Δασοτόπι εύφλεκτων ουλών Νίκος Α. Πουλινάκης εκδόσεις Το Ροδακιό η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

 

Δασοτόπι εύφλεκτων ουλών

Νίκος Α. Πουλινάκης

 εκδόσεις Το Ροδακιό

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ: Η ενδιαφέρουσα περίπτωση του Νίκου Α. Πουλινάκη • Fractal (fractalart.gr)

 

 

 

 Η ενδιαφέρουσα περίπτωση του Νίκου Α. Πουλινάκη

 

Στην τρίτη προσωπική του συλλογή ο ποιητής επιδίδεται σε μια διακριτή όσο και ενδιαφέρουσα  τεχνουργία των λέξεων –με τεχνικές που δοκίμασε σε προηγούμενη δουλειά του (Η εθελούσια ερυθρότητα των λέξεων, ΑΩ, 2018) όταν συνταίριαξε ουσιαστικά και επίθετα με ευφάνταστη λεξιπλασία για να δομηθούν τότε λεκτικά τα χαϊκού. Εδώ τώρα έχουμε ευρύτερες ποιητικές δημιουργίες, χωρίς να λείπουν, ωστόσο, κάποια εμβόλιμα τρίστιχα στην τεχνική των χαϊκού (Λόγια στο θάμπος/ τα σφάζουνε με σουγιά/ να μη γεννάνε) που ο ποιητής αγαπά. Επιλέγει συχνά την προσωποποίηση των αντικειμένων καθώς και την ταυτοποίηση των προσωπικών καταστάσεων με τη μορφή και τις ιδιότητες των αντικειμένων. Μια επιλογή που άλλοτε ευστοχεί και άλλοτε υπερφορτώνει και αδικεί το ποίημα, κάτι που δύσκολα μπορεί κανείς να αποφύγει, όπως έχει δείξει η απόπειρα και άλλων ποιητών να πειραματιστούν με μια ανάλογη τεχνική (και όχι πάντα τέχνη) των λέξεων. Δεν είναι όμως εκεί που φαίνεται η ποιότητα του ποιητικού λόγου.

Νομίζω ότι η ποιητική τέχνη του Πουλινάκη φαίνεται κυρίως εκεί που αφήνεται σε πιο ελεύθερο στίχο, μακριά από προκαθορισμένες μετρήσεις και από λεκτικές δεσμεύσεις. Έχει τότε την ικανότητα να φτιάχνει σπουδαίες εικόνες, να αφηγείται συχνά μικρές ιστορίες, να προσδιορίζει την αρχική του ιδέα με τον καλύτερο τρόπο. Έτσι, βλέπουμε τη γυναικεία φιγούρα: Μόνη κι έρμη σαν καραβοφάναρο/ στον εξώστη αγριεμένου πελάγους («Γυναίκα») ή αλλού μια μοναχική πάλι φιγούρα: Κάποτε πατούσε τ’ όνειρο και το ξενύχιαζε./ Τώρα παίρνει σβάρνα τα καπηλειά/ να το κεράσει κούπες/ γεμάτες γλυκό κρασί/ μπας και το καλοπιάσει. («Κάποτε»). Άλλοτε σε πρώτο πρόσωπο μιλά στους απόντες προσφιλείς (απολεσθείσες παρουσίες πλέον) ή αλλού στον εαυτό του, όταν νιώθει να τον εγκαταλείπει η ποιητική ιδέα. Άλλοτε πάλι χρησιμοποιεί το τρίτο πρόσωπο για να συμπεριλάβει σ’ αυτή τη φαινομενικά ουδέτερη παρουσία και τον εαυτό του. Με αφιερωμένη τη συλλογή στους γονείς του, βρίσκει αφορμές να τους μιλήσει.  Συγκλονιστική η απεύθυνση στον πατέρα του: Πατέρα, γιατί χολοσκάς;/ Γύρισε πλευρό. Έτσι γεια σου./ Κι αύριο θα είσαι περδίκι./ μην ξεχνάς πως σε λίγες μέρες/ έχουμε να  αλωνίσουμε/ τόσες μα τόσες αστραπές. («Αστραπές»), όπως και η αναφορά στη μητέρα του: Είχα μια μάνα πασπαλισμένη/ με ζάχαρη που μεταμορφωνόταν/ σε καρβουνάκι θυμιάματος («Είχα μια μάνα»).

Ξεχωρίζω, ανάμεσα σε πολλά καλά, το ποίημα «Σκάνδαλο», ευφυές στις επαναλήψεις του, το «Εδώ και κάμποσο καιρό» για την ειλικρίνειά του στην αναζήτηση της ποιητικής έννοιας, καθώς και τα «Η έκταση της αμαρτίας» ([…] Ω, έχω βαθιά επιθυμία να καπνίσω/ την έκταση μιας αμαρτίας./ Ναι, αυτό θέλω./ Α, και κάτι ακόμη./ Μην ξεχάσετε να μου φορέσετε κατάσαρκα/ τα παλιά λινά μου λάθη/ και κρατήστε τα καινούρια/ προκειμένου να προσεύχονται απερίσπαστα για μένα.) και «Το κλειδί», γιατί μοιάζουν με απευθείας κοίταγμα θαρραλέο στον καθρέφτη.

 

Θυμάμαι πριν φύγω απ’ το σπίτι

η μάνα μου με σταύρωνε λέγοντάς μου:

«Να προσέχεις, γιατί τι θαρρείς πως είναι

όλος ο κόσμος; Μια αυλίτσα τοσηδά.

Μια ζαβολιά απ’ το πρωί ίσαμε το βράδυ».

Και μού ’δινε το κλειδί της ελπίδας

πού ’χε την ανθοφορία της πασχαλιάς

να το ρίχνω στην τσέπη

του παντελονιού μου.

Για φαντάσου! Δίχως να λογαριάσω

τους άπειρους ελιγμούς των χρόνων

που κύλησαν μέσα απ’ τα χέρια μου

έχασα ξάφνου εκείνο το κλειδί.

Κι ο κόσμος μεμιάς κατσούφιασε.

Κι έπαψε να μοσχοβολά

πράσινο σαπούνι και αλισίβα.

Γίνηκε, το λοιπόν, μια μακρόσυρτη

φθισική βρισιά και κλείστηκε

στο σανατόριο του πόνου.

Κι εγώ κοντεύω να τρελαθώ.

(«Το κλειδί»)

 

Θα ήταν ενδιαφέρον κάποια στιγμή να δούμε μια συλλογή του πάνω σε ενιαία θεματική, με περισσότερο εμφανή τα δυνατά του ποιητικά σημεία: εικονοποιημένη ιστορία διάχυτη από τον εσωτερικό ρυθμό που κινητοποιεί τις λέξεις του, με διάφανη όσο γίνεται ενδοσκόπηση, ένα μοίρασμα πολύτιμο της ευαισθησίας που τον διακρίνει και της ταπεινότητάς του.

Ο Πουλινάκης άργησε να μιλήσει ποιητικά. Από την πρώτη του συλλογή είχε την αίσθηση του μέτρου παρουσιάζοντας μια ευσύνοπτη ποιητική κατάθεση, συνέχισε πειραματιζόμενος στην τεχνική των χαϊκού και τώρα προσφέρει με ωριμότητα μια αξιόλογη ποίηση προσωπικού χαρακτήρα. Δείχνει έτσι πως από συλλογή σε συλλογή κερδίζει σε ποιητικό ρυθμό, βάζει μέσα στους στίχους του όλο και περισσότερο την προσωπική εξομολόγηση χωρίς περιττά φτιασίδια, κατανοεί τη διαφορά που μετασχηματίζει μια σύναξη λέξεων σε ποίημα. Κι αυτό είναι το πιο σημαντικό.

 

 Διώνη Δημητριάδου