ΑΦΕΝΤΡΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ

ΑΦΕΝΤΡΑ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ

Έριχνε ανθούς η άνοιξη κι εκείνη τα μαλλιά της
κι έβρισκε ο ήλιος χρώματα  και τα παιδιά πλεξούδες,
υφάδι να πλέξουν της ζωής, με φως να το κεντήσουν.

Η μέρα λίχνιζε καημούς και  άδειαζε η ψυχή του,
στερεύαν τα χείλη από φωνή και  το κορμί  ριγούσε,
καθώς τον έρωτα σεργιάνιζε πίσω απ’ το  παράθυρό του.

Μάζεψε αντηλιές μεσημεριού και ξόρκια από τη νύχτα,
σφύριξε μια του δισταγμού και δυο της πεθυμιάς του
και βγήκε στο καρτέρεμα και στην απαντοχή του.

Αφέντρα την αποκάλεσε, Κυρά την προσκαλούσε,
να διαφεντέψει της καρδιάς, να βουληθεί να σμίξει,
χέρια που κράταγαν χαρά, λόγια που σπέρναν γέλιο.

Ένιωσε  αυτή, του νου το λόγιασμα να χάνεται ξωπίσω,
από λαχτάρες κι όνειρα, σ’ αγλύκαντες να σκύβει προσμονές
και μες στη μνήμη της να κουβαλά, εικόνες που θα ζούσε.

Και έσφιξαν στα χέρια τους χρόνους μικρούς και ξέθωρους καιρούς.
Δυο βλέμματα πήγαιναν μπροστά οι  αναμνήσεις απ’ τον πόθο,
να μαρτυρούνε στ’ αδιέξοδο και να σιωπούν στο δίκιο.

Γιώργος  Αλεξανδρής

(φωτογραφία από Min An)

Ξεχασμένες λέξεις Αλέξης Πανσέληνος Εκδόσεις Μεταίχμιο η πρώτη δημοσίευση στο diastixo.gr

 

Ξεχασμένες λέξεις

Αλέξης Πανσέληνος

Εκδόσεις Μεταίχμιο

η πρώτη δημοσίευση στο diastixo.gr

Αλέξης Πανσέληνος: «Ξεχασμένες λέξεις»

 

Μόναχο, 20-11-2014

 

Όταν έφτασα με το τρένο στις 20 Οκτωβρίου του ’66, τα σκαλοπάτια του βαγονιού ήταν σαν να με αποβίβασαν σε μέρος παραμυθένιο. Ο κόσμος στις πλατφόρμες, οι ανακοινώσεις από τα μεγάφωνα, τα μεγάλα ηλεκτρικά ρολόγια και το αέναο ανθρώπινο ρεύμα άλλων προς συρμούς, άλλων προς εξόδους ήταν σαν ταινία σε αργή κίνηση. Βρισκόμουν σε έναν τόπο που μύριζε διαφορετικά από αυτόν που ξέρω, σκεφτόμουν και με πλημμύριζε η χαρά του παιδιού που μπήκε σε ένα πολύχρωμο, αεικίνητο λούνα παρκ. (σ. 9)

 

Έτσι ξεκινάει η αφήγηση του Νάσου Λύρα, του εκπατρισμένου Έλληνα στη Γερμανία, όταν, συνταξιούχος πλέον, επιθυμεί να καταγράψει, εν είδει ημερολογίου,  σκέψεις του από τις δύο «πατρίδες» του. Ο Αλέξης Πανσέληνος, ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες μας, επιλέγει στο πρόσφατο μυθιστόρημά του ένα δύσκολο θέμα, με τη δυσκολία να προκύπτει από τον τρόπο που το πραγματεύεται· γνωστό άλλωστε από όλες τις προηγούμενες γραφές του πως δεν εγκαταλείπει αν πρώτα δεν φθάσει όσο βαθύτερα μπορεί στην ανοιχτή πληγή. Αυτό, όμως, είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα της καλής λογοτεχνίας. 

 

Αρχικά το θέμα και η επικάλυψη

Η μετανάστευση, η αποκοπή από τον γενέθλιο τόπο, κατά άμεσο τρόπο εκούσια, κατά έμμεσο προϊόν μικρού ή μεγάλου εξαναγκασμού, είναι μια διαχρονική πραγματικότητα –στην περίπτωση της Ελλάδας, συχνά τραυματική– με τη λογοτεχνία να τη θεωρεί προσφιλή θεματική. Στην ιστορία του Πανσέληνου ο ήρωάς του επιλέγοντας τη Γερμανία των μεταπολεμικών θαυμάτων για ξενοδοχειακές σπουδές στα μισά της δεκαετίας του ’60, θα πραγματώσει το όνειρό του ανεβαίνοντας πολύ ψηλά στην επαγγελματική κλίμακα. Αυτό θα μπορούσε από μόνο του να αποτελέσει την πλοκή του μυθιστορήματος, ωστόσο δεν παύει να είναι μόνον η επιφάνεια, η εύστοχη επικάλυψη. Κάτω από αυτό το περίβλημα αναπτύσσεται κατ’ ουσίαν η αληθινή ιστορία. Ο Πανσέληνος μοιάζει να θέτει καίρια ερωτήματα, όπως: πού βρίσκεται η αληθινή πατρίδα; πρόκειται μόνο για κάποιο τόπο ή ίσως είναι μέσα μας; η ξενότητα σε τι συνίσταται; η γλώσσα ποιο ρόλο έχει στη σύνδεση με την έννοια της πατρίδας; Αυτά τα ερωτήματα τα απαντά (στον βαθμό που μπορούν να απαντηθούν) σταδιακά, όπως εξελίσσεται η καταγραφή των ημερολογιακών σημειώσεων του ήρωα.

 

Το πλαίσιο της ιστορίας

Τα γεγονότα της πλοκής εντάσσονται μέσα στο χρονικό πλαίσιο, με τη στροφή στο παρελθόν να μας πηγαίνει δεκαετίες πίσω, στα μεταπολεμικά χρόνια, το γερμανικό τραύμα που κληροδότησε ο ναζισμός στις επόμενες γενιές, τη δικτατορία στην Ελλάδα, αλλά και την πρόσφατη οικονομική κρίση στη χώρα μας και τις πολιτικές αλλαγές που επέφερε. Αυτά τα γεγονότα πλαισιώνουν την ιστορία των ηρώων διακριτικά, έτσι όπως πρέπει να εντάσσεται ο δικός τους μικρόκοσμος  στην ευρύτερη «μεγάλη» ιστορία, για να λειτουργούν σε διαλεκτική σχέση μεταξύ τους, να επέρχονται οι αλλαγές, να καθορίζουν οι συνθήκες τη ζωή σε όλες τις κλίμακες.

 

Οι προεκτάσεις

Αυτές είναι που προσδίδουν σε μια ιστορία την πραγματική της αξία. Οι αφορμές της πλοκής που οδηγούν τη γραφή να μιλήσει για ό,τι υποκρύπτεται κάτω από τις συμπεριφορές, τις σκέψεις και τις πράξεις. Ο Καρλ και η Έθελ Βάις, οι δύο ηλικιωμένοι Αυστριακοί-Εβραίοι, φίλοι του Νάσου Λύρα και της Γερμανίδας συντρόφου του Ζίγκι, που: ανήκουν σε έναν λαό που τουλάχιστον όσον αφορά τη δική τους γενιά έμαθε να θεωρεί το πένθος κοινωνικό καθήκον (σ. 184), η Ζίγκι που: η αρρώστια είναι μες στην ίδια την οικογένεια (σ. 185) και θα μάθει να συμβιώνει με το ύποπτα φιλοναζιστικό παρελθόν του διάσημου πατέρα της, οι Γιαπωνέζοι Ρίο και Άικο, που μετέτρεψαν το διαμέρισμά τους στο Μόναχο σε γιαπωνέζικο σπίτι, μην μπορώντας να συμφιλιωθούν με το άξενο περιβάλλον, ο ίδιος ο ήρωας που όταν βρίσκεται στο πατρικό του σπίτι, εκεί που μεγάλωσε, θα νιώσει πως ό,τι έζησε έως τότε (η ζωή στο Μόναχο, το ξενοδοχείο, η Ζίγκι, οι φίλοι μας, το σπίτι μου στο Σβάμπινγκ, σ. 176) ήταν σαν μην υπήρξαν ποτέ, και η μόνη πραγματικότητα περικλειόταν στο παλιό, κλειστό διαμέρισμα, κι όμως θα προτιμήσει το δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Αλλά και η απρόβλεπτη συνθήκη της γλώσσας, που τον διχάζει: Δουλεύοντας και ζώντας εδώ, υποχρεωτικά μιλάς τη γλώσσα του τόπου. Όταν όμως τη μιλάς και την ώρα του έρωτα, τότε πια έχεις πάρει άλλη ταυτότητα. (σ. 126). Μια ταυτότητα, όμως, τόσο επισφαλή που θα τον κάνει να παραδεχθεί: Είμαι ένας Γερμανός. Σκέφτομαι Γερμανικά, μιλώ Γερμανικά, αλλά ονειρεύομαι Ελληνικά. (σ. 144).

 

Εντέλει οι βαθύτερες ρίζες

Ο ήρωας, αντιμετωπίζοντας, συνταξιούχος και μόνος πια, την αναπόφευκτη υπαρξιακή του κρίση, δεν θα επιστρέψει στην Αθήνα, αλλά στη Μυτιλήνη, όπου το πατρικό σπίτι του πατέρα του, να βρει εκεί τις πιο βαθιές του ρίζες. Κι όμως, κι εκεί θα είναι για τους άλλους ξένος, θα είναι ο Γερμανός. Μια σημαντική αντίστιξη ανάμεσα σ’ αυτό που ο ίδιος πλέον νιώθει και στον τρόπο που τον βλέπουν οι άλλοι. Νομίζω πως αυτή είναι και η σημαντικότερη συγγραφική κατάθεση του Πανσέληνου.

 

Τότε που επιθεωρούσα τις εργασίες της ανακαίνισης, το αυτί μου έπιασε μια σύντομη ανταλλαγή σχολίων ανάμεσα στον εργολάβο και τον μπογιατζή, που χαρακτήρισε το χρώμα που διάλεξα –γκρι σαν του τσιμέντου– πένθιμο, πεθαμενατζήδικο για την ακρίβεια. «Σ’ αρέσει δεν σ’ αρέσει, αυτό θέλει ο Γερμανός» αποκρίθηκε ο Αναστάσης ο εργολάβος. Έτσι θα γίνω γνωστός εκεί, απ’ ό,τι καταλαβαίνω. Immer ein Ausländer. (σ. 211). 

 

Βαθιές και οι ρίζες της μητρικής γλώσσας, θα φέρνουν στην επιφάνεια της συνείδησης λέξεις ξεχασμένες, χωρίς πλέον καμία χρηστική λειτουργικότητα, ικανές όμως να κινητοποιήσουν τις επίσης ξεχασμένες εικόνες, τα πρόσωπα, τα γεγονότα – μια επαφή που η ίδια η πατρίδα θέλει να κρατήσει με τον «Γερμανό» Έλληνα.

Ο Πανσέληνος έγραψε ένα μυθιστόρημα για την πατρίδα (όπως κι αν την εννοεί κάποιος), για την παντοδύναμη και αυτεξούσια γλώσσα, για το εσωτερικό ταξίδι των ανθρώπων. Και κατόρθωσε, με τον γνώριμο χαμηλόφωνο τόνο της γραφής του, να οδηγήσει την πλοκή σε απρόβλεπτες στροφές. Απρόβλεπτη, άλλωστε, και η πραγματική ζωή, ικανή να αιφνιδιάσει όσους νομίζουν πως ησύχασαν στο σκόπιμα κατασκευασμένο «καταφύγιό» τους.

 

Διώνη Δημητριάδου

«Πυρεξία - Τρία οράματα για τη Μέση Ανατολή» της Naomi Wallace Μια συγκλονιστικά επίκαιρη παράσταση σε σκηνοθεσία Τατιάνας Λύγαρη

 

«Πυρεξία - Τρία οράματα 

για τη Μέση Ανατολή» 

της Naomi Wallace

Μια συγκλονιστικά επίκαιρη παράσταση 

σε σκηνοθεσία Τατιάνας Λύγαρη

 

Ένα συγκλονιστικά επίκαιρο έργο παρουσιάζει φέτος στο Θεατρικό Βαγόνι η Τατιάνα Λύγαρη, υπογράφοντας τη σκηνοθεσία της κεντρικής παραγωγής του Τρένου στο Ρουφ για τη φετινή χειμερινή σεζόν.

Γραμμένο το 2008, το θεατρικό έργο «Πυρεξία - Τρία οράματα για τη Μέση Ανατολή» της βραβευμένης Αμερικανίδας συγγραφέα και ποιήτριας Naomi Wallace, είναι ένα συναρπαστικό τρίπτυχο ιστοριών-οραμάτων, που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και εξερευνά τα πανανθρώπινα θέματα της αγάπης, της απώλειας και του θανάτου μέσα σε ακραίες συνθήκες.

Επτά ήρωες από την Παλαιστίνη, το Ισραήλ και το Ιράκ αναζητούν επαφή εν μέσω πολέμου και συγκρούσεων. Η Wallace, στα τρία σύντομα πυρετώδη «οράματά» της, στρέφει τη ματιά της στην αδυσώπητη πραγματικότητα της Μέσης Ανατολής.

Στο πρώτο όραμα, με τίτλο «Κατάσταση Αθωότητας», ένας ερειπωμένος ζωολογικός κήπος στη Ράφα γίνεται πεδίο συνάντησης τριών φαινομενικά άγνωστων ανθρώπων: μιας Παλαιστίνιας μάνας, ενός Ισραηλινού στρατιώτη κι ενός Ρωσοεβραίου αρχιτέκτονα. Παρελθόν, παρόν και μέλλον ξεδιπλώνονται ταυτόχρονα.

Στο δεύτερο όραμα, με τίτλο «Μια ανάσα μεταξύ μας», ένας Παλαιστίνιος πατέρας και μια Ισραηλινή νοσοκόμα συναντιούνται σε μια ιδιωτική κλινική της Δυτικής Ιερουσαλήμ με αίτημα την ίδια τη ζωή. Η κωμική εμφάνιση ενός Αραβοεβραίου θυρωρού επιβεβαιώνει ότι η άλλη όψη του σκοταδιού είναι πάντα το άπλετο φως.

Στο τρίτο όραμα «Ο κόσμος που υποχωρεί», ένας νεαρός Ιρακινός ετοιμάζει τη διάλεξή του για το Διεθνές Συνέδριο Περιστεριών στη Βαγδάτη, την απομονωμένη, μετά τον Πόλεμο του Κόλπου, ιρακινή πρωτεύουσα του Σαντάμ Χουσεΐν. Η μίξη ονείρου και πραγματικότητας ανοίγει ένα παράθυρο επανασύνδεσης με όσους έχουν χαθεί.

Τρεις πραγματικές ιστορίες απώλειας, τρία πυρετώδη οράματα για το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.

Ακροβατώντας ανάμεσα στον ρεαλισμό και το όνειρο, με γλώσσα σύγχρονη αλλά και βαθιά ποιητική (όχι τυχαία δανείζεται τον τίτλο του έργου από στίχο του T.S. Eliot) η ακτιβίστρια συγγραφέας - μία από τις πιο ξεχωριστές φωνές του σύγχρονου αμερικανικού θεάτρου - συνδιαλέγεται με την Ιστορία. Με βαθύ συμβολισμό, λυρισμό αλλά και στοιχεία σουρεαλισμού διαπερνά τις πολιτικές συγκρούσεις, φωτίζει την ανθρώπινη πλευρά των γεγονότων και διατηρεί την πίστη στη δύναμη της ζωής.

Σε έναν κόσμο εθισμένο και ανίκανο να αντιδράσει στη θέα της βαρβαρότητας, το Τρένο στο Ρουφ και η Τατιάνα Λύγαρη καταθέτουν μια καθηλωτική παράσταση-περιπλάνηση στη σκιά της Ιστορίας, με το βλέμμα στραμμένο στον άνθρωπο και με ζωντανή την ευχή και την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο.

 

Βιογραφικό Naomi Wallace

Αμερικανίδα θεατρική συγγραφέας και ποιήτρια, γεννημένη το 1960 στο Κεντάκι. Σημαντική εκπρόσωπος του σύγχρονου αμερικανικού θεάτρου, η Wallace έχει τιμηθεί με πολυάριθμα βραβεία, μεταξύ των οποίων το Susan Smith Blackburn Prize. Τα έργα της συνδυάζουν πολιτική συνείδηση, κοινωνική κριτική και βαθιά ανθρωπιστική ματιά, ενώ έχουν παρουσιαστεί σε πολλά θέατρα της Αμερικής και της Ευρώπης. Ως ακτιβίστρια, έχει σημαντική παρουσία σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, σχετικά με την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Kείμενο: Naomi Wallace, Μετάφραση: Ιωσήφ Βαρδάκης, Σκηνοθεσία-σκηνικά: Τατιάνα Λύγαρη, Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Μηνάς Ι. Αλεξιάδης, Κοστούμια: Αφροδίτη Ψυχούλη, Χορογραφίες: Φαίδρα Σούτου, Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου, Α’ βοηθός σκηνοθέτριας: Ευθύμης Χρήστου, Β’ βοηθός σκηνοθέτριας: Μιράντα Ζησιμοπούλου, Επικοινωνία: ArtsPR, Παραγωγή: Καλλιτεχνική Εταιρεία ΑΞΑΝΑ,

Πρωταγωνιστούν: Φανή Γέμτου, Δημήτρης Γεωργαλάς, Μιράντα Ζησιμοπούλου, Δημήτρης Τσιγκριμάνης

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

Θεατρικό Βαγόνι

Κάθε Παρασκευή & Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 20:00, από 7 Νοεμβρίου 2025

Διάρκεια παράστασης: 100 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

Εισιτήρια: Γενική Είσοδος 17€, Ομαδικό-Φοιτητικό-Άνω των 65-Ανέργων 12€, Ατέλειες 5€

Προαγορά εισιτηρίων απαραίτητη

- Ηλεκτρονικά: Πυρεξία - Τρία οράματα για τη Μέση Ανατολή | Εισιτήρια online! | More.com

- Τηλεφωνικά: 2117700000 (Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00-18:00)

- Φυσικά σημεία πώλησης more.com (Public, METRO-My Market, EKO/ΒP, Shell, Nova, Ευριπίδης)

Στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ λειτουργεί επίσης Wagon-Bar & Wagon Restaurant για φαγητό και ποτό. Για κρατήσεις, ηλεκτρονικά στο totrenostorouf.gr ή τηλεφωνικά, στα 6937604988 & 2105298922.

 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ

Τηλ. 6937604988 & 2105298922

Σιδηροδρομικός & Προαστιακός Σταθμός Ρουφ, επί της Λεωφ. Κωνσταντινουπόλεως

10’ με τα πόδια από το μετρό Κεραμεικός & από τη στάση Αγίας Μαρκέλλας (λεωφορεία 813, 026)

Δωρεάν πάρκινγκ

 

Εισιτήρια – Κρατήσεις για όλες τις παραστάσεις της σεζόν:

- Ηλεκτρονικά στο https://www.more.com/gr-el/venues/amaksostoixia-theatro-to-treno-sto-rouf

- Τηλεφωνικά στο 2117700000 (Δευτέρα έως Παρασκευή 10.00-18.00)

- Φυσικά σημεία πώλησης more.com (Public, METRO-My Market, EKO/ΒP, Shell, Nova, Ευριπίδης)

 

Βρείτε μας

www.totrenostorouf.gr

www.facebook.com/To-Treno-sto-Rouf-railway-carriage-theatre

https://www.facebook.com/FestivalCompartmentsDanceProjectYoungArtists

https://instagram.com/ToTrenostoRouf

https://www.tiktok.com/@totrenostorouf

https://www.youtube.com/user/totrenostorouf

 

Με την υποστήριξη: ΣΤΑΣΥ, Cosmote

Χορηγός επικοινωνίας: Cosmote TV

 

ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ Ανδρέας Μποννάτος Σκοτεινή Ντίβα - Ιστορίες παγκόσμιας προδοσίας Εκδόσεις Τεύθις

 ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ

Ανδρέας Μποννάτος

Σκοτεινή Ντίβα - Ιστορίες παγκόσμιας προδοσίας

Εκδόσεις Τεύθις

 

Κυκλοφόρησε το συνταρακτικό, τρίτομο έργο του Ανδρέα Μποννάτου «Σκοτεινή ντίβα - Ιστορίες παγκόσμιας προδοσίας», που φωτίζει, με διαφορετικό τρόπο, τη θρυλική ζωή της Μαρίας Κάλλας και παρουσιάζει νέα, συγκλονιστικά στοιχεία, ανατρέποντας πλήρως την εικόνα που είχαμε για σημαντικές στιγμές της νεότερης ελληνικής αλλά και διεθνούς ιστορίας.

Ο συγγραφέας Ανδρέας Μποννάτος (είναι ο γνωστός δημοσιογράφος Ανδρέας Γ. Χριστοδουλάκης), μας αποκαλύπτει πλήθος μυστικών, καλά φυλαγμένων στα συρτάρια των κυβερνήσεων, των μυστικών υπηρεσιών αλλά και πανίσχυρων προσωπικοτήτων που αφορούν φαινομενικά ετερόκλιτα γεγονότα και απασχόλησαν την παγκόσμια κοινή γνώμη επί δεκαετίες. Γεγονότα καθοριστικά για την πολιτική πορεία της Ελλάδας, ίντριγκες, συνωμοσίες αλλά και δολοφονίες, που συγκλόνισαν τον κόσμο και οι οποίες πέρασαν μπροστά από τα μάτια όλων ως τυχαία γεγονότα.

Η αφορμή και το επίκεντρο (αλλά όχι και το σύνολο) της έρευνας είναι η κρυφή ζωή της μεγάλης Ντίβας Μαρίας Κάλλας και η σχέση της με τον Αριστοτέλη Ωνάση. Από την ενδελεχή όμως αναζήτηση της αλήθειας προκύπτουν αποκαλύψεις για πολλές προσωπικότητες και συμβάντων, αφού η Κάλλας και ο Ωνάσης σχετίζονταν με την ελίτ της εποχής και είχαν πληροφορίες που κανένας άλλος εκτός των παγκόσμιων ηγετών δεν μπορούσε να έχει.

Ο Ανδρέας Μποννάτος κατονομάζει όλα τα πρόσωπα που του μίλησαν, έχοντας πρωτογενή γνώση των γεγονότων, προς επίρρωση των αποκλειστικών πληροφοριών. Αποκαλύπτει εν ολίγοις τις πηγές του και αυτό είναι ένα ακόμη συγκλονιστικό στοιχείο της αφήγησης.

Το τρίτομο έργο, το οποίο ο συγγραφέας χαρακτηρίζει ως «χρονολόγιο μυθιστορίας», αφηγείται ιστορίες προδοσίας, προσωπικής αλλά και παγκόσμιας. Αυτό συμβαίνει επειδή ο κινητήριος μοχλός της ιστορίας δεν είναι ούτε ο έρωτας, ούτε το χρήμα, ούτε η εξουσία: είναι ο φθόνος και η ζήλεια, δηλαδή τα βασικά συστατικά του ανθρώπινου χαρακτήρα, που φέρνουν πάντα την προδοσία.

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ, «ΤΡΟΜΕΡΕΣ» ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Η έκδοση απαντά σε καταιγιστικά ερωτήματα:

Ποιος ήταν ο μεγάλος έρωτας στη ζωή της Μαρίας Κάλλας αφού δεν ήταν ο Ωνάσης; Υπήρξε μεγάλος έρωτας στη ζωή του Αριστοτέλη Ωνάση, εφόσον την Κάλλας την ξεπέρασε μάλλον γρήγορα;

Ποια ήταν η σχέση των δυο τους με το ίδιο φύλο; Γιατί πρόδωσαν ο ένας τον άλλο; Ποιο ήταν το αληθινό τέλος της ζωής της Κάλλας το 1977 αφού δεν πέθανε από μια «τυπική καρδιακή προσβολή»;

«Ντένις-Η Σκιά», ο πράκτορας που προέβλεψε με ακρίβεια τη δολοφονία του Προέδρου Κένεντι

Ποιος ήταν στα αλήθεια ο «Ντέννις-Η Σκιά», ο διάσημος πράκτορας που αποκάλυψε σε Μαρία και Αριστοτέλη, πάνω στη θαλαμηγό «Χριστίνα», την επερχόμενη δολοφονία του Τζον Κένεντι, πέντε μήνες νωρίτερα από τον Νοέμβριο του 1963;

Ποιος ήταν ο βιολογικός πατέρας της Μαρίας αφού αποδεδειγμένα δεν ήταν ο Γεώργιος Καλογερόπουλος;

Στη σύγχρονη μεταπολεμική ιστορία, ο στενός φίλος της Κάλλας και «εξ απορρήτων» του Ωνάση και του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο καθηγητής Ιωάννης Γεωργάκης, αποκαλύπτει ποιοι οδήγησαν την Ελλάδα στον καταστρεπτικό Εμφύλιο 1946-49 ενώ γνώριζαν από πριν πως η Ελλάδα είχε «καταχωρηθεί» στο Δυτικό Στρατόπεδο μετά τη συνάντηση Τσώρτσιλ-Στάλιν στη Μόσχα τον Οκτώβριο του 1944, τέσσερις μήνες πριν τη Συμφωνία της Γιάλτας.

Κωνσταντίνος Καραμανλής, Παύλος και Φρειδερίκη: όλη η αλήθεια

Αλλά και ποια ήταν η μία και μοναδική γυναίκα που πραγματικά ερωτεύθηκε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, πολύ πριν το γάμο του με την Αμαλία Μεγαπάνου;

Ποιος κανόνισε να φύγει άρον-άρον από την Ελλάδα ο Καραμανλής, το 1963, για να μη δολοφονηθεί από τους ανθρώπους του Παλατιού, όπως ήταν σίγουρος ο ίδιος;

Ποια ήταν η συγκλονιστική αλήθεια που αποκάλυψε ο γιατρός του Παλατιού Θωμάς Δοξιάδης, για τους πολύ κοντινούς θανάτους του Βασιλιά Παύλου και του Αυλάρχη Λεβίδη;

Η αλήθεια για τη δολοφονία της Άνν Ντόροθι Τσάπμαν
Ποιοι ήταν οι δύο δολοφόνοι της Αγγλίδας δημοσιογράφου Άνν Ντόροθι Τσάπμαν επί Χούντας στην Ελλάδα; Τι γνώριζε και την έβγαλαν από τη μέση; Τι πολύτιμο πήραν από τα πράγματά της;
Ποιος έδωσε εντολή στον δικτάτορα Δημήτριο Ιωαννίδη να ανατρέψει και να δολοφονήσει τον Μακάριο προκαλώντας, τη μεγάλη προδοσία της Κύπρου, το 1974;

Το μοιραίο τηλεφώνημα του δικτάτορα Ιωαννίδη το 1974
Σε ποιον τηλεφώνησε ο δικτάτορας Ιωαννίδης μόλις τον απέπεμψαν οι Στρατηγοί για να φέρουν πολιτική ηγεσία στην Ελλάδα, μετά την εισβολή των Τούρκων στη Μεγαλόνησο;

Τι απέγιναν τα μυστικά αρχεία της ΕΣΑ που εμπιστεύθηκε ο Αλέξανδρος Παναγούλης στην Οριάνα Φαλάτσι και ποιος ο πραγματικός, ιντριγκαδόρικος ρόλος της τελευταίας; Ήταν δολοφονία ο θάνατος του Παναγούλη;

Ο  περιβόητος πληροφοριοδότης «Φώντας» για τη 17Ν

Ποιος ήταν ο περιβόητος «Φώντας» που έδωσε (και σε ποιον) πολύτιμες πληροφορίες για τη δομή και τη δράση της τρομοκρατικής οργάνωσης 17Ν, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, που όμως δεν αξιοποιήθηκαν εγκαίρως με αποτέλεσμα να καθυστερήσει σχεδόν 10 χρόνια ο εντοπισμός και η εξάρθρωσή της; Έπρεπε να φτάσουμε στο 2002 για να αξιοποιηθούν από τον τότε Υπουργό Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και τις υπηρεσίες της ΕΛΑΣ οι πληροφορίες, για να ξετυλιχτεί το κουβάρι…

Οι αποκαλύψεις του Advocate

Αλλά και ένας άλλος, μυθιστορηματικός χαρακτήρας του βιβλίου, ο Advocate (τον συνθέτουν πέντε διαφορετικά υπαρκτά πρόσωπα, που έζησαν από πολύ κοντά την Κάλλας αλλά και τον Ωνάση), μας αποκαλύπτει ποιος Έλληνας στρατιωτικός δολοφόνησε με δολιοφθορά στο αεροπλάνο, τον Αλέξανδρο Αρ. Ωνάση το 1973 και γιατί το έκανε.

Πώς επηρέασε τη ζωή της Μαρίας, ο πανίσχυρος Σταύρος Νιάρχος, που παντρεύτηκε την Ευγενία Λιβανού και κατόπιν την αδελφή της Τίνα, πρώην κυρία Ωνάση;

Ο Μπράιαν Τζόουνς των Rolling Stones που δολοφονήθηκε άγρια στην πισίνα του και η Πριγκίπισσα Μαργαρίτα, αδελφή της Ελισάβετ
Ποια ήταν η σχέση του Νιάρχου με την Πριγκίπισσα Μαργαρίτα της Αγγλίας, αδελφή της Βασίλισσας Ελισάβετ και πώς αποκαλούσε ο Σταύρος τον «Έλληνα» βασιλικό σύζυγο Φίλιππο της Αγγλίας;
Πώς συνδέονται τα οργιώδη πάρτι της Πριγκίπισσας Μαργαρίτας με τον θάνατο-δολοφονία του εραστή της, Μπράιαν Τζόουνς των Rolling Stones;

Μαρία Κάλλας, Εύα Περόν, Μέριλιν Μονρόε: η συγκλονιστική αποκάλυψη
Τι ακολούθησε όταν η Μαρία συναντήθηκε κατ’ ιδίαν με την Εύα Περόν το 1949 και με τη Μέριλιν Μονρόε το 1962;
Τι ήθελαν από τη ζωή της η Μάρλεν Ντίντριχ, η Γκρέτα Γκάρμπο, η Μαρί Ελέν ντε Ρότσιλντ, η Ντόρα Μάαρ («μούσα» του Πικάσο) αλλά και η Εντίθ Πιάφ;

Το άκρως απόρρητο «Σχέδιο Μεσαπηλιώτης» και ποιος  δολοφόνησε «αθόρυβα» τον Ιωάννη Μεταξά
Γιατί η Μαρία δεν συγχώρησε ποτέ τη μητέρα της Ευαγγελία-Λίτσα Καλογεροπούλου; Γιατί δεν πήγε στην κηδεία του φερόμενου ως πατέρα της Γεώργιου Καλογερόπουλου; Πώς την εκδικήθηκε η αδελφή της Υακίνθη-Τζάκι, που ήταν ένα μοιραίο πρόσωπο για την Κάλλας;

Τι ακριβώς ήταν το απόρρητο «Σχέδιο Μεσαπηλιώτης» το 1940-41, που οδήγησε στην αθόρυβη δολοφονία του Ιωάννη Μεταξά και από ποιον στενό συνεργάτη του;

Ο Ρόμπερτ Κένεντι, ο αδελφός του Έντουαρντ και ο δικηγόρος Ρόι Κον, μετέπειτα  πολιτικός μέντορας του Ντόναλντ Τραμπ

Τη σφραγίδα τους στη «Σκοτεινή Ντίβα - Ιστορίες παγκόσμιας προδοσίας» βάζουν με τη παρουσία τους ο υποψήφιος Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόμπερτ Κένεντι, που αντιπαθούσε τον Ωνάση και αντιδίκησε μαζί του, ο αδελφός του Έντουαρντ, που υπέγραψε δεσμευτικό συμβόλαιο με τον Αριστοτέλη και ο πανίσχυρος Αρχηγός του FBI Τζον Έντγκαρ Χούβερ.

Τι είπε ο διάσημος δικηγόρος του Ωνάση, ο Ρόι Κον (μετέπειτα πολιτικός μέντορας του Ντόναλντ Τραμπ) όταν κατάφερε και τον «έριξε στα μαλακά» με τις δίκες που είχε στις ΗΠΑ ο Έλληνας κροίσος;

Πώς συνδέονται όλα με το φιλόδοξο «Σχέδιο Conquistador» και την «Omega Airlines» του Ωνάση στις ΗΠΑ, που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ;

Μονακό, θανατηφόρες ίντριγκες και η πραγματική φιλία με την Πριγκίπισσα Γκρέις
Αναδύεται ακόμη, η τεράστια και πολύχρονη επιρροή που είχε στη ζωή της Κάλλας η αγαπημένη δασκάλα και θερμή ερωμένη της Ελβίρα ντε Χιντάλγκο...

Ποιο μεγάλο μυστικό αποκάλυψε στη Μαρία, η καλή της φίλη Πριγκίπισσα Γκρέις του Μονακό; Γιατί η αληθινή και ανυστερόβουλη φιλία τους κράτησε μέχρι τον θάνατο της Μαρίας;

Μετά από ποια σκοτεινή και θανατηφόρα ίντριγκα αναγκάστηκε ο Ωνάσης να εγκαταλείψει το Καζίνο του Μονακό, το 1966-67; Ποιος ήταν ο ρόλος της Μασονικής Στοάς P2 και του αρχηγού της, του διαβόητου Λίτσιο Τζέλλι και του αμφιλεγόμενου Τζούλιο Αντρεότι, μετέπειτα τρεις φορές Πρωθυπουργού της Ιταλίας, τον οποίο ο Ωνάσης αποκαλούσε «διαβολικό καμπούρη»;

Όλα αυτά τα ερωτήματα, βρίσκουν απάντηση μέσα από εκτενείς προσωπικές αφηγήσεις προς τον συγγραφέα, σημαντικών προσώπων που έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στα γεγονότα.

Οι απαντήσεις που ρίχνουν άπλετο φως σε όλα αυτά τα σκοτεινά σημεία της ιστορίας, γράφτηκαν μετά από 14 χρόνια ερευνητικής δημοσιογραφίας.

 

Βιογραφικό

Ο συγγραφέας Ανδρέας Μποννάτος (Ανδρέας Γ. Χριστοδουλάκης) είναι γνωστός δημοσιογράφος. Γεννήθηκε στον Πειραιά όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε στην Αθήνα και έλαβε εκεί το πανεπιστημιακό του πτυχίο. Εργάστηκε στην εφημερίδα Το Βήμα, στον τηλεοπτικό σταθμό Mega Channel, στον ραδιοφωνικό σταθμό Flash και στην Ελληνική Ραδιοφωνία. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

 

Κεντρική διάθεση Τσιγαρίδας Α.Ε.

 Αθήνα: 212 2224400, Θεσσαλονίκη: 2310 968660, tsigaridasbooks.gr, orders@tsigaridasbooks.gr

 

Μεταμόρφωση Μαίρη Σέλλεϋ Μετάφραση: Τατιάνα Σεργιάδη Επίμετρο: Κλεοπάτρα Λυμπέρη εκδόσεις Δρόμων η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ

 

Μεταμόρφωση

Μαίρη Σέλλεϋ

Μετάφραση: Τατιάνα Σεργιάδη

Επίμετρο: Κλεοπάτρα Λυμπέρη

 εκδόσεις Δρόμων

η πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό Fractal

στη στήλη ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ | Μεταμόρφωση επιφανειακή και ενδότερη • Fractal

 

 

Μεταμόρφωση επιφανειακή και ενδότερη

 

Συνδυάζοντας στοιχεία του ρομαντισμού με τη μεταφυσική και αγγίζοντας ακροθιγώς τη γοτθική λογοτεχνία, όπου κυριαρχεί ο φυσικός και ψυχολογικός τρόμος, το μυστήριο, το υπερφυσικό στοιχείο πέραν της λογικής εξήγησης, η Μαίρη Σέλλεϋ γράφει μια ιστορία στηριγμένη στο κυρίαρχο θέμα (Leitmotiv) της μεταμόρφωσης. Ο «μάγος» του τρόμου Έντγκαρ Άλλαν Πόε, συγκεφαλαιώνει την αντίληψή του για τη λογοτεχνική γραφή, ακριβώς στο σημείο τομής του ρομαντισμού και της γοτθικής (γκόθικ) λογοτεχνίας του υπερφυσικού, λέγοντας: «Οι λέξεις δεν έχουν καμιά δύναμη να εξουσιάσουν το μυαλό χωρίς την εξαίσια φρίκη της πραγματικότητας». Η αίσθηση πως αγγίζεις (έστω και μέσω της μυθοπλασίας) τον χώρο του ανεξήγητου, την αθέατη πλευρά του ανθρώπινου ψυχισμού, έχει από μόνη της το απαιτούμενο βάρος. Είναι, άλλωστε, εκτονωτική η δράση του τρόμου στην ψυχολογία του ανθρώπου όχι τόσο από την επιφανειακή αντίδραση στις φρικιαστικές σκηνές αλλά από τη συνειδητοποίηση του ένδον ευρισκομένου «τέρατος» που ελλοχεύει πίσω από τα αγαθά προσωπεία.

 

Παρακολουθούσα συνεπαρμένος ως το τέλος: ύστερα έπεσα στα γόνατα – έκρυψα το πρόσωπό μου στις παλάμες μου: κοίταξα πάλι μακριά· κάτι επέπλεε προς την ακτή. Ολοένα και πλησίαζε. Μήπως ήταν ανθρώπινη μορφή; Κάτι διακρινόταν όλο και πιο καθαρά· ώσπου ένα γιγάντιο κύμα, σηκώνοντας ολόκληρο το φορτίο, το πέταξε πάνω στα βράχια. Ένας άνθρωπος καβάλα σ’ ένα μπαούλο! –ένας άνθρωπος!– μα ήταν άνθρωπος; Σίγουρα δεν είχα ξαναδεί κάτι τέτοιο – ένας τερατόμορφος νάνος με αλλήθωρα μάτια, κακοφτιαγμένα χαρακτηριστικά και κορμί τόσο παραμορφωμένο που, κοιτάζοντάς το, σ’ έπιανε φρίκη. Η καρδιά μου, ενώ πριν λίγο συμμεριζόταν τον συνάνθρωπο, αυτόν που είχε σωθεί με τέτοιον τρόπο από τον υγρό τάφο, πάγωσε. Ο νάνος ξεκαβαλίκεψε το μπαούλο του· τίναξε τα ατίθασα ίσια μαλλιά από το αποκρουστικό του πρόσωπο. (σσ. 19-20).

 

Ωστόσο, η Σέλλεϋ, σε αντίθεση με τον Πόε, για τον οποίο οι όποιες κοινωνικές προεκτάσεις ή φιλοσοφικές αναζητήσεις (εξαιρουμένων αυτών που άπτονται του υπερφυσικού) δεν έχουν καμιά θέση στη μυθοπλασία, δεν θα μείνει μόνο στο γκόθικ στοιχείο του είδους. Θα χειριστεί το μοτίβο της μεταμόρφωσης για να δώσει το έναυσμα για εμβάθυνση σε χώρους που άπτονται της φιλοσοφίας και της θεολογίας ακόμη, καθώς η  δυϊστική-μανιχαϊστική αντίληψη για το Καλό και το Κακό είναι ξεκάθαρη στη γραφή της. Για να δειχθεί με άμεσο ή έμμεσο τρόπο η πάλη των δύο αντιστικτικών δυνάμεων, η Σέλλεϋ θα φθάσει τον ήρωά της στα ακραία όρια του ατομικισμού, την «ύβρι», όπως τη θεώρησε ο αρχαίος κόσμος και την αποτύπωσαν ως θεμέλιο λίθο της διαπραγμάτευσης των μύθων οι αρχαίοι τραγικοί. Υπέρβαση των ορίων, υπεροψία, οίηση μιας πλαστής παντοδυναμίας. Η αναμέτρηση του άσωτου και υπεροπτικού ήρωα με τον δαιμονικό και δύσμορφο νάνο, θα οδηγήσει σε μια ανταλλαγή μορφής. Ποια, όμως, είναι η αληθινή όψη/μορφή; Αυτή που φαίνεται ή η αόρατη, ένδον ευρισκόμενη στην ψυχή; Στην ουσία πρόκειται για μια αναμέτρηση αξιών που καθορίζουν την ανθρώπινη φύση, ωθώντας πότε στη μια πλευρά, όπου το φως και η αλήθεια και πότε στην άλλη, όπου το σκοτάδι και η ψευδής πραγματικότητα. Εδώ ακριβώς αναδεικνύεται προεξάρχουσα η δύναμη της αγάπης, ανώτερη από την όποια αξία ή «αξία», κατευθυνόμενη από κανόνες κοινωνικούς ή θεολογικά δόγματα. Το θέμα αυτό το προεκτείνει στο Επίμετρο που συνοδεύει την έκδοση η Κλεοπάτρα Λυμπέρη, στην οποία ανήκει και η επιμέλεια του αναλυτικού Χρονολόγιου: «Σε ποιο βαθμό μπερδεύουμε  την έννοια του Αγαθού και της Αγάπης με την έννοια της Ηθικής; Στη Μεταμόρφωση η Μαίρη Σέλλεϋ βάζει το ίδιο ζήτημα στο τραπέζι, δημιουργώντας για χάρη του αναγνώστη ένα μικρό εργαστήριο, ώστε η τέχνη της αφήγησης να μετατραπεί σε φιλοσοφική τέχνη αναζήτησης απαντήσεων». (Επίμετρο, σ. 54).

Το ενδιαφέρον στο συγκεκριμένο έργο, πέραν των φιλοσοφικών προεκτάσεων, στις οποίες αναπόφευκτα οδηγεί, είναι ότι η αφήγηση αυτή καθεαυτή ρέει αβίαστα –συμβάλλει καθοριστικά σ’ αυτό η απόδοση σε ζωντανή ελληνική γλώσσα από την Τατιάνα Σεργιάδη– χωρίς να εκβιάζει θέσεις και απόψεις (παρόλο που καθοδηγείται από αυτές), αλλά αφήνει μικρά ρήγματα, ώστε να διεισδύσει ο προσεκτικός αναγνώστης και να διασταυρώσει τη σκέψη του με αυτήν της συγγραφέως.

 

Δεν ξαναπήγα στην ακτή ούτε έψαξα να βρω τον θησαυρό του δαίμονα· όταν όμως συλλογίζομαι το παρελθόν, συχνά σκέφτομαι (και ο εξομολόγος μου δεν απορρίπτει την ιδέα), πως ίσως εκείνο το πλάσμα δεν ήταν κακό, ήταν κάποιο αγαθό πνεύμα σταλμένο από τον φύλακα-άγγελό μου, για να μου δείξει την τρέλα και τη μιζέρια της υπεροψίας. (σ. 33).

 

Μια νουβέλα που, ενώ η θεματική της είναι τόσο παλιά όσο και η ανθρώπινη φύση, μοιάζει σύγχρονη, με κάποια θεμελιώδη στοιχεία να παίρνουν νέα ζωή, ανακυκλούμενα σε νέες συνθήκες, ατομικές και κοινωνικές.

Στο εξώφυλλο το έργο Ψαράδες σε ανεμόδαρτη ακτή κατά τη θύελλα του J. M. W. Turner, 1802, με άμεση αλλά και έμμεση σύνδεση με την ιστορία.

 

 Διώνη Δημητριάδου

 

 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ Χύμα Εκδόσεις Οδός Πανός Γράφει η Κατερίνα Γκιουλέκα

 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ

Χύμα

Εκδόσεις Οδός Πανός

ISBN 978-960-477-638-2

 

Γράφει η Κατερίνα Γκιουλέκα

 

Με το βλέμμα της αναγνώστριας

 

Πού κολλάει τώρα ο Έρωτας και η φτιαχτή νοημοσύνη;

Πουθενά· αν θες αληθινή ζωή, κι αν δεν κολλήσει

με τη με τη φύση: Μ’ ένα κορμί μ’ έν’ άλλο με όσα τύχει.

 Με άλλον που έχει άλλα βιώματα και θέλει μα

δεν μπορεί, γιατί δεν ξέρει και δεν καταλαβαίνει.

Με δυο μαζί που ψάχνονται και θέλουν κι άλλα.

Κι όλοι γυρεύουνε τα ίδια: Όπως γύρευαν πάντα

οι Νεάντερταλ, οι Όρθιοι, κι εμείς λέει οι Σοφοί.

Απ’ την αυγή τού κόσμου· κάτω απ' τον ίδιον ήλιο.

 

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Διαβάζοντας το πρόσφατα εκδοθέν νέο ηθιστόρημα ‘Χύμα’ του καταξιωμένου και πολύπειρου Αλέξανδρου Αδαμόπουλου, κατά την πρώτη ανάγνωση με κατέλαβε το αίσθημα μιας παράδοξης ανοικειότητας ως προς τα διαμειβόμενα του αφηγήματος· τέτοια που ίσως να ευθύνεται το ότι περιόρισα το ανάγνωσμα κυρίως σε πνευματικό παιγνίδι, αφαιρώντας του κατά ανερμήνευτο αρχικώς τρόπο, την αμεσότητα να με ταξιδέψει σε νέα ψυχικά τοπία. Ξεκινώ επομένως σαφώς μη διεκδικώντας υπερατομικότητα στο αναγνωστικό μου βλέμμα, αλλά και αποπειρώμενη να διερευνήσω αυτήν την παραδοξότητα.

 

Το βιβλίο εκδόθηκε μόλις λίγο πριν το κύριο πόνημα του Αδαμόπουλου για εκείνη την περίοδο· την συγκέντρωση και την έκδοση σε έναν πυκνό τόμο -πάλι απ’ τις απ’ τις εκδόσεις ‘Οδός Πανός’- της μαρτυρίας του ‘Για τον Γιάννη Χρήστου’· μια παρακαταθήκη που χρόνια ένιωθε ως οφειλή προς το κοινό, μιας κι είχε τόσα μεστά πολύτιμα και μέχρι τούδε άγνωστα να αφηγηθεί από πρώτο χέρι για τον μεγάλο συνθέτη. Μοιραία το ‘Χύμα’ βρέθηκε στη σκιά.

 

Ο ευπατρίδης Αδαμόπουλος ξεσκαλίζοντας τα γεμάτα κείμενα συρτάρια του έχει ανασύρει παλιότερο υλικό και διαλέγεται, μιλώντας άμεσα σε πρώτο πρόσωπο, χύμα· με απλό, συχνά χιουμοριστικό και ενίοτε επαναλαμβανόμενων μοτίβων οικείο καθημερινό λόγο, με ιδιοπρόσωπους ήρωες σε κλειστά ιδιωτικά περιβάλλοντα, με παρόν ένα διαρκές αμφίπλευρο ερωτικό κάλεσμα επιζητώντας πρωτίστως να δηλώσει -ή και να επιβεβαιώσει;- με κάποια αυτοσαρκαστική ανησυχία το προσωπικό στίγμα του ήρωά του.

 

Η λογοτεχνική φόρμα έχει στοιχεία δραματουργίας με συνεχείς διαλόγους σε μεταβαλλόμενες λιτές σκηνές, μέσα σε χαρακτηριστικό περίγυρο εκλεπτυσμένης διανόησης και καλού γούστου. Στη συνεχή ροή των διαλόγων παρεμβάλλονται αβίαστα, ενσωματωμένες σκέψεις, κρίσεις,

διερωτήσεις και αποφάνσεις του αφηγητή.

 

Καυτηριάζεται λ.χ. η χριστιανικότητα του κομμουνισμού στη θέση της περισσότερο ήδη ευρέως σχολιασμένης κομμουνιστικότητας του Χριστιανισμού, σε μια διαδικασία οριοθέτησης του αφηγητή απέναντι στο κεντρικό ερώτημα του βιβλίου που από μια σκοπιά αφορά στον τρόπο που επιτυγχάνεται ή αποτυγχάνει η βαθύτερη επικοινωνία

των ηρώων και πώς, σε ποιο βαθμό, ναρκοθετούνται οι διαπροσωπικές σχέσεις σύμφωνα με τον καθιερωμένο τρόπο σκέψης στον δυτικό κόσμο μας.

 

Πιο ακροθιγώς σχολιάζεται η πολιτική, πάντως αναλυτικότερα η αλήθεια και το ψεύδος στις προσωπικές και κοινωνικές σχέσεις, οι κοινωνικές συμβάσεις, η πίστη και η απιστία, που ψάχνουν έναν πιο γόνιμο και διεξοδικό ορισμό τους, η δυαδική συνομωτικότητα των εραστών, η επίτευξη πνευματικότητας μέσα από την σωματική και δη την ερωτική απόλαυση και τη σεξουαλική εξ-άντληση.

 

Ζητούμενο η διάφυλη σχέση στα όρια της ώσμωσης. Επόμενο είναι, ο παππούς Freud να μην ξεφεύγει από τα ειρωνικά πυρά του γράφοντος και ο απόγονος Λακάν να αγνοείται στην διάσημη απόφανσή του, ότι διάφυλη σχέση δεν υπάρχει.

Με αυτήν την αναφορά στον ψυχαναλυτικό λόγο του επιγόνου του Freud είναι βέβαιο, ότι αποτολμώ έναν τελείως αυθαίρετο συσχετισμό, δεδομένου ότι, όπως θα αναπτυχθεί πιο κάτω, είναι ακριβώς ο δυτικός τρόπος σκέψης που στηλιτεύεται στο βιβλίο και σε αυτόν ανήκουν χωρίς αμφιβολία και οι ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις. Το ‘Χύμα’ ωστόσο, όπως κάθε ποιοτικό λογοτέχνημα, καθώς απορροφά πλήρως τον αναγνώστη, του επιτρέπει να βυθιστεί και να ανατρέξει παράλληλα με την παρακολούθηση του ειρμού του δημιουργού και στα δικά του πεδία ενδιαφέροντος, αναμετρώντας σκέψεις και απόψεις.

 

Στην πλοκή συναντούμε εκτεταμένες πιπεράτες περιγραφές δύο ερωτικών τριγώνων. Της ερωτικής συνεύρεσης τριών εκάστοτε ετεροφυλόφιλων εραστών σε τριγωνική ερωτικά ισοσκελή σχέση με μια γυναίκα στο κέντρο και δύο άντρες αντικριστά, οι οποίοι στην πρώτη περίπτωση είναι μεταξύ τους στενοί φίλοι και στη δεύτερη διερευνούν την δυνατότητα να εξελιχθούν σε φίλους μέσα από την αρχικώς πολύ μύχια σχέση εκάστου με την ίδια αυτή γυναίκα. Σε αυτό το σημείο θα μπορούσε κάποιος να διακρίνει κι έναν υπαινιγμό υπόρρητης ανδρικής αμφιφυλοφιλίας· εύρημα ενδεχομένως του συγγραφέα, ώστε να κεντρίσει περισσότερο με καρυκευμένες αμφισημίες το κοινό του.

 

Το συγγραφικό εγώ εμφανίζεται πρωτοπρόσωπα ως αφηγητής και είναι αυτός που αναζητά απαντήσεις στην πνευματική και υπαρξιακή ανησυχία του. Αποτελεί, όπως άλλωστε και η κεντρική γυναικεία φιγούρα -η Σοφία!- σταθερό μέλος-πόλο αυτών των ερωτικών τριγώνων, ενώ εναλλάσσεται ο εκάστοτε τρίτος, σχετικά ισότιμος, παρτενέρ.

 

Ο τρόπος που καταφέρνει να σχετίζεται ο αφηγητής με τα άλλα πρόσωπα της πλοκής διαγράφεται εν τέλει ως αναπόφευκτη παλινδρόμηση σε ήδη κατασταλαγμένες νοητικές αναζητήσεις, διεργασίες και αναγνώσεις παρά την πολύ έντονη και κεντρική στην αφήγηση ζωτική και απολαυσιακή σεξουαλική δραστηριότητα του ιδίου και των λοιπών ηρώων. Αναζητά ένα τελικό όριο ή μάλλον την κατάλυσή του. Άλλωστε αυτή ειδικά η στέρηση της πληρέστερης και πέρα για πέρα ολοκληρωμένης επαφής και συγχώνευσης στη σχέση μοιάζει και εξόχως να τον απασχολεί.

 

Περιγράφεται εξ αποστάσεως και μια δεύτερη γυναίκα -η επί μακρόν και μέσ’ από σαράντα κύματα σύντροφος του αφηγητή- ως πιο κλειστή και αδιάφανη στο βλέμμα του· εξ ου και πιο απρόσιτη. Μια μορφή που ισορροπεί ανάμεσα σε μάλλον αρνητικής χροιάς περιγραφές ζωής ξοδεμένης σε σαχλές συναναστροφές, μιας προικισμένης ίσως νεαρής Δυτικής -καθόλου τυχαίο- στην οποία μάλιστα συστήνεται ως πιστός του θεού Πανός (ως Pan believer!), και σε περιγραφές όπου διαφαίνεται μια ιδιαίτερα θελκτική θηλυκή φιγούρα για τον ίδιο και όχι μόνο.

Ίσως επιθυμητή ως απόρθητη· μιας και αρνείται να δεχτεί τον κόσμο του συντρόφου της με την υλοποίηση των ερωτικών του προσμονών και δη των πολυπρόσωπων ερωτικών συνευρέσεων, ή των παράλληλων ερωτικών δεσμών. Έναν κόσμο που επικαλείται ο αφηγητής ως ευκταίο και μόνο κατάλληλο δρόμο για να ξεκλειδωθούν οι ψυχισμοί μέχρι την οραματική εν τέλει σκοπούμενη πλήρη ψυχική ταύτιση. Επίτευξη που συνοψίζει το κεντρικό διακύβευμα του αφηγήματος, πριν το σποραδικά μεν παρόν στην αφήγηση αλλά αναπότρεπτο τελικό φυσικό όριο όλων μας.

 

Ωστόσο τα σώματα πυρώνουν. Είναι σεξουαλικά ενεργά, ιδρώνουν, κυλιούνται, επιδεικνύονται, διακορεύουν, διακορεύονται και οργιάζουν χύμα. Εορταστικά και συγχρόνως δοξαστικά της ζωής, χωρίς ορατά ανησυχητικά και σε καμία περίπτωση ανεξέλεγκτα ή ενοχλητικά παράλληλα αλλότρια πάθη.

Το πανταχού παρόν όμως ανήσυχο μυαλό του αφηγητή μοιάζει να διαφυλάττει προσεκτικά (έχοντας πλήρη επίγνωση του γεγονότος αυτού) ένα προνόμιο σκοτεινής πυρηνικής μοναχικότητας - μοναδικότητας και να μην επιτρέπει την έστω παροδική πλήρη ψυχική ώσμωση μεταξύ των ηρώων, παρά την απόλαυση κατά την κορύφωση της παράλληλης διείσδυσης και την με κάθε μέσο αξιοποίηση της ερωτικής παρτενέρ του και του εν πολλοίς δίδυμου με τον αφηγητή συντρόφου της.

 

Ο αφηγητής ως κεντρικός ήρωας, παλεύει αδιαλείπτως με τη δεδομένη του/μας οχύρωση και τα κοινωνικά ταμπού προσπαθώντας να καταλύσει περίκλειστα κάστρα, που θεωρεί πως είναι αλλότριες μπροστά του περιτειχίσεις, αναγνωρίζοντας όμως πως πρόκειται από μια άποψη για διανοητικά οικοδομήματα του Δυτικού τρόπου σκέψης· του Λόγου και του Νόμου, που συγκρατούν και περιστέλλουν ζωογόνες και εκρηκτικές δυνάμεις βίωσης της εν ζωή πορείας των βροτών.

 

Το αντρικό σώμα ευτυχώς πάλλεται, λειτουργεί καλολαδωμένο, φαλλικό και καθημερινά υπέρμαχο της σφύζουσας ζωής, αλλά δεν καταφέρνει να κατευνάσει το μονήρες πνεύμα του που αγωνιά για τα όρια της (συν)ύπαρξης και την αλήθεια τους. Μήπως γιατί φαινομενικά ακούσια τα αντιδιαστέλλει, σώμα και πνεύμα, ως αντιθετικά; Μήπως γιατί δεν διαθέτει τον "κοινό νου" ή την αυθεντικότητα του πάλαι ποτέ λαϊκού τρόπου μιας π.χ. εκρηκτικής ζεϊμπεκιάς που εκστατικά αγκιστρώνει το πνεύμα στο σώμα και αντίστροφα, χωρίς τα πολυτελή διεισδυτικά διανοητικά διαφράγματα της εποχής; Πόσο πράγματι σύγχρονα αυτά τα μεταμοντέρνα βάσανα, αν και ούτε καν χρονο-θετημένα στην αφήγηση στην τωρινή ακμή της ψηφιακής υποκατάστασης ενσώματων επαφών και συναντήσεων!

Για το γυναικείο σώμα μα και πνεύμα δεν πληροφορούμαστε πρωτοπρόσωπα πολλά. Τίμια, ως εκ τούτου, η προσωπική γραφή.

 

Το κείμενο, αν και παρουσιάζεται ως αυτοσχεδιαστικό και χύμα· ως αποτέλεσμα δηλαδή τυφλής πληκτρολόγησης με σκοπό την εξάσκηση στο κάποτε νέο μέσο γραφής, τον Η/Υ, δεν παρουσιάζει κανένα στοιχείο που θα επιβεβαίωνε τη μοιραία σε τέτοια περίπτωση απουσία εστίασης στην ορθότητα της γραμματικής και τη στίξη. Αντίθετα, όλο το βιβλίο, πέρ’ απ’ τη συγκροτημένη και καλά ελεγχόμενη γραφή με πλούσια, ζεστή, καλοζυγισμένη γλώσσα, εξοικειωμένη με την ανθρωπινότητα του τετριμμένου, καταφέρνει συγχρόνως δύο μείζονος σημασίας στόχους: Αφ' ενός μεν να μην ξεπεράσει πουθενά την κοσμιότητα, ακουγόμενο χυδαίο, μη ταιριαστό στον όλο προβληματισμό και στο τοποθετημένο πλαίσιο, ενώ παράλληλα πετυχαίνει σε μεγάλο βαθμό τον καλπασμό της έντασης και την προσωρινή αποθεραπεία που επέρχεται με την σύντηξη συμβάντων και εμπλεκόμενων εραστών· αφ’ ετέρου δε να διατυπώσει με ενάργεια ανοιχτά πνευματικά και υπαρξιακά ερωτήματα.

 

Και τα πέντε κεφάλαιά του βιβλίου έχουν τίτλους -στα αρχαία ελληνικά- παρμένους αυτούσια από την "Πολιτεία" του Πλάτωνα και από τα "Εις εαυτόν" του Μάρκου Αυρηλίου, που στοχεύουν στο να υποδηλώσουν την «ζημιά» που υπέστη έκτοτε ο δυτικός τρόπος του σκέπτεσθαι, αφ’ ότου παρασύρθηκε να βρεθεί μακριά από την λαμπρότητα του ελληνικού φωτός στα σκοτεινά δάση των δυτικών.

 

Ένα καλοψημένο στον ζωοδότη αττικό ήλιο ανάγνωσμα, αμιγές, χωρίς παράπλευρες άλλης θεματολογίας μα υπαρκτές καθημερινές ανησυχίες επιβίωσης, γι’ αυτό και παραπλανητικά ανάλαφρο με μια πρώτη ματιά, που θα το κρατήσετε στο κομοδίνο, κοντά στην διαρκώς πια εφημερεύουσα οθόνη αφής, όχι χωρίς κάποιο επίμονο τσίμπημα ή τσίγκλισμα αιώνιων αναπάντητων ερωτημάτων αλλά και αντιδιαμετρικών αντιλήψεων, αποσυρμένοι/-νες στη θαλπωρή της νυκτερινής σας κλίνης.

 

Συνοψίζοντας επανέρχομαι στην παράδοξη ανοικειότητα που επικαλέστηκα αρχικά. Παράδοξη γιατί ως ετερότητα δεν μπορεί παρά να είναι κατά κανόνα παρούσα σε κάθε καλογραμμένο μυθιστόρημα, και ως εκ τούτου ξέρει να μας μεταφέρει σε αλλότριες ζωές και πεπρωμένα. Καταλήγω, στο ότι ο ίδιος ο Αδαμόπουλος, θέλοντας οπωσδήποτε να αποφύγει τον σκόπελο της κατάταξης του ηθιστορήματός του ειδικά στην ερωτική λογοτεχνία, επί τούτου, δεν έχασε ούτε στιγμή τον πλήρη και σφικτό έλεγχο του κειμένου του· δεν επέτρεψε δηλαδή στο έργο να γραφεί σε κάποια έστω σημεία πηγαία και από μόνο του, όπως συμβαίνει κατά δήλωση πολλών γραφιάδων. Μέσα σε μιαν ελκυστικά περίτεχνη συσκευασία, ανάμεσα και κάτω απ’ τις γραμμές, υποβάλλει εντέχνως και ζωτικά ερωτήματα στον αναγνώστη. Και ακριβώς αυτά τα ερωτήματα είναι που καθιστούν μια αναγνωστική προσέγγιση με ανάλαφρη μόνο και χαλαρή διάθεση αδόκιμη, ανεπαρκή για το συγκεκριμένο βιβλίο που σχολιάζεται εδώ: Ελλοχεύει ο κίνδυνος να πιαστείς στην παγίδα της εκ πρώτης όψεως ελαφρότητας του κλίματος της αφήγησης, χάνοντας την ουσία.

 

Το ‘Χύμα’ λοιπόν -και αυτή κυρίως είναι η αξία του· πράγμα που επιβεβαίωσα κατά την δεύτερη ανάγνωση- πρέπει εξ αρχής να διαβαστεί από προσεκτικούς και απαιτητικούς αναγνώστες, με πνευματική οξύνοια και φιλοπερίεργο πνεύμα, ως αλληγορία -παρά το ότι κυριολεκτεί. Ούτε κατά το ελάχιστο …χύμα.

 

©Κατερίνα Γκιουλέκα

1^η δημοσίευση ‘Χάρτης’

 

 

*   *   *