«Μάκης Αποστολάτος 

10 κείμενα για το έργο του»

ένα βιβλίο αφιερωμένο στο έργο

του ποιητή και εκδότη Μάκη Αποστολάτου

από τις εκδόσεις Vakxikon

σκορπίστε ό,τι γράφω στο νοτιά

τα υπάρχοντα να πάρουν

ποιητές, ερημίτες, προδομένοι

Στις 13 Οκτωβρίου συμπληρώνονται έξι χρόνια από τον θάνατο του ποιητή Μάκη Αποστολάτου (1948-2010), που με το συγγραφικό του έργο αλλά και με την άλλη του ιδιότητα ως διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Ομπρέλα και ως πρόεδρος του λογοτεχνικού σωματείου Ενωτική Πορεία Συγγραφέων (Ε.Π.Ο.Σ.) διέγραψε τη δική του σημαντική πορεία στα γράμματα. Φίλοι και συνεργάτες του θεώρησαν πως όφειλαν στον πνευματικό αυτό δημιουργό ένα φόρο τιμής, που μεταφράζεται σε 10 κείμενα αποτίμησης του έργου του.

Στα κείμενα αυτά με τη σειρά παρακολουθούμε την πορεία του Μάκη Αποστολάτου, πρώτα στη σημαντική του συμβολή στα λογοτεχνικά πράγματα με το περιοδικό  Ομπρέλα. Αφιερώματα, εκλεκτές επιλογές παλαιότερων και νεότερων ποιητών και πεζογράφων, πρωτοτυπία στα θέματα. Αναφέρω για παράδειγμα το αφιέρωμα στην «Ερωτοθάλασσα», που ξεκινά με το υπέροχο «Όνειρο στο κύμα» του Παπαδιαμάντη. Αλλά και μια πληθώρα ονομάτων που παρελαύνει στις σελίδες του περιοδικού (Σικελιανός, Λειβαδίτης, Γκάτσος, Χειμωνάς, Σκαρίμπας, Κατσαρός και τόσοι άλλοι), τους οποίους παρουσίαζε με μοναδικό τρόπο. Παράλληλα, αφιέρωμα στον Μπουνιουέλ, στη Γαλλική Επανάσταση, δίνοντας με τη δική του αρθρογραφία αλλά και των συνεργατών του ποικιλία αναλύσεων και τοποθετήσεων σε θέματα ευρύτερα. Το τελευταίο τεύχος της Ομπρέλας δεν πρόλαβε να το δει τυπωμένο, νικημένος από τον καρκίνο στις 13 Οκτωβρίου του 2010.

Από το 1976 είχε την πρωτοβουλία για τη σύσταση σωματείου με τον εύγλωττο για τις αγωνιστικές του θέσεις τίτλο «Επιτροπή Αγώνα Νέων Λογοτεχνών (Ε.Α.ΝΕ.Λ.) που μετονομάστηκε σε Ενωτική Πορεία συγγραφέων (Ε.Π.Ο.Σ.) με στόχο την αναβάθμιση και την αυτοτέλεια της συγγραφικής οικογένειας. Σημειώνεται εδώ ο αγώνας του σωματείου για την κατάργηση των κρατικών βραβείων, με το σκεπτικό ότι επιβάλλουν τις επιλογές του κυρίαρχου κάθε φορά εξουσιαστικού πλέγματος και διαμορφώνουν έτσι μια εικόνα παραπλανητική για τα λογοτεχνικά πράγματα.

Στα κριτικά του άρθρα ο Μάκης Αποστολάτος φρόντιζε να είναι αντικειμενικός αλλά και γενναιόδωρος, ειδικά με τις νέες παρουσίες, τις οποίες ενθάρρυνε με τα κριτικά του σχόλια.

Την ποίησή του την αντιλαμβανόταν σαν ένα όχημα ιδεών με κέντρο τον έρωτα και την επανάσταση, αλληλένδετες έννοιες στη δική του ιδεολογική αντίληψη για τον κόσμο. Εξέδωσε πολλές ανθολογίες ποιητών αλλά και δικές του ποιητικές συλλογές (από το 1974 ως το 2010), οπότε και η τελευταία ποιητική του κατάθεση με τίτλο «Διαστολή και συστολή των σωμάτων», από τις εκδόσεις Στοχαστής.

Εδώ επιλεγμένα αποσπάσματα από ποιήματά του, ενδεικτικά του ύφους αλλά και του ιδεολογικού του κόσμου.

Της Ρόζας οι διαπιστώσεις δεν μας ξένιζαν

μηδέ η ευκινησία της

κι η αντοχή του χτικιάρη

να καταβροχθίζει την ημέρα όνειρα

τις νύχτες αποστάσεις.

Έτσι, πανταχόθεν πληττόμενοι

εν παντί τόπω και χρόνω βλασφημούντες

διασχίσαμε την δικτατορία της μηχανοκρατίας

σε μια ταφόπλακα σταθμεύσαμε

κυπαρισσί.

Κάποιος μας ονομάτισε «τρεις μάγοι»

και τον κατάπιε το σκοτάδι.

Εγώ κατάπινα τη γλώσσα μου

κι η τεφροδόχος

τη μάνικα της προδοσίας.

[…]

Η ζωή δεν θέλει ανούσιους στίχους ντεμοντέ

ξέρει πως στην επόμενη στροφή παραμονεύει ο θάνατος…

[…]

Σ’ αυτόν τον τόπο που γεννήθηκε η άνοιξη

όλα ειπώθηκαν, τι ν’ απογράψω.

Το σώμα έχει ανάγκες

δε ρωτά

κι αδυνατεί το πνεύμα.

Πώς να συλλάβω τους παλμούς των ψευδαισθήσεων

και να μετρήσω τους σφυγμούς της ανημπόριας;

Ως τα ποιήματα

να κυοφορήσουν τους ποιητές

θα ιδιωτεύω.

Τα κείμενα του βιβλίου υπογράφουν οι:

Γεράσιμος Α. Ρηγάτος

Θεοδόσης Πυλαρινός

Αγγελική Κομποχόλη

Αχιλλέας Σπυρόπουλος

Λουκάς Θεοχαρόπουλος

Γιώργος Καραντώνης

Κρις Λιβανίου

Κατερίνα Τσιτσεκλή

Δημήτρης Ι. Καραμβάλης

Χριστίνα Λιναρδάκη

Γιώργος Δάγλας

Μια έκδοση-αφιέρωμα που τιμά το έργο του σημαντικού αυτού πνευματικού ανθρώπου.

Διώνη Δημητριάδου