του αόρατου περάσματος, που δηλώνεται με τη μνεία του θεωρούμενου τέλους της ζωής; Η ζωή ένα όλον αδιαίρετο, όσο κι αν θέλουμε να μοιράζουμε τους κόσμους μας σε ορατό και αόρατο ή ανύπαρκτο. Έτσι όλες οι ζωντανές αναφορές στα επιγράμματα του Σκηνιώτη αφορούν, σκέφτομαι, τη μία και μοναδική ζωή. Αρχικά με τις επισημάνσεις για τις έννοιες που την καθορίζουν, προσδίδοντας νόημα και ενδιαφέρον. Και κατόπιν με τη διαπίστωση για τη φυσική συνέχεια (και όχι τέλος) αυτής της ζωής σε άλλη διάσταση. Η Τέχνη έχει τους δικούς της δρόμους και με κάθε μορφή της επικοινωνεί με τους αποδέκτες της. Όσο για το αν αυτές οι διαφορετικές μορφές της επικοινωνούν μεταξύ τους, αυτό περίτρανα επιβεβαιώνεται κάθε τόσο.

ΘΑΝΑΤΟΣ

Βέβαιον,

το μόνον εν μέσω αβεβαιοτήτων

κατάλυσις των δεσμών του έσω κόσμου

προαύλιον του οίκου της αληθείας.

Συντεταγμένα,

η ζωή παρελαύνει προς αυτόν.

ΖΩΗ

Απρόσμενο παράθυρο

στο χρόνο ολοφώτιστο,

χορός πυρίδρομος προς θάνατον·

πρωτίστως, ολάνθιστος κήπος το σύμπαν.

(Επιγράμματα)

Ο Σκηνιώτης ανοίγει με την ποίησή του μια χαραμάδα στην αληθινή όψη του κόσμου, με όλες τις εγγενείς παραμέτρους. Και ο ίδιος συμμέτοχος στα αληθινά προβλήματα, με πολύτιμες (τις ελάχιστες που αναλογούν στον ποιητικό λόγο) προτάσεις ζωής. Ακόμα και στα λίγα πεζά του ακολουθεί την ίδια οδό.

[…]Βλέπεις αυτήν την καρδιά, είπα, αυτήν την καρδιά της μικρής ελιάς. Έχει κρυμμένο μέσα της όλον τον πόνο της ζωής της μέχρι εδώ. Έχει κρυμμένες μέσα της τις χαρές της ζωής της μέχρι εδώ. Από τη μέρα της σποράς, μέχρι τη μέρα της άνθισης και της συλλογής, όλα μέσα εδώ. Είναι ευτυχισμένη τώρα που συναντήθηκε λες μαζί μας; Άραγε πότε της χάλασε η ζωή; Την ώρα που έπεφτε από το δέντρο στα απλωμένα τούλια, την ώρα που στοιβαγμένη στη καρότσα ενός μικρού φορτηγού πήγαινε στη λαϊκή ή τώρα, που έτοιμη εδώ μπροστά μας θέλει να προσφέρει τη σάρκα της θυσία, για να βρει η καρδιά της την ελευθερία;

Πότε πιστεύεις ότι χάλασε η ζωή της;

Ή μήπως και δε χάλασε, μήπως τώρα εδώ, σήμερα, η ζωή της παίρνει διάσταση και συναντάει την αλήθεια; Ίσως η ώρα που η καρδιά βγαίνει στο φως είναι η καλύτερη στιγμή της ζωής[…]

(Πίστευε και ερεύνα, Κόκκινη κλωστή δεμένοι…)

Στα δύο παραμύθια του, για μικρά και μεγάλα παιδιά, όπως λέει, τις ιστορίες της Υακίνθης, θα μας δώσει το θαύμα της ζωής, το θαύμα της αγάπης, με τον αλληγορικό τρόπο που κάποτε είναι σαφέστερος του κυριολεκτικού.

Οδυσσέα, είπε ο γλάρος, σε συμπαθώ από χρόνια. Σε παρακολουθώ. Νιώθω ότι είμαι φίλος σου και θέλω να σε βοηθήσω. Θέλω να σταθώ στο πλάι σου. Άλλωστε αυτό είναι η φιλία. Μπορείς να το πεις και συντροφικότητα.  Να γνωρίζεις ότι σύντροφος είναι ένα χέρι που μπορεί να απλωθεί μπροστά σου σε μια δύσκολη στιγμή, χωρίς καν εσύ να το έχεις ζητήσει.

(Η πριγκίπισσα Υακίνθη και ο γλάρος Οδυσσέας)

Όταν μπορεί ο δημιουργός να επικοινωνεί με τόσους τρόπους, όταν μπορεί να ανιχνεύεται στις ποικίλες καταθέσεις του το ήθος, η υπευθυνότητα, η ποιότητα πρωτίστως, τότε αντιλαμβάνεσαι την πολύτιμη παρουσία ενός εξαιρετικού τεχνίτη του λόγου.

Βιογραφικά:

Ο Κωνσταντίνος Μ. Σκηνιώτης  γεννήθηκε το 1960 στην Αθήνα και µεγάλωσε στις γειτονιές του Κολωνού και του Αγίου Παντελεήµονα Αχαρνών.

Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στη Βιοµηχανική Σχολή Πειραιά. Τα προβλήµατα όρασης  που έχει από το 2003 δεν εµποδίζουν την επαγγελµατική, κοινωνική και συγγραφική του δραστηριότητα. Ασχολείται µε την τυπογραφία και τις εκδόσεις στην εταιρεία «Καµπύλη», µαζί µε τον αδερφό του Γιώργο Σκηνιώτη. Είναι µέλος του Δ.Σ. του αθλητικού συλλόγου «ΤΡIΤΩΝ» και του σωµατείου «ΜΑ.ΧΩ.Μ.Ε». Αρθρογραφεί τακτικά στον ηµερήσιο Τύπο για κοινωνικά θέµατα.

Έχει βραβευτεί για το ποιητικό του έργο δυο φορές µε το δεύτερο βραβείο, το 2009 από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών στον διαγωνισµό «Μάρκος Αυγέρης» και το 2013 από το Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» στον Λ΄ Λογοτεχνικό διαγωνισµό.

Από το 2007 είναι µέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών

Έργα:

Ιδιωτικές εκδόσεις:

«Στιγμές ζωής νότες μουσικής» (1996)

 «Είσοδος στο φως» (2002)

 «Το αίνιγμα του ξύλινου αλόγου» (2004)

 «Σπάστε τον τοίχο» (2006)

 «Παραίτηση; Ούτε λόγος να γίνεται!» (2006)

 «Ιχνηλασίες» (2008)

 «Το βλέμμα» (2010)

 «Περί έρωτα… και άλλων» (2010)

Επί του πιεστηρίου (2010)

Από τις εκδόσεις ΑΩ

«Κόκκινη κλωστή δεμένοι… »(μαζί με τη Φιλιώ Γκαβαλιζούδη) (2012)
«Ανθολογία» (2013)
«Η Υακίνθη και τα πέντε σπουργιτάκια πλανητοφύλακες»  (2015)
«Η Υακίνθη και ο γλάρος Οδυσσέας (2015)
«Επιγράμματα» (2015)
«Αγάπης νεύμα» (2015)
«Η ζωή είναι ταξίδι» (2016)

Επιμέλεια: Διώνη Δημητριάδου