Τρία ποιήματα από τη συλλογή

Η πληγή και η λέξη

Franz Kafka

(σε μετάφραση του Νίκου Βουτυρόπουλου)

από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν

Πρόκειται για ποιήματα που προέρχονται από την επιστολογραφία και τις ημερολογιακές σημειώσεις του Κάφκα. Όπως και το πεζογραφικό του έργο, έτσι και ο ποιητικός του λόγος διακρίνεται από τους ίδιους ιδεολογικούς άξονες, την ίδια υπαρξιακή αγωνία.

Τίποτα δε με κρατά.

Πόρτες και παράθυρα κλειστά

Δρόμοι μακρινοί και άδειοι

Ό,τι αγγίζω, καταστρέφεται

Η χρονιά της θλίψης πέρασε

Ξαπόστασαν τα φτερά των πουλιών.

Τις κρύες νύχτες ξεγυμνώθηκε το φεγγάρι

Η μυγδαλιά και η ελιά ωρίμασαν κιόλας

(από τα ποιήματα από Σκόρπια Κείμενα)

Άνοιξε πύλη άνθρωπε βγες

έξω

Τον αέρα ανάσανε και τη σιωπή

(από τα ποιήματα από τα Ημερολόγια)

Στον ήλιο του απογεύματος

με γερμένη την πλάτη μες στο πράσινο

σε παγκάκια καθόμαστε.

Τα χέρια μας κρέμονται κάτω,

Θλιμμένα ανοιγοκλείνουν τα μάτια μας.

Κι οι άνθρωποι ντυμένοι περνούν

με βήμα τρικλιστό πάνω σε χαλίκια

κάτω απ’ αυτόν τον τεράστιο ουρανό

που απλώνεται μακριά απ’ τους λόφους

ως τους λόφους πέρα μακριά.

(από τα ποιήματα από την Αλληλογραφία)

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο απόσπασμα από την εισαγωγή του Νίκου Βουτυρόπουλου, ο οποίος και μετέφρασε  τα ποιήματα:

[...] Όπως τα διηγήματα και τα μυθιστορήματα του Φραντς Κάφκα, αντίστοιχα και τα ποιήματά του παραμένουν ανοιχτά και ανεξιχνίαστα, προκαλώντας μια ακραία αίσθηση αποξένωσης που συνορεύει με τον τρόμο. Αυτό το αίσθημα της απόγνωση ς μπροστά στο αναπότρεπτο και στη μάταιη αναζήτηση σταθερών αξιών για την ανθρώπινη ύπαρξη, εκλογικεύεται δραματικά σε ένα από τα τελευταία του ποιήματα, στα τέλη του 1920.

...πεθαίνω σ' ένα μικρό φυλάκιο

στην άκρη του δρόμου

σ' ένα παντοτινά όρθιο φέρετρο

σ' ένα δημόσιο κτήμα

τη ζωή μου ξόδεψα προσπαθώντας

να συγκρατηθώ να μην το κομματιάσω.

Για να συνεχίσει με τον ίδιο εξομολογητικό τόνο:

Τη ζωή μου ξόδεψα πολεμώντας τον πόθο μου

να την τελειώσω.

Η εσώτερη απαίτηση του Κάφκα για τελειότητα στη γραφή μπορεί να μην εκπληρώθηκε ποτέ, όμως χωρίς αυτή είναι πολύ αμφίβολο αν είχε καταφέρει να αφηγηθεί τις αριστουργηματικές ιστορίες του. Η αγωνία αυτή που διατρέχει τις επιστολές και τα ημερολόγια, μεταβάλλεται στην υπαρξιακή αγωνία, μέσα στην οποία ζουν οι ήρωες του, μέσα σε ένα εφιαλτικό περιβάλλον, γεμάτο φόβους και απειλές, με καρικατούρες ανθρώπων να περιφέρονται, άλλοτε ψιθυρίζοντας και άλλοτε κραυγάζοντας ακατάληπτα λόγια. [...]