ΚΟΡΙΝΝΑ (1946-1949) Ένα ξεχωριστό μαθητικό περιοδικό του Αχιλλοπούλειου Παρθεναγωγείου της Ελληνικής Κοινότητας του Καΐρου Της Μαρίας Αδαμαντίδου - Κουτρουμπάκη

ΚΟΡΙΝΝΑ (1946-1949)

Ένα ξεχωριστό μαθητικό περιοδικό

του Αχιλλοπούλειου Παρθεναγωγείου

της Ελληνικής Κοινότητας του Καΐρου

Της Μαρίας Αδαμαντίδου - Κουτρουμπάκη

εκδόσεις ΑΩ 

«Σε ρέουσα δημοτική, γεμάτη ελληνική ψυχή, το μικρό αυτό περιοδικό δείχνει την γνησιότητα και την ζωντάνια του Αιγυπτιώτου ελληνισμού. Θα άξιζε τα παιδιά των δικών μας σχολείων να το διαβάσουν, (…) να το μιμηθούν αν μπορούν…»

Η Καθημερινή, 20 Μαΐου 1947

Στο μεταπολεμικό Κάιρο, σε περίοδο μεταβατική για την Αίγυπτο και τους Έλληνες της χώρας, γεννήθηκε η Κόριννα, με πρωτοβουλία μαθητριών του παρθεναγωγείου της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου. Γεμάτο ιδεαλισμό και προσεγμένο από κάθε άποψη, το περιοδικό μέτρησε μόνο εννέα τεύχη. Η –για πολιτικούς λόγους– διακοπή της έκδοσής του έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς φωτογραφίζει μια κρίσιμη για τους Αιγυπτιώτες χρονική στιγμή, με φόντο το ταραγμένο αιγυπτιακό  τοπίο. Μα σημαντικότερη, ίσως, για την πολιτισμική της αξία είναι η κληρονομιά της Κόριννας: μαθητικά γραπτά όπου αποτυπώνονται η χαρά του ερχομού στο σχολείο, ο σεβασμός στον δάσκαλο, η κοινωνική συνείδηση, η όρεξη για δουλειά, δίπλα στον νεανικό ενθουσιασμό και την άκρατη αγάπη για την Ελλάδα, δίνουν το στίγμα μιας γενιάς — εύγλωττα ντοκουμέντα ελληνικής παιδείας, σχολικής κουλτούρας και γενικότερα, της ζωής μιας ακμάζουσας ακόμη παροικίας. Εβδομήντα χρόνια αργότερα, η παρούσα έκδοση έρχεται να προσθέσει τη διαδρομή της Κόριννας στο λαμπρό κεφάλαιο της παιδείας των Αιγυπτιωτών, που δεν έχει ακόμη μελετηθεί στον βαθμό που της αξίζει.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του περιοδικού είχαν οι μαθήτριες της Ε΄ Γυμνασίου, οι οποίες επέλεξαν και ως τίτλο το όνομα της αρχαίας Ελληνίδας ποιήτριας. Η Κόριννα ήταν λυρική ποιήτρια, κατά μια εκδοχή σύγχρονη του Πίνδαρου (5^ος αιώνας π. Χ.) ή κατά νεότερη έρευνα μάλλον του 2^ου π. Χ. αιώνα, από την Τανάγρα της Βοιωτίας.

Διαβάστε εδώ απόσπασμα από τη μαθητική έκθεση της μαθήτριας Γ. Ζαφειροπούλου με θέμα: «Στη χώρα που ζούμε». Δημοσιεύθηκε στο τεύχος του περιοδικού 30 Νοεμβρίου 1948 – 31 Ιανουαρίου 1949 (το οποίο έμελλε να είναι και το τελευταίο)

Αίγυπτος είν’ τ’ όνομά της. Ανατολή τη λεν στα παραμύθια. Ανατολή την ξέρουν όλοι οι απόμακροι λαοί της δυτικής Ευρώπης και της Αμερικής. Την βλέπουν αυτοί κοπέλλα, μυστηριώδικια, με πλούσια εβένινα μαλλιά, με μαύρα μάτια γεμάτα μυστήριο, ντυμένη σαν χανούμισσα κάποιου ανατολίτικου χαρεμιού. […]

Ο αιγυπτιακός λαός όμως δεν είναι τόσο ευτυχισμένος. Η τάξη των ευτυχισμένων τιτλούχων αποτελείται από λίγους, ενώ όλοι οι άλλο είναι φελλάχοι, αναγκασμένοι να δουλεύουν κάτω απ’ την αυστηρή και σκληρή διαταγή του αφεντικού τους. […]

Τόσα χρόνια ο φελλάχος δεν δούλευε μόνο [για] τον ομοεθνή του, αλλά ήταν αναγκασμένος να δουλεύη διπλά, να δουλεύη και για τους λευκούς κατακτητάς του. τώρα όμως ξύπνησε το υποδουλωμένο πνεύμα τους. Αποτινάζουν το ζυγό των ξένων με μίσος που άγρια εκδηλώνεται. Ίσως μια μέρα κατορθώσουν να απαλλαγούν και από τη σκληρή κυριαρχία των ομοεθνών τους. […]

Έμαθαν οι Ευρωπαίοι ν’ αντικρίζουν από μακριά τους ‘αραπάδες’ και να βλέπουν σ’ αυτούς κάτι όντα ταπεινά. Σήμερα αναγνωρίζουν πόσο λάθος είχαν τότε και προσπαθούν τώρα να τους πλησιάσουν, να τους γνωρίσουν. Δεν γίνεται όμως το ίδιο και από τους ιθαγενείς, γιατί αυτών η καρδιά έχει πλημμυρίσει από μίσος κατά του άσπρου εχθρού. Τον βλέπει σαν χάρο και προσπαθεί με κάθε τρόπο να του κάνει το κακό. Αλήθεια πόσο οδυνηρή ζωή περνούσε ο αιγυπτιακός λαός ανάμεσα απ’ την πλούσια βλάστηση, τα ωραία τοπία, με τα ελκυστικά ηλιογέρματα της χώρας τους, ενώ οι ξένοι ευτυχούσαν, κι οι άλλοι οι απόμακροι λαοί την έβλεπαν και την βλέπουν την ξακουσμένη Ανατολή ίδια ευτυχισμένη χανούμισσα με στολίδια τον αρχαίο της πολιτισμό, τη δόξα των φαραώ της, τις πυραμίδες και την Σφίγγα της.

Γεωργία Ζαφειροπούλου

Στ΄Γυμνασίου*, τεύχος 30 Νοεμβρίου 1948 – 31 Ιανουαρίου 1949

*Η Ζαφειροπούλου ήταν τελειόφοιτη κατά τη δημοσίευση, αλλά το κείμενο είχε γραφτεί το προηγούμενο έτος ως έκθεση ιδεών της Ε΄Γυμνασίου.

Η Μαρία Αδαμαντίδου γεννήθηκε στο Κάιρο, μαθήτευσε στο Αχιλλοπούλειο Παρθεναγωγείο και την Αμπέτειο Σχολή και σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Καΐρου. Στην Ελλάδα σταδιοδρόμησε στον περιοδικό Τύπο ως αρχισυντάκτρια και διευθύντρια σύνταξης, με συντομότερες θητείες στη μετάφραση, τη γελοιογραφία και την επιμέλεια εκδόσεων. Μεταξύ άλλων, ήταν υπεύθυνη έρευνας και σύνταξης κειμένων για το δίγλωσσο λεύκωμα Μίκης Θεοδωράκης: Οι αφίσες μου (Εκδόσεις Κέρκυρα, 2007).

Παράλληλα, από τη δεκαετία του 1990 ασχο­λείται ποικιλόμορφα με την αιγυπτιώτικη ιστορία και έχει στο ενεργητικό της: τη συγγραφή των βιβλίων Ελληνικός αθλητισμός στο Κάιρο του 20ού αιώνα και Ελληνικός περίπατος στο Κάιρο (εκδόσεις της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου, στις συλλογές της British Library και της Library of Congress), μελέτη για τον ζωγράφο Σταμάτη Βασιλείου (Πανεπιστήμιο Princeton, http://libguides.princeton.edu/c.php?g=84432&p=541391), δημοσιεύσεις άρθρων, οργάνωση εκδηλώσεων, ομιλίες με προβολή εικόνων για την παροικία και τις ελληνικές εκκλησίες Καΐρου, τον αιγυπτιώτικο Τύπο, τις ομοιότητες ελληνικού και αιγυπτιακού σινεμά.

Οι πιο πάνω δράσεις πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, το Κάιρο και την Αλεξάνδρεια στο πλαίσιο της συνεργασίας της με –μεταξύ άλλων– τον Σύνδεσμο Αιγυπτιωτών Ελλήνων, την Ελληνική Κοινότητα Καΐρου, την Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, τον Σύλλογο Ελλήνων Καΐρου και τον Σύλλογο Αμπετείου Σχολής (ιδρυτικό μέλος των δύο τελευταίων).

Ως φωτογράφος ελληνικών χώρων Καΐρου και Αλεξάνδρειας πραγματοποίησε την ατομική έκθεση Places of the Heart (Κάιρο, 1998) και συμμετείχε στην έκθεση «Οι Έλληνες της Αιγύπτου: Η άλλη πλευρά της Μεσογείου» (Δήμος Αθηναίων, 2000). Έχει επίσης συστήσει ιστορικό φωτογραφικό αρχείο (σχολεία, επιχειρήσεις κ.ά.) και αρχείο προφορικής ιστορίας. Αυτόν τον καιρό ασχολείται με τη συγγραφή της ιστορίας του Αχιλλοπουλείου  Παρθεναγωγείου Καΐρου. 

Ζει στην Αθήνα με τον σύζυγό της Άγγελο Κουτρουμπάκη.