Τρίτη 29 Μαΐου 2018

Ουρανός Δωματίου του Θοδωρή Τσαπακίδη με σκίτσα της Λιάνας Μελισσαράτου και εισαγωγή της Παυλίνας Παμπούδη εκδόσεις Σοκόλη η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Vakxikon.grhttps://www.vakxikon.gr/vivlioprotaseis-iounios/


Ουρανός Δωματίου

του Θοδωρή Τσαπακίδη

με σκίτσα της Λιάνας Μελισσαράτου

και εισαγωγή της Παυλίνας Παμπούδη

εκδόσεις Σοκόλη
η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Vakxikon.grhttps://www.vakxikon.gr/vivlioprotaseis-iounios/




Δεν ξέρω αν κλείνονται τα όνειρα σε ένα δωμάτιο· ίσως όχι. Υπάρχουν όμως δωμάτια, με κλειστά ή ανοιχτά παράθυρα, που γίνονται χώροι δημιουργίας, που αναλόγως του ύφους αλλά και του πάθους/παθήματος βάφονται με γκρίζα ή πιο φωτεινά χρώματα, που καταργούν τις πιθανές διεξόδους/εξόδους ή που εφευρίσκουν μικρές χαραματιές για να περάσεις και να σωθείς. Εσύ επιλέγεις πώς θα δεις τον χώρο που σε περικλείει. Εσύ, με τη θέα που επιτρέπεις στον εαυτό σου, επιλέγεις και αν θα σωθείς.


Ο Θοδωρής Τσαπακίδης έκλεισε μέσα σε 47 μικρά ποιήματα την προσωπική του θέα στον έρωτα, στη μνήμη, στη μοναξιά, με τα τρία αυτά στην ουσία να συνυπάρχουν, πότε αγγίζοντας το ύψος ενός ουρανού και πότε συντρίβοντας το είναι τους στο όριο ενός δωματίου.

Πλησιάζω στο παράθυρο

να έχω καλύτερο σήμα

και τότε γίνεσαι ουρανός

και μπαίνεις με φόρα στο δωμάτιο



Ναι, έτσι ο έρωτας, μια παρουσία εν απουσία, ισχυρή δόνηση της σκέψης, ικανός να παρασύρει χτισμένους τοίχους, να καταργήσει ψεύτικα σύνορα και να καταπιεί αποστάσεις. Με την ίδια δύναμη, ωστόσο, ισοπεδώνει τα ζωντανά κάποτε αισθήματα, παίρνει το άδειο βλέμμα, το κενό της απουσίας εν παρουσία.

Με κοιτάζεις σαν φωτογραφία που δεν θυμάσαι

γιατί την τράβηξες.





Η ποίηση του Τσαπακίδη μιλά για την ερωτική σχέση, όμως αποφεύγει προσεκτικά όλες τις παγίδες που ποιητικά συνήθως στήνονται και απειλούν να διασύρουν -είτε με ωραιοποίηση είτε με επιφανειακή και απλουστευτική προσέγγιση- τον έρωτα που παρών ή απών, ζωντανός ή καταργημένος, κατορθώνει να είναι ορμητικός και -κυρίως- ρεαλιστικός, γήινος και απτός στις αισθήσεις. Στο αυτοαναφορικό ποίημα «Ποίηση» ο Τσαπακίδης ξεκαθαρίζει το τοπίο γενικότερα για τη γραφή δίνοντας έτσι στους ομότεχνους ένα υπόδειγμα λιτότητας και ουσίας – προϋποθέσεις για την αληθινή δημιουργία:



Δεν αντέχω άλλο τη γαλήνη

αυτή τη θάλασσα

αυτές τις λίμνες

τα δέντρα

και τα ελάφια

Ήρθα

στον ζωολογικό κήπο των αισθημάτων μου

μ’ ένα περίστροφο στην τσέπη

και δυο κομμένα χέρια



Είναι η θλίψη που γεννά τον λόγο, τη γραφή, είναι η επίγνωση της απώλειας ως άφευκτης συνθήκης που σε κάνει ποιητή· το στερεό υπόβαθρο, γεμάτο από μικρές συντριβές, ικανές να σου δείξουν το άγνωστο και εύκολα μεταποιήσιμο τοπίο του ανθρώπινου βίου. Αυτό σε κάνει να εκτιμήσεις με όλο της το αληθινό βάρος μια μετατροπή των συνθηκών, μια αισιόδοξη θεά, έστω και για λίγο. Το τελευταίο ποίημα της συλλογής μοιάζει να ανοίγει το παράθυρο του κλειστού δωματίου και να απελευθερώνει μια σπίθα φωτεινή.

Ώσπου ένα πρωί

κάποιος καθάρισε τους ουρανούς στο παρμπρίζ μου



Δεκατέσσερα σκίτσα της Λιάνας Μελισσαράτου συνομιλούν με τα ποιήματα. Για συνομιλία πρόκειται και όχι για απλή διακόσμηση των σελίδων, αφού τα σχέδια αυτά όχι μόνο  θεματικά δένουν με τον ποιητικό λόγο αλλά δίνουν τον ασπρόμαυρο και τον γκρίζο τόνο που απαιτείται για να προσεγγιστεί αυτός. Κάποια μάλιστα (το ένα απ’ αυτά και στο εξώφυλλο) δίνουν την εντύπωση, όπως έχουν αγκαλιάσει τον λόγο, ότι τον εμπεριέχουν. Υπέροχη, λοιπόν, συνομιλία λογοτεχνική και εικαστική. Τη συνομιλία επιλέγει και η Παυλίνα Παμπούδη στη σύντομη εισαγωγή της, εν είδει κρίσης-ανάκρισης στα ποιήματα του Θοδωρή Τσαπακίδη. Στο σύνολό της μια έκδοση ενδιαφέρουσα και για τη θεματική της και για την αισθητική της.

Διώνη Δημητριάδου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου