Χρύσα Ευστ. Αλεξοπούλου Πορείες κατάδυσης Εκδόσεις Περισπωμένη (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών «Λάμπρος Πορφύρας» 2021)

 

Χρύσα Ευστ. Αλεξοπούλου

Πορείες κατάδυσης

Εκδόσεις Περισπωμένη

(Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 

«Λάμπρος Πορφύρας» 2021)

Η ποιητική συλλογή «Πορείες Κατάδυσης» αποτελείται από τρεις ενότητες: Κατάδυση στο υγρό στοιχείο (Στάσεις 12), Κατάδυση εντός (Στάσεις 9) και Κατάδυση στο επέκεινα (Στάσεις 6). Η συλλογή αποτείνεται σε δεύτερο ενικό πρόσωπο, σε ένα γενικό «εσύ» διευρύνοντας έτσι τους αποδέκτες της, αν και το πρώτο πρόσωπο παραμένει κεκαλυμμένο πίσω από αυτή την απόσταση. Στο πρώτο μέρος εκκινεί μια ονειρική κατάδυση στο υγρό στοιχείο με την επίγνωση από την αφετηρία της μοναχικής πορείας του ανθρώπου τόσο της μοναξιάς του όσο και της «δύσης» που κλείνει μέσα της η κατά-δυση, ενώ ο συνειρμός του υγρού στοιχείου παραπέμπει στην ενδομήτρια ζωή, «…στο φίλιο νερό της μητρικής ανάμνησης». Με εικόνες και περιγραφές αποδίδεται η κατάδυση στο υγρό στοιχείο με εναρμονισμένο λόγο και εικόνα. Περιγράφεται το πέρασμα από τον γήινο κόσμο στην απεραντοσύνη του υδάτινου, από την «καθήλωση» επί γης της βάδισης στην ελευθερία της κατάδυσης. Στη δεύτερη ενότητα, «Κατάδυση εντός», ξεδιπλώνεται στις εννέα στάσεις της η αναμέτρηση με τον εαυτό. Επιχειρείται μια υποδόρια εκρηκτική διολίσθηση στον μέσα κόσμο και συγχρόνως η επαναξιολόγηση εκείνων που η μνήμη διασώζει. Η αγάπη, ο έρωτας, η συγχορδία των συναισθημάτων στον αντίποδα του τετριμμένου, της ανίας, της άγονης επανάληψης, δίνουν την τόλμη και τη σπουδή για να αγγίξεις την τρυφερότητα, να ανασάνεις την ελευθερία. Στο κλείσιμο της δεύτερης ενότητας της συλλογής, η καθοδική πλεύση «εντός» οδηγεί στην αλήθεια της μυστικής σου ανάγκης, σε μια νέα πραγματικότητα ώσπου… να ενωθείς με το πρόσωπό σου, μόνος και αληθινός. Η συλλογή κλείνει με την «Κατάδυση στο επέκεινα», όπου χαράζεται η πορεία προς την επικείμενη έξοδο. Στις έξι στάσεις ηττάται κατά κράτος το μικρό, το σαθρό, το συμβατικό και τούτη η τελευταία κατάδυση δεν είναι παρά η υπέρβαση που οδηγεί στη συνάντηση με την αλήθεια: Κατέρχεσαι, εκεί που δεν υπάρχει ούτε φίλος ούτε/ εχθρός, μόνος με την αλήθεια κατάματα να ετοιμάζει/ την άνοδό σου στο Φως. (Δελτίο Τύπου)

 

Βιογραφικό

 

Η Χρύσα Ευστ. Αλεξοπούλου κατάγεται από την Αμαλιάδα. Σπούδασε Φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, παρακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία και είναι αριστούχος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Υπηρέτησε στη Β/βάθμια Εκπαίδευση ως καθηγήτρια και σχολική σύμβουλος Ανατ. Αττικής. Δίδαξε στη Γ/βάθμια Εκπαίδευση στην Ελλάδα (Αρχαίο Δράμα στο Ε.Α.Π.) και στη Γερμανία (Ελληνική Γλώσσα και Πολιτισμό). Έχουν εκδοθεί η διατριβή της («Η γυναικεία δράση στον Ευριπίδη: εκδίκηση και επιβολή: Μήδεια, Εκάβη, Ιππόλυτος», Εκδ. Ελληνικά γράμματα, 2000), βιβλία για την Αρχαϊκή Λυρική Ποίηση («Από τον ανατρεπτικό Αρχίλοχο στον λυρικό αφηγητή Βακχυλίδη», Εκδ. Έννοια, 2004) και τον Ευριπίδη («Ευριπίδης: ο ποιητής του πάθους και των παθημάτων», Εκδ. Πεδίο, 2018). Μελέτες της για φιλολογικά θέματα έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά και σε συλλογικούς τόμους. Έχει μεταφράσει επιλεγμένα αποσπασμάτων των Γερμανών ποιητών Χάινε, Μέρικε και Αννέτ Φον Ντρόστε-Χίλσχοφ, ενώ έχουν εκδοθεί πέντε ποιητικές της συλλογές:

 

 1. «Βορείως του Νότου», Εκδ. Γαβριηλίδη, 2005

 2. «30 και 1 Νυχτερινές Αντανακλάσεις», Εκδ. Ηριδανός, 2008

 3. «Τόπος ένδον», Εκδ. Ηριδανός, 2012

 4. «Φάος, φάος, Φως», Εκδ. Γαβριηλίδη, 2015

 5. «Πορείες κατάδυσης», Εκδ. Περισπωμένη, 2020 (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών «Λάμπρος Πορφύρας» 2021).

 

Εκδόσεις Περισπωμένη

Γεωρ. Γενναδίου 5, Αθήνα 106 78

Τηλ: 21 1011 7606

 

 

Στην πέμπτη της ποιητική συλλογή η ποιήτρια (και εκλεκτή φιλόλογος) επιχειρεί τρεις  πορείες κατάδυσης (Κατάδυση στο υγρό στοιχείο, Κατάδυση εντός και Κατάδυση στο επέκεινα). Αρχικά η Κατάδυση στο φίλιο νερό/της μητρικής ανάμνησης, εκεί που λειτουργούν υπόκωφα οι πρώτες μνήμες του ανθρώπινου είδους· μια στροφή προς τα πίσω και προς τα κάτω για να συναντηθεί ο σύγχρονος άνθρωπος με τα πρώτα σκιρτήματα της ζωής αλλά και για να νιώσει κατάσαρκα μέσα στο υγρό στοιχείο την αληθινή του πρότερη φύση. Ταυτόχρονα μια συμφιλίωση με το σκοτεινό στοιχείο των αποχαιρετισμών, των στοιχειωμένων καραβιών και των χαμένων ναυαγών. Ένα ικανό πέρασμα για την πιο προσωπική κατάδυση εντός: Κατέρχεσαι  εντός σου και παλεύεις με τον χρόνο εσύ περίπου ίδιος, εκείνος κάθε στιγμή άλλος. Η ώρα του σκληρού απολογισμού, του συμψηφισμού των στιγμών για την τελική κρίση, η ώρα της απόλυτης μοναξιάς. Συνεχής και ανελέητη η κάθοδος στον βαθύ ωκεανό σου. Ένας δύτης ανεκπαίδευτος σε μια πορεία ταύτισης με τον αυθεντικό εαυτό. Δεν θα γινόταν να κλείσει διαφορετικά η πορεία των καταδύσεων παρά με την επίγνωση (γιατί η συνειδητοποίηση εδώ μετράει) της κατάδυσης στο επέκεινα, όπως θέλησε η ποιήτρια να ονομάσει την ολοκλήρωση του κύκλου. Κατέρχεσαι, εκεί που δεν υπάρχει ούτε φίλος ούτε εχθρός, μόνος με την αλήθεια κατάματα να ετοιμάζει την άνοδό σου στο Φως. Η ποίηση της Αλεξοπούλου κατορθώνει να «δομήσει» την ανθρώπινη διάβαση από τη ζωή έως τη μη-ζωή, από τη μυστική αρχή ως το άφατο τέλος της, και να δείξει όλο τον χώρο ανάμεσα, τον πλούτο των εμπειριών, την ανοιχτή θέα στον προσωπικό καθρέφτη. Γι’ αυτό τον λόγο η ποίησή της ευθύβολα στοχεύει τον συνοδοιπόρο-αναγνώστη. Στο εξώφυλλο το χαρακτικό του Γιάννη Ευθυμιάδη συνάδει με την πολύ προσεγμένη έκδοση.

Διώνη Δημητριάδου (κριτικό σημείωμα δημοσιευμένο στο περιοδικό Οδός Πανός, τχ. 189)