ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ ΘΗΡΙΟ ή ΘΕΟΣ Νουβέλα ΑΩ εκδόσεις Γράφει η Ελένη Λάππα-Οικονόμου η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

 

                                             

ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ

ΘΗΡΙΟ  ή ΘΕΟΣ

Νουβέλα

ΑΩ εκδόσεις

Γράφει η Ελένη Λάππα-Οικονόμου*

 η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

«Εδώ που είμαι ακόμα» • Fractal (fractalart.gr)

Εδώ που είμαι ακόμα»

Με τίτλο την αριστοτελική ρήση «Θηρίο ή θεός» το τελευταίο βιβλίο της Διώνης Δημητριάδου προϊδεάζει τον αναγνώστη για τη φιλοσοφική του διάσταση, παρά τη δηλούμενη κατάταξή του ως λογοτεχνικού είδους στο χώρο της νουβέλας.

Με εναλλασσόμενη αφηγηματική φωνή α΄ και γ΄ προσώπου, επιτελώντας εκάστη τον διακριτό της ρόλο, με κεντρικό πρόσωπο τον Ευγένιο και επικουρικά, για τις ανάγκες στοιχειώδους επικοινωνίας, τον φίλο Γεράσιμο, ο οποίος και θα επωμιστεί και τον τελικό ρόλο της αποκατάστασης της συνολικής εικόνας της μορφής του φίλου του βάσει των κειμένων και των φωτογραφιών, με στοιχειώδεις μεταξύ τους διαλόγους  και δράση σχεδόν ανύπαρκτη, η συγγραφέας μετέρχεται με πρωτότυπο τρόπο ένα θέμα καθαρά υπαρξιακό, εξ ου και η εμπλοκή και διαμεσολάβηση των πέντε «δοκιμιακών σχεδιασμάτων».

Να είναι άραγε αφορμή για τη συγγραφή η επιλεγμένη από τον ίδιο τον ήρωα απομόνωση, ασυμφιλίωτος με την πραγματικότητα, και η καθήλωσή του στην πολυθρόνα που μετακινεί ενίοτε κοντά στο παράθυρο για να παρατηρεί, χωρίς να συμμετέχει δραστικά, παρά μόνο  «ως έναυσμα για σκέψη» και ταξίδια νοερά;  Αλλά και όταν περνούσε από το πάρκο της γειτονιάς δεν είχε διάθεση να σταθεί περισσότερο και να χαζέψει τα παιδιά, το διέσχιζε βιαστικά και κατευθυνόταν στο σπίτι του, « το δικό του καταφύγιο».

 Εκεί, όπου χωρίς αλλότριους περισπασμούς μπορούσε ανενόχλητα ακόμη να προβαίνει σε ενδοσκόπηση, σε αγώνα αυτογνωσίας, να αντιπαλεύει με τον δικό του «λύκο», τον μονιά, με τον φόβο της ήττας να καραδοκεί, και ίσως και γι’  αυτό να αρχίζει να αποδέχεται τα όριά του, χωρίς όμως να παύει να αναζητά συνεχώς τη γνώση του «επέκεινα», καταφεύγοντας ακόμα και στον «δικό μας άγιο», τον Άρχοντα Μιχαήλ.

Είναι τότε που θα  παρεμβληθεί στο κείμενο αρκετές φορές η συνδρομή του Οιδίποδα, υπό τη μορφή «δοκιμιακού σχεδιάσματος», –το ένα μετά το άλλο, πέντε συνολικά–, μήπως και βρει απάντηση στο βασικό φιλοσοφικό ερώτημα που τον απασχολεί και γενικότερα απασχολεί τον άνθρωπο διαχρονικά και πανανθρώπινα, ατομικά και συλλογικά,  λαούς και θρησκείες, χωρίς να παίρνει απάντηση, με το θείο μόνο να τη δικαιούται. Με αυτή την αφορμή θα μιλήσει για τη συγκεκριμένη τραγωδία του Σοφοκλή, τον Οιδίποδα, και το ρόλο της Αράς, της Δίκης και της Μοίρας, καθώς και για την Τραγική Ειρωνεία. Θα προσπαθήσει να διεισδύσει στην ανθρώπινη ψυχή και το ισχυρό ανθρώπινο μυαλό, που «πορεύεται αναπόδραστα προς τη γνώση της αλήθειας, ικανής να τον οδηγήσει στον χαμό».

Παράλληλα με τα δοκιμιακά σχεδιάσματα καταγράφονται σε ημερολογιακές σημειώσεις από τις 30 Απριλίου ως τις 23 Μαΐου αναδρομές στο παρελθόν του ή συνομιλίες με τον Γεράσιμο με αναμνήσεις από τα φοιτητικά του χρόνια, τις παρέες των φίλων, τους αγώνες της ομάδας, τoυς κινδύνους που διέτρεχαν σε γωνιές και ταράτσες, τις απογοητεύσεις και τέλος τις πολλαπλές φωτογραφίες που παρατηρεί και θυμάται, χωρίς να απαλλάσσεται από το βάρος τους, που τον οδηγεί στη τραγική σκέψη: « Όχι! Αρνούμαι τη βολή των αναμνήσεων».

«7 Μαΐου εδώ που είμαι ακόμα». Είναι η τρίτη φορά που μαζί με την ημερομηνία προτάσσει στην ημερολογιακή καταγραφή ως αινιγματική διαπίστωση τον χώρο και τον χρόνο της παρουσίας του με το κέντρο βάρους στο «ακόμη». Είναι παρών «ακόμα», σε σχέση με τι και με  ποιον; Η απάντηση σαφής, χωρίς υπεκφυγές. «Κοίταξα τη στροφή του δρόμου. Έτσι σε περίμενα τα βράδια που ερχόσουν. Άφηνες το αυτοκίνητο πριν τη στροφή ,κατηφόριζες τον δρόμο κι έμπαινες στο σπίτι. Πώς μου πέρασε από τον νου ότι θα μου απαντούσες;». Είναι η πρώτη φορά που υπαινίσσεται τον θάνατο της αγαπημένης (Ελένης) με τη συγκίνηση, που απορρέει από τον ρευστό λόγο, καταλυτική! Και στο σημείο αυτό, με το πολύ προσωπικό βίωμα, θα προβεί στο βασανιστικό ερώτημα: « Τι χώρος είναι αυτός που βρίσκεσαι; Είναι χώρος;».

Στις υπόλοιπες έξι ημερολογιακές καταγραφές θα συνεχίσει να προτάσσει το: «Είμαι ακόμα εδώ», με την προσθήκη στο τελευταίο: «για πόσο όμως;» Να πρόκειται άραγε για μια προεξαγγελτική ανακοίνωση; Να προετοιμάζει, να σκηνοθετεί ίσως την έξοδό του ή να τη θεωρεί αναπόφευκτη; Η υποψία αυτοχειρίας πλανάται, ενισχύεται από το ποίημα του Σικελιανού «Η αυτοκτονία του Ατζεσιβάνο μαθητή του Βούδα».

Το τέλος, αν και αναμενόμενο, εκπλήσσει!

 Το βιβλίο Θηρίο ή Θεός της Διώνης Δημητριάδου, καταξιωμένης φιλολόγου, λόγιας ποιήτριας με πολυσήμαντη την παρουσία της στον χώρο της Λογοτεχνίας, αποτελεί με πρωτότυπο τρόπο μια τολμηρή  κατάθεση ψυχής, χωρίς «μαλάματα»,  αφού κατά τον ποιητή «τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε το πρόσωπό της». Με γνήσιο, εύγλωττο, ποιητικό γλωσσικό ένδυμα, με ευφυή τεχνική και εύστοχη διακειμενικότητα η νουβέλα κερδίζει την καρδιά και τη σκέψη του αναγνώστη, προκαλώντας ποικίλα συναισθήματα και στοχασμούς.

*Ελένη Λάππα-Οικονόμου

Φιλόλογος, συγγραφέας.

Από τις εκδόσεις Μέδουσα  κυκλοφορεί το μυθιστόρημά της  «Ισόβια Σχέση».