Κινέζικα μαρτύρια Αντώνης Ιορδάνογλου εκδόσεις Κίχλη η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

 

Κινέζικα μαρτύρια

Αντώνης Ιορδάνογλου

 εκδόσεις Κίχλη

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

Κινέζοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα • Fractal (fractalart.gr)

 

 

 

Κινέζοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα

 

Πέρασαν 747 χρόνια από την άφιξη του Μάρκο Πόλο στην Κίνα, και από τότε προσπαθούμε να μάθουμε και να καταλάβουμε αυτό το συχνά εκπληκτικό και συχνότερα ακατανόητο έθνος. Αυτό γράφει ο Αντώνης Ιορδάνογλου στο εισαγωγικό κεφάλαιο («Αντί εισαγωγής») του βιβλίου του. Η αλήθεια είναι πως κάθε εθνότητα διατηρεί τις ιδιαιτερότητες της, και αναπόφευκτα φαντάζει από δυσνόητη έως ακατανόητη  στις υπόλοιπες, πολύ περισσότερο αν η πολιτισμική απόσταση που τις χωρίζει μοιάζει αγεφύρωτη. Αυτό συμβαίνει με τους Κινέζους, όταν συναντώνται (εδώ με την τουριστική τους ιδιότητα) με τον δυτικό κόσμο, που χωρίς αμφιβολία φαίνεται και στους ίδιους ακατανόητος.

Ο Αντώνης Ιορδάνογλου παρουσιάζει στα Κινέζικα μαρτύρια 11 μικρές ιστορίες που αποτυπώνουν τις μικρές και μεγάλες οδύσσειες των Κινέζων που επισκέπτονται τη χώρα μας, αλλά ταυτόχρονα και τα μαρτύρια των συνοδών τους, δηλαδή των MSG, των «Mandarin Speaking Guides». Απαραίτητοι αυτοί οι τελευταίοι, καθώς οι Κινέζοι δεν μιλούν καμία άλλη γλώσσα πλην της δικής τους, οπότε η συνεννόηση καθίσταται διαφορετικά αδύνατη. Κι όμως, πολλά προβλήματα προκύπτουν ακόμη και με τους συνοδούς τους, γιατί αυτοί δεν είναι έμπειροι διερμηνείς ή ξεναγοί αλλά, όπως διαβάζουμε: πρώην έμποροι, φοιτητές, μάγειροι, σερβιτόροι, πλανόδιοι πωλητές, πτυχιούχοι πανεπιστημίων, δημοσιογράφοι, ντελιβεράδες, νοικοκυρές, μοντέλα… όρεξη να ’χεις να μετράς. (σ. 17), οι οποίοι, όπως είναι φυσικό, δυσκολεύονται και οι ίδιοι με την ελληνική γλώσσα. Στα δικά τους χέρια αφήνονται οι εύποροι Κινέζοι τουρίστες, που έρχονται συνήθως για ένα ταξίδι λίγων ημερών στη χώρα μας, με στάση στην Αθήνα, στη Μύκονο, στη Σαντορίνη, για ό,τι προλάβουν να δουν ή για ό,τι πιστεύουν ότι θα συναντήσουν. Αποφεύγοντας τον ήλιο και το μπάνιο στη θάλασσα, θέλουν να δοκιμάσουν την ελληνική κουζίνα, ακόμη κι αν τη «νοθεύουν» με κινεζικές προσμείξεις όπως π.χ. ψαρόσουπα στην οποία ζητούν να βράσουν μακαρόνια, για να καταλήξουν στο σίγουρο πιάτο, δηλαδή ένα καλό κινέζικο φαγητό!

Οι ιστορίες του Ιορδάνογλου, στηριγμένες σε αληθινά γεγονότα με την επεξεργασία που απαιτεί η μυθοπλασία, έχουν όλες ένα χαρακτηριστικό: βγάζουν πολύ γέλιο. Έτσι άλλωστε ξεκίνησε και η ιδέα της καταγραφής τους, όταν συχνά φίλοι του συγγραφέα ζητούσαν να τους διηγηθεί τα σπαρταριστά περιστατικά που αποκόμισε από την εμπειρία του ως διευθυντής ταξιδιωτικού γραφείου που διοργανώνει ταξίδια ολιγοήμερα για τους εύπορους Κινέζους τουρίστες. Και, να το πούμε κι αυτό, έχει σημασία το γεγονός ότι οι πελάτες του δεν υπολόγιζαν το χρήμα, με τον τρόπο όμως των πολύ πλούσιων, που ξοδεύουν αλόγιστα για παράλογα πράγματα τη στιγμή που είναι φειδωλοί στα απολύτως στοιχειώδη. Ας αφήσουμε στην άκρη τον σκαιό τρόπο που συμπεριφέρονται σε όποιον θεωρούν υποδεέστερο από αυτούς, συνήθως τον συνοδό τους ή τους άλλους ταλαίπωρους τουρίστες, που είχαν την ατυχία να συναντηθούν μ’ αυτούς τη λάθος στιγμή στο λάθος μέρος.  

Αυτό που κατορθώνει ο Ιορδάνογλου είναι να συγκεράσει τη γελοιότητα που προκύπτει από τις απρόβλεπτες συμπεριφορές τους –συχνά το κωμικό αγγίζει πράγματι το γελοίο– με την κατανόηση απέναντι στις παράδοξες συνήθειες, που εκδηλώνονται με ακραίο τρόπο στην ξένη χώρα στην οποία βρέθηκαν. Θα σκεφτόντουσαν, για παράδειγμα, στη χώρα τους να βράσουν ένα χταπόδι μέσα στον βραστήρα του νερού; Αυτό πάντως το έκαναν στο πολυτελές ξενοδοχείο της διαμονής τους. Αλλά και στις γνωστές ψησταριές στα Καλύβια αξίωσαν να φάνε ψητή τσιπούρα, χωρίς καθόλου να τους ενοχλεί πως το ψάρι (κατεψυγμένο και αγορασμένο εσπευσμένα από το κοντινό σούπερ μάρκετ, γιατί ο πελάτης έχει πάντα δίκιο) ψήθηκε πάνω στο αρνίσιο λίπος της ψησταριάς.

Πρόκειται για έναν οδηγό κοινωνικής συμπεριφοράς των άγνωστων σ’ εμάς Κινέζων, έναν τρόπο να κατανοήσουμε πώς από την ιδέα που έχουν για τον δυτικό κόσμο (τον οποίο γνωρίζουν μέσα από το ψηφιακό σύμπαν και τον οποίο προσπαθούν να αντιγράψουν) προσγειώνονται στον αληθινό δυτικό τρόπο ζωής, που καθόλου δεν τους αρέσει.

 

Οι Κινέζοι είναι ακόμη ένα μεγάλο ερωτηματικό για τον περισσότερο δυτικό κόσμο. Λένε πως τώρα είναι η στιγμή τους. Αν είναι αλήθεια, μάλλον θα πρέπει να τους καταλάβουμε λίγο καλύτερα. Και δεν χρειάζεται να κάνουμε το ταξίδι του Μάρκο Πόλο γι’ αυτό. Έρχονται οι Κινέζοι πλέον ως εδώ. (σ. 11).

 

Είναι, όμως, και μια σειρά από αφηγήσεις που, μέσα από το χιούμορ, μας δείχνουν έναν τρόπο προσέγγισης του αλλότριου, του ξένου σε ήθος και έθος, που (ας μην έχουμε αυταπάτες) μας βλέπει κι εμάς παράξενους, ακατανόητους και αστείους ίσως.

Διώνη Δημητριάδου